Η επιλογή του TAP από τις εταιρείες του Shah Deniz II δίνει ένα προβάδισμα στον συγκεκριμένο αγωγό, αλλά, όπως είναι γνωστό και από τον αγωγό Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολη, η αρχική επιλογή δεν σημαίνει και ολοκλήρωση του έργου.
Η επιλογή του TAP, το ξεπούλημα του ΔΕΣΦΑ στα αμερικανοαζέρικα συμφέροντα και μάλιστα αντί πινακίου φακής (είναι γνωστό ότι η τελική προσφορά των Αζέρων είναι η μισή της αρχικής και το ένα τρίτο της προσφοράς των Ρώσων), καθώς και η αιφνίδια αποχώρηση των Ρώσων από την προωθούμενη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους.
Τα γεγονότα αυτά επιβεβαιώνουν την πλήρη υποταγή της κυβέρνησης Σαμαρά στις αμερικανικές επιδιώξεις για έλεγχο των ενεργειακών «δρόμων» στο πλαίσιο του ανταγωνισμού των ΗΠΑ με τη Ρωσία, αλλά και στις πιέσεις από την Ε.Ε. Πρόσφατες είναι οι δηλώσεις του επιτρόπου Ενέργειας της Ε.Ε. Γκ. Έτινγκερ στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ Νίκο Χουντή ότι το πρώτο κριτήριο για την επιλογή των ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ δεν θα είναι το ύψος του τιμήματος, αλλά αν οι υποψήφιοι αγοραστές είναι συμβατοί με την ενεργειακή πολιτική της Ε.Ε.
Είναι εγκληματικό να ξεπουλάει η κυβέρνηση το 66% του υπάρχοντος δικτύου αγωγών υψηλής πίεσης 512 χλμ., των 779 χλμ. των κλάδων μεταφοράς και τις εγκαταστάσεις του υγροποιημένου Φ.Α. της Ρεβυθούσας του ΔΕΣΦΑ για 400 εκατ. δολάρια, ή 606 εκατ. δολάρια για το 100%, και να πανηγυρίζει για τον ΤΑΡ ότι σημαίνει επενδύσεις 1,5 δισ. δολαρίων για 547 χλμ. αγωγού υψηλής πίεσης επί ελληνικού εδάφους.
Τα δυο μέτρα και δυο σταθμά αποκαλύπτουν αφενός το μέγεθος του ξεπουλήματος του ΔΕΣΦΑ και αφετέρου την ανευθυνότητα της κυβέρνησης, η οποία παραδίδει τον ΔΕΣΦΑ στην κρατική αζέρικη Socar, με γνωστές τις ιδιαίτερες σχέσεις της με τις κρατικές εταιρείες της Τουρκίας BOTAS και TPAO, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Επισημαίνεται ότι ο TAP θα συνδεθεί με τον αγωγό TANAP, μήκους 2.000 χλμ. (80% Socar, 15% Botas, 5% TPAO, όλες κρατικές εταιρείες) που θα μεταφέρει το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στα σύνορά μας με προοπτική υλοποίησης ώς το 2018. Σημειώνεται δε ότι στον TAP δεν υπάρχει κρατική ή ιδιωτική ελληνική συμμετοχή.
Όσον αφορά τα οικονομικά οφέλη από τη συμφωνία, την κυβερνητική προπαγάνδα ότι «η άμεση ξένη επένδυση στην Ελλάδα, ύψους 1,5 δισ. ευρώ», που θα δημιουργήσει «2.000 άμεσες και 10.000 έμμεσες νέες θέσεις εργασίας» την καταρρίπτει η ίδια η έκθεση του ΙΟΒΕ για τον αγωγό, σύμφωνα με την οποία οι μόνιμες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού θα είναι μόλις 100.
Οπότε ο αγωγός TAP, που κατά τον κ. Σαμαρά αποτελεί «μοχλό εξόδου της Ελλάδας από την κρίση» με μόλις 100 θέσεις εργασίας, μπορεί εύκολα να συμπεράνει κάποιος πως δεν αποτελεί μοχλό εξόδου από την κρίση όταν οι άνεργοι ξεπερνούν το 1.300.000, η χώρα επιπλέον δένεται ακόμη περισσότερο στο αμερικανικό άρμα και δημιουργείται επίσης εξάρτηση από την Τουρκία.
Η κυβερνητική προπαγάνδα προσπαθεί να καλύψει τις γνωστές μέχρι τώρα αλήθειες της σύμβασης (η σύμβαση δεν είναι πλήρως γνωστή), που μεταξύ άλλων προβλέπεται:
* Η θέσπιση ειδικού νομικού καθεστώτος για τη συγκεκριμένη εταιρεία - επενδυτή.
* Ο φορέας του έργου θα μπορεί να αποφύγει την εφαρμογή του ελληνικού δικαίου επικαλούμενος το άρθρο 5 της σύμβασης, προνόμιο που κανείς άλλος, ημεδαπός ή αλλοδαπός, δεν απολαμβάνει στη χώρα.
* Οι αποφάσεις της Επιτροπής Υλοποίησης είναι υπεράνω κάθε εσωτερικής νομοθεσίας.
* Για 25 έτη δεν θα επιβάλλεται οιαδήποτε νέα φορολογία, ακόμη και αν συντρέχουν λόγοι εθνικής σημασίας!
Αλήθειες που θα αποκαλυφθούν όταν κοπάσει η επικοινωνιακός θόρυβος για να καλύψουν την ΕΡΤ.
Η Συμφωνία Κράτους Υποδοχής (Host Government Αgreement), που περιλαμβάνει το ύψος των τελών διέλευσης, θέματα απαλλοτριώσεων, την πιθανή συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου και διαδικαστικές λεπτομέρειες καθοριστικές για τη λειτουργία του αγωγού που δεν δημοσιοποιείται, γεννά ερωτήματα για τους όρους της συμφωνίας και αν αυτή είναι επωφελής τελικά για το Ελληνικό Δημόσιο ή πρόκειται για μία ακόμη λεόντεια σύμβαση υπέρ των ξένων συμφερόντων.
Όσον αφορά στην επίπλαστη γεωπολιτική αναβάθμιση της Ελλάδος που διαφημίζει ο πρωθυπουργός, αποτελεί άλλο ένα επικοινωνιακό τρικ καθότι:
* Η Ελλάδα δεν συμμετέχει στον αγωγό. Ο TAP είναι απλώς ένας αγωγός διέλευσης για τη χώρα, συνεπώς η Ελλάδα δεν μετατρέπεται σε ενεργειακό κόμβο.
* Καμιά διαπραγμάτευση δεν έχει γίνει ώστε να λαμβάνουμε ποσότητες φυσικού αερίου σε οικονομικά μειωμένες τιμές ως περιοχή διέλευσης.
* Καμιά διαπραγμάτευση δεν έγινε για το αν θα λαμβάνουμε καν ποσότητες φυσικού αερίου.
* Καμία διαπραγμάτευση δεν έγινε για διακλάδωση προς Βουλγαρία και όδευση προς την κεντρική Ευρώπη.
* Η μελέτη περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της διαβούλευσης.
* Καμιά διαπραγμάτευση δεν έγινε με την Αλβανία για να επιλυθεί η ΑΟΖ μετά τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Αλβανίας.
Αντιθέτως ο μόνος κερδισμένος γεωπολιτικά από τον αγωγό είναι οι ΗΠΑ, που κατάφεραν να πετύχουν μείωση της επιρροής της Ρωσίας στους ενεργειακούς διαδρόμους.
Η απεικόνιση του αγωγού στον χάρτη της Ελλάδος δεν την καθιστά ενεργειακό κόμβο. Το να το ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός, θυμίζει το «Ποντίκι που Βρυχάται».
Ενώ η Τουρκία έκανε μια εξαιρετική κίνηση για τα τουρκικά ενεργειακά συμφέροντα, προχώρησε σε συμφωνία κατασκευής του TΑΝΑΡ, ο οποίος θα ξεκινά από την Κασπία και θα φτάνει μέχρι τα δυτικά σύνορα της Τουρκίας, στην ευρωπαϊκή πλευρά της χώρας. Με τη συμφωνία αυτή καθίσταται η Τουρκία ενεργειακός κόμβος, γιατί το αέριο της Κασπίας, μετά την παρεμβολή ενός τουρκικού αγωγού, δίνει τη δυνατότητα στην Τουρκία να αποφασίζει για το πόσο αέριο θα δίνει και πόσο θα κρατάει η ίδια καθότι θα μπορεί να τον ελέγχει.
Την ίδια στιγμή η χώρα μας, με δεδομένο το ξεπούλημα του ΔΕΣΦΑ, στερείται δυνατότητας ελέγχου στον αγωγό. Έλεγχο που θα μπορούσαμε να έχουμε μόνο με τη συμμετοχή της δημόσιας επιχείρησης.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ η διαμόρφωση δημοκρατικού ενεργειακού σχεδιασμού αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση μεγάλων ενεργειακών σχεδίων, όπως οι αγωγοί. Ο ΣΥΡΙΖΑ σαφώς ενδιαφέρεται και για τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, η Ελλάδα να γίνει ενεργειακός κόμβος. Όμως αυτό προϋποθέτει ανεξάρτητη πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και όχι πολιτική υποταγής στα ξένα συμφέροντα, ύπαρξη και ενεργό συμμετοχή ισχυρών δημόσιων ενεργειακών επιχειρήσεων και φυσικά η επιλογή των αγωγών να εξυπηρετεί και να εντάσσεται και στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας και όχι να εξυπηρετεί κυρίως τα ξένα συμφέροντα.
Η συγκεκριμένη επιλογή πρέπει να επισημανθεί ότι δεν ήταν αποτέλεσμα ενεργού πολιτικής της χώρας μας, αλλά καθαρά εσωτερική στάθμιση συμφερόντων εκ μέρους του κονσόρτσιουμ των εταιρειών των Shah Deniz και TAP. Σαφώς ανάμεσα στις δυο εναλλακτικές διαδρομές του TAP και του Νabucco West προτιμότερη για τη χώρα μας είναι η επιλογή του TAP. Όμως δεν προσφέρει στη χώρα μας τα οφέλη που προπαγανδίζουν τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης, έχει αρνητικές επιπτώσεις και επιπροσθέτως λόγω του τρόπου που η κυβέρνηση χειρίστηκε την υπόθεση. Επιπλέον περιλαμβάνει σκοτεινά σημεία, τα οποία η κυβέρνηση οφείλει να αποσαφηνίσει άμεσα στη Βουλή, αφού καταθέσει όλα τα σχετικά έγγραφα της συμφωνίας και τα παραρτήματά τους.
* Ο Θανάσης Πετράκος είναι βουλευτής Μεσσηνίας και υπεύθυνος του Τομέα Ενέργειας της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ
