Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
Το ΔΝΤ, ο ΣΕΒ και το σχέδιο Πισσαρίδη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το ΔΝΤ, ο ΣΕΒ και το σχέδιο Πισσαρίδη

Αν ήταν διάνυσμα, το σχέδιο Πισσαρίδη θα αποτελούσε τον γραμμικό συνδυασμό των σκληρών θέσεων τόσο του ΔΝΤ όσο και του ΣΕΒ, τους οποίους έχει ασπαστεί η κυβέρνηση της Ν.Δ. Γι’ αυτό φαίνεται να έχουν δίκιο όσοι το χαρακτηρίζουν Μνημόνιο Πισσαρίδη, το οποίο αναμένεται να μετατραπεί μέσα σε λίγους μήνες σε Μνημόνιο Μητσοτάκη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το σχέδιο αυτό προτείνει ουσιαστικά αύξηση της φορολογίας για τους πολλούς, ενώ υπάρχει παντελής έλλειψη πρότασης για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες δοκιμάζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό. Και μάλιστα σε μια περίοδο που μεγάλο μέρος τέτοιων επιχειρήσεων έχει αφεθεί στο έλεος της κρίσης, χωρίς πλαίσιο ενίσχυσης της ρευστότητας. Ουσιαστικά, το συγκεκριμένο θα αποτελέσει τη βάση για τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσει η κυβέρνηση της Ν.Δ. τα κονδύλια από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης ύψους 32 δισ. ευρώ.

Εξυπηρέτηση συμφερόντων

Ως φαίνεται, κύριο ζητούμενο της έκθεσης αυτής είναι η ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος (δεύτερος πυλώνας), κάτι το οποίο εμπεριεχόταν και στο προεκλογικό πρόγραμμα της Ν.Δ. δημιουργώντας έντονη ανησυχία σε χιλιάδες εργαζομένους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην έκθεση αναφέρεται πως, δεδομένης της υφιστάμενης δομής του ασφαλιστικού συστήματος, ο βέλτιστος τρόπος συμπλήρωσης του κεφαλαιοποιητικού χαρακτήρα είναι ο μετασχηματισμός τής επικουρικής σύνταξης (σήμερα νοητής κεφαλαιοποίησης) σε νέα επικουρική, που θα λειτουργεί πλήρως κεφαλαιοποιητικά. Μάλιστα, ο μετασχηματισμός τής επικουρικής θα αφορά όλους τους νέους εργαζομένους και εθελοντικά όσους παλιότερους ασφαλισμένους το επιλέξουν. Συνεπώς, και εφόσον συνδυαστεί με κάποια μείωση εισφορών, ενδεχομένως οι εργοδότες να υποχρεώνουν και τους «παλιούς» εργαζομένους να οδηγούνται στην ιδιωτική ασφάλιση ακόμη και υπό την απειλή της απόλυσης. Η Επιτροπή Πισσαρίδη προβλέπει ότι μέρος των χρημάτων από τα 32 δισ. του ευρωπαϊκού ταμείου ανάκαμψης, μαζί με τα αποθεματικά τής κοινωνικής ασφάλισης, θα καλύψουν το σημαντικό κόστος μετάβασης της επικουρικής (κοινωνικής) ασφάλισης στην κεφαλαιοποίηση.

Στοιχίζει στους φορολογουμένους!

Με τους πλέον ήπιους υπολογισμούς παραγόντων της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμάται πως στις ασφαλιστικές εταιρείες θα κατευθυνθούν (τα επόμενα σαράντα χρόνια) από εισφορές και επενδύσεις κεφάλαια πάνω από 99 δισ. ευρώ (!), όπως αναφέρεται στην έκθεση. Επίσης, ο κάθε ασφαλισμένος θα διατηρεί τον δικό του ατομικό λογαριασμό με εισφορές εργαζόμενου - εργοδότη, όπου τα χρήματά του θα είναι διασφαλισμένα και θα προσαυξάνονται ανάλογα με το επενδυτικό προϊόν που ο ίδιος θα έχει επιλέξει βάσει των ατομικών του αναγκών. Στο πλαίσιο αυτό ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέξει επενδυτική στρατηγική «τζογάροντας» επί της ουσίας τα χρήματα της μελλοντικής σύνταξής του.

Εργασιακός Μεσαίωνας

Η απελευθέρωση των απολύσεων αποτελεί ένα από τα βασικά σημεία που προτείνονται στην έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη. Οι επιτροπή «σοφών» της συγκεκριμένης επιστημονικής ομάδας υποστηρίζουν πως υπάρχουν «περιορισμοί στη δυνατότητα μιας επιχείρησης να μεταβάλλει τον αριθμό των απασχολούμενων» και πως οι συγκεκριμένοι περιορισμοί, δηλαδή οι ρυθμίσεις για τα όρια των ομαδικών απολύσεων, «αποθαρρύνουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας και εμποδίζουν την ανακατανομή του εργατικού δυναμικού προς επιτυχημένους και αναπτυσσόμενους τομείς και επιχειρήσεις».

Επίσης, προτείνουν άρση των υποχρεώσεων που έχουν οι επιχειρήσεις για τη δήλωση των υπερωριών αλλά και μείωση του κόστους των υπερωριών. Κατά γράμμα, το απόσπασμα της έκθεσης για τα μέτρα πολιτικής στην αγορά εργασίας αποτυπώνεται ως εξής:

«Εξορθολογισμός των υποχρεώσεων υποβολής στοιχείων από τις επιχειρήσεις. Οι ισχύοντες κανονισμοί για την αποτροπή εκμετάλλευσης των εργαζομένων από τους εργοδότες έχουν οδηγήσει σε μια σειρά γραφειοκρατικών υποχρεώσεων εκ μέρους των εργοδοτών έναντι του κράτους. Οι υποχρεώσεις αυτές είναι όμως ορισμένες φορές αδύνατον να εκπληρωθούν (π.χ., ενημέρωση εκ των προτέρων για υπερωριακή απασχόληση για την κάλυψη έκτακτων αναγκών). Τέτοιες υποχρεώσεις πρέπει να απλοποιηθούν και να εξορθολογιστούν. Στην αντίθετη περίπτωση οδηγούν είτε σε περιορισμό της επιχειρηματικής δραστηριότητας, είτε σε επέκταση «παράνομων» πρακτικών. Εξορθολογισμός της χρήσης και του κόστους των υπερωριών. Η ευελιξία στη χρήση υπερωριών είναι σημαντική για την οικονομική δραστηριότητα. Το κόστος των υπερωριών πρέπει να ευθυγραμμιστεί με εκείνο σε άλλα κράτη - μέλη της Ε.Ε.».

Ελάφρυνση των λίγων, επιβάρυνση των πολλών στον ΕΝΦΙΑ

Από εκεί και πέρα, προτείνει την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στις μεγάλες ιδιοκτησίες, του λεγόμενου συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Πρόκειται για φόρο ο οποίος επιβάλλεται στα εντός σχεδίου κτίσματα και οικόπεδα αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ.

Στις αλλαγές που προτείνονται στη δομή της φορολογίας, η Επιτροπή Πισσαρίδη τονίζει ότι «οι φόροι στην ακίνητη περιουσία πρέπει να εξορθολογιστούν, να ενοποιηθούν και να περάσουν σε τοπικό επίπεδο. Η κατάργηση του ‘συμπληρωματικού φόρου’ για τους ιδιώτες θα μειώσει τις στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την αγορά ακινήτων».

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε ένα σημείο της έκθεσης σε αντίθεση με τη φορολογία στην εργασία, «ενδεχόμενη μείωση των φόρων στην κατανάλωση (και ειδικότερα στον ΦΠΑ και στην περιουσία) δεν κρίνεται ως εξίσου σημαντική προτεραιότητα».

Έκπτωση στα «μεγάλα πορτοφόλια»

Η έκθεση εστιάζει μόνο στην κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και, εάν η πρόταση αυτή υιοθετηθεί, οι ελαφρύνσεις που θα προκύψουν για περισσότερους από 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι πολύ μεγάλες. Περισσότερο ωφελημένοι θα είναι οι φορολογούμενοι με ακίνητη περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ, τους οποίους ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβαρύνει με συντελεστές άνω του 1%. Από εκεί και πέρα θα υπάρχουν κάποιες ελαφρύνσεις σε ακίνητα από 270.000 έως 400.000 ευρώ. Όπως γίνεται αντιληπτό, το σχέδιο Πισσαρίδη αφορά τους λίγους και έχοντες πάρα πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία και σε καμία περίπτωση τους μικρούς και μεσαίους ιδιοκτήτες, για τους οποίους... κοπτόταν προεκλογικά η Ν.Δ.

Γυρνούν την πλάτη στους μικρομεσαίους

Στην έκθεση γίνεται λόγος για «εξορθολογισμό, συγχώνευση και απλούστευση όλων των φόρων για την ακίνητη περιουσία», χωρίς ωστόσο να επεξηγείται αναλυτικότερα η συγκεκριμένη πρόταση. Πάντως, ακολουθεί το συμπέρασμα ότι δεν θα πρέπει να μειωθούν τα συνολικά έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ, παρά την προτεινόμενη κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου. Αυτό σημαίνει ότι η επιτροπή προσανατολίζεται σε αύξηση του γενικού συντελεστή του φόρου! Πώς αλλιώς θα αναπληρωθούν τα χαμένα έσοδα εάν υπάρξει κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι μηδέν από δημοσιονομική άποψη; Το παραπάνω συνεπάγεται ότι θα επιβαρυνθούν, εφόσον υιοθετηθεί η συγκεκριμένη πρόταση από την κυβέρνηση, τόσο τα χαμηλά όσο και τα μεσαία οικονομικά στρώματα!

Επιπλέον αύξηση διά της πλαγίας

Επιπλέον, η επιτροπή Πισσαρίδη επαναφέρει στη δημόσια συζήτηση μια πρόταση που κατ’ επανάληψη έχει συζητηθεί στο παρελθόν, δηλαδή τη μεταφορά των εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Γίνεται λόγος, ειδικότερα, για «σταδιακή μεταφορά του ΕΝΦΙΑ σε τοπικό επίπεδο, με αντίστοιχη προσαρμογή των μεταβιβάσεων από την κεντρική κυβέρνηση προς τους ΟΤΑ». Πρόκειται για καταστροφική επιλογή, καθώς συνεπάγεται πως οι δήμοι με χαμηλές αξίες ακινήτων -άρα και χαμηλά έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ- δεν θα έχουν τους πόρους να συντηρήσουν τις υπηρεσίες τους, οδηγώντας νομοτελειακά σε αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι το κείμενο της έκθεσης «αποδέχεται» πως δεν υπάρχει γενικά υπερφορολόγηση και σημειώνει πως η επιτροπή από τη μία προτείνει προοδευτικότητα στους φορολογικούς συντελεστές, κάτι το οποίο συνεπάγεται περισσότερους φόρους για τους πολλούς, τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, και λιγότερους φόρους για τους λίγους με τα υψηλά και πολύ υψηλά.

Από την άλλη, συνιστά «φοροελαφρύνσεις στους μεγάλους όπως σε εταιρείες που μπαίνουν στο Χρηματιστήριο, αλλά και σε όσους επενδύουν στο Χρηματιστήριο».

Πτώχευση στα μέτρα των τραπεζών

Την ίδια ώρα, η έκθεση προτείνει μια πτωχευτική διαδικασία στα μέτρα των τραπεζών. Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, υπάρχει αναποτελεσματικότητα της πτωχευτικής διαδικασίας, της οποίας το κόστος μεταφέρεται από τις τράπεζες στα επιτόκια και στους υπόλοιπους όρους των δανείων τους. Η ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης που τίθεται υπό εκκαθάριση είναι διαδικασία ιδιαίτερα χρονοβόρα. Αυτό κάνει τους πιστωτές να προτιμούν συχνά την επίτευξη συμφωνίας με τους μετόχους για την αναδιοργάνωση της επιχείρησης, ακόμα και σε περιπτώσεις όπου η εκκαθάριση θα κατηύθυνε πόρους σε πιο παραγωγικές επιχειρήσεις. Τα στρεβλά κίνητρα που δημιουργούνται στις τράπεζες από τα προβληματικά δάνεια που κατέχουν συμβάλλουν στο πρόβλημα. Διότι, ακόμα κι αν η εκκαθάριση αποφέρει σημαντικούς πόρους (!), οι τράπεζες υποχρεώνονται να εγγράψουν απώλειες στους ισολογισμούς τους, ενώ δεν έχουν τέτοια υποχρέωση αν αφήσουν την επιχείρηση σε λειτουργία. Το ποσοστό των επιχειρήσεων «ζόμπι» ήταν περίπου 30% το 2016 και οι επιχειρήσεις αυτές αντιπροσώπευαν περίπου το 30% του συνολικού δανεισμού.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL