Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.6°C
2 BF 54%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
18.0°C24.3°C
2 BF 53%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C20.9°C
4 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
19.9°C20.8°C
3 BF 56%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.4°C23.9°C
2 BF 35%
Τουρισμός; Ζητείται ουσιαστική στήριξη και σχεδιασμός για μετά την κρίση - Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στη μετά την πανδημία εποχή και τα οξυμμένα προβλήματα που χρήζουν άμεσων λύσεων / Τουρισμός: Ο γίγαντας πρέπει να σταθεί στα πόδια του
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τουρισμός; Ζητείται ουσιαστική στήριξη και σχεδιασμός για μετά την κρίση - Τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στη μετά την πανδημία εποχή και τα οξυμμένα προβλήματα που χρήζουν άμεσων λύσεων / Τουρισμός: Ο γίγαντας πρέπει να σταθεί στα πόδια του

Δυσάρεστη έκπληξη εις τριπλούν δοκίμασε εν μέσω της βαριάς κρίσης που ήδη βιώνει ο κόσμος του ελληνικού τουρισμού, αφού στα ισάριθμα μηνύματα που απηύθυνε ο πρωθυπουργός σε πολίτες και επιχειρήσεις για την επούλωση των πληγών που αφήνει στην ελληνική οικονομία η πανδημία του κορωνοϊού απουσίαζαν παντελώς οι εξειδικευμένες εξαγγελίες για τη λεγόμενη «βαριά βιομηχανία της χώρας» που συνιστά ο ευρύτατος αυτός κλάδος. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για την έκτη πιο εξαρτημένη από τον τουρισμό χώρα του ΟΟΣΑ, οπότε η στήριξή του είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική οικονομία.

Εκτιμήσεις όπως αυτές της Citigroup, ότι μικρές χώρες με μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό, από την Ισλανδία μέχρι το Μακάο, είναι και οι πλέον ευάλωτες οικονομίες από τις παρενέργειες της πανδημίας του Covid-19, θα έπρεπε ήδη να έχουν κινητοποιήσει την κυβέρνηση, ώστε μαζί με τους φορείς και τους εκπροσώπους όλων των επιμέρους κλάδων της τουριστικής βιομηχανίας της χώρας μας να αναζητήσουν την εξεύρεση καίριων λύσεων για τα προβλήματα της επόμενης ημέρας. Πόσο μάλλον όταν όχι μόνο διεθνείς οργανισμοί όπως η Citigroup, αλλά και εγχώρια ιδρύματα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Όπως έπραξε, για παράδειγμα, το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), το οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ, προβλέπει ότι η συρρίκνωση του τουριστικού τομέα και των εσόδων του ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού θα προκαλέσει μεταξύ άλλων:

* Επιβράδυνση της ανάπτυξης τουλάχιστον κατά 0,83 εκατοστιαία μονάδα.

* Συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 1.076 εκατομμύρια ευρώ.

* Μείωση της απασχόλησης κατά 38.284 θέσεις εργασίας ή κατά 0,88%.

* Αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 56%.

Οι αριθμοί αυτοί ημέρα με την ημέρα αναθεωρούνται επί τα χείρω, ακόμη κι έτσι όμως είναι κάτι σαν «ευνοϊκό» σενάριο, που βασίζεται στις μετριοπαθείς προβλέψεις ότι οι διεθνείς ταξιδιωτικές εισπράξεις θα μειωθούν μόλις κατά 8%, όπως είχε συμβεί το 2003 με την επιδημία του SARS. Ωστόσο, όλα τα δεδομένα συντείνουν στο ότι οδηγούμαστε σε μια κατά πολύ χειρότερη κρίση.

Απανωτά πλήγματα

Όπως προκύπτει από τις μέχρι τούδε εξελίξεις, ο ελληνικός τουρισμός δέχεται απανωτά πλήγματα, όπως είναι:

1. Η αναστολή λειτουργίας δραστηριοτήτων και πληρωμών από μεγάλους ταξιδιωτικούς ομίλους λόγω της πανδημίας.

2. Η κατάρρευση αεροπορικών εταιρειών λόγω των περιοριστικών μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας.

3. Η έξαρση του μεταναστευτικού/ προσφυγικού και η συνεπαγόμενη ένταση στα χερσαία ελληνοτουρκικά σύνορα και το Αιγαίο, που δημιουργεί φόβους θερμού επεισοδίου.

4. Το πλήθος των κρουσμάτων και η αυστηρότητα των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας σε χώρες που ενισχύουν τον ελληνικό τουρισμό, όπως λ.χ. η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ.

5. Το πλήγμα που δέχονται από την ενσκήπτουσα ύφεση στην Ευρώπη τα μεσαία εισοδήματα, τα οποία και τροφοδοτούν τον εισαγόμενο εξωτερικό τουρισμό.

6. Η προβλεπόμενη καμπάνια ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για εσωτερικό τουρισμό αντί εξωτερικού προκειμένου να ενισχύσουν εν μέσω ύφεσης τις δικές τους οικονομίες. Αυτός ο «οικονομικός πατριωτισμός» συχνά αποδίδει στις χώρες αυτές, αντίθετα με την Ελλάδα, όπου από πολλούς αντιμετωπίζεται περίπου ως «γραφικότητα».

Τυπικά και ουσιαστικά, η πασχαλινή περίοδος έχει χαθεί. Είτε του Πάσχα των Καθολικών, το οποίο παραδοσιακά εγκαινιάζει κάθε χρόνο την τουριστική σαιζόν και που φέτος πέφτει 12 Απριλίου, δηλαδή σε τρεις εβδομάδες, είτε του Πάσχα των Ελληνορθόδοξων, που πέφτει μια εβδομάδα αργότερα, στις 19 Απριλίου. Άλλωστε, με τις κυβερνητικές αποφάσεις, τα τουριστικά καταλύματα θα παραμείνουν κλειστά στην Ελλάδα και την εβδομάδα της Διακαινησίμου. Επίσης, αεροπορικές εταιρείες έχουν αναστείλει τις πτήσεις του από και προς Ελλάδα έως τις 30 Απριλίου αλλά και κρουαζιερόπλοια έχουν ακυρώσει τις αφίξεις τους.

Οικονομική ασφυξία

Στο μεταξύ, ζήτημα που δεν έχει τύχει της δέουσας προσοχής εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης είναι το πλήθος των οξυμμένων προβλημάτων του τουρισμού. Παράγοντες της αγοράς θεωρούν μείζονος σημασίας το πρόβλημα των δανείων των τουριστικών επιχειρήσεων, το οποίο, σημειωτέον, απασχόλησε προχθές τη συνάντηση που είχαν ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης με τις διοικήσεις των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Το πρόβλημα ήταν για κάποιες ήδη σοβαρό μετά την πτώχευση της Thomas Cook και με τον κορωνοϊό οξύνθηκε περαιτέρω. Αλλά και οι απασχολούμενοι αντιμετωπίζουν ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων, τα οποία δεν είναι καν γνωστά, σε πολλές περιπτώσεις, στο ευρύ κοινό. Όπως για παράδειγμα, η μη καταβολή επιδόματος «ανεργίας» σε όσους παρακολουθούν προγράμματα των σχολών μετεκπαίδευσης. Προγράμματα δηλαδή τα οποία όσοι γράφτηκαν δεν θα μπορούν να τα παρακολουθήσουν λόγω της ματαίωσης των παραδόσεων εξαιτίας του ιού. Ή ακόμη τι μέλλει γενέσθαι με το εποχικό επίδομα εάν η κρίση διαρκέσει και μετά τον Μάιο. Ή τι θα συμβεί με τα τουριστικά λεωφορεία, που παραμένουν ακινητοποιημένα, και τους οδηγούς τους. Ή πώς θα επιβιώσουν, πέραν του επιδόματος των 800 ευρώ που εξήγγειλε η κυβέρνηση, εργαζόμενοι όπως οι ξεναγοί και άλλοι.

Η μεγάλη συμμετοχή του τουρισμού στο ελληνικό ΑΕΠ, καθώς η Ελλάδα είναι, με βάση την τελευταία ετήσια έκθεση του ΟΟΣΑ, η έκτη πιο εξαρτημένη από αυτόν οικονομία μεταξύ των 35 κρατών-μελών, επιβάλλει μια ουσιαστική και πολύπλευρη στήριξή του κλάδου, ο οποίος στην περίοδο της οικονομικής ύφεσης της χώρας στήριξε σχεδόν μόνος του την οικονομική δραστηριότητα.

Τα αβαντάζ του ελληνικού τουρισμού "την επόμενη ημέρα"

Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που αναμένει να έχει ως «αβαντάζ» ο ελληνικός τουρισμός έναντι ανταγωνιστικών χωρών περιλαμβάνονται:

Πρώτον, η ένταση του προβλήματος του κορωνοϊού σε ανταγωνίστριες χώρες όπως είναι η Ιταλία και η Ισπανία, κάτι που σημαίνει πως και η ανάκαμψή τους αναμένεται να είναι βραδύτερη.

Δεύτερον, οι θετικές εντυπώσεις που κέρδισε η Ελλάδα όσον αφορά την ταχύτητα και την αυστηρότητα των μέτρων, σε αντίθεση με ανταγωνίστριες χώρες που για τον οποιοδήποτε λόγο, δικαίως ή μη, έδωσαν την εντύπωση πως δεν πολυνοιάστηκαν για την υγεία του πληθυσμού, ντόπιου και ξένου, όπως συνέβη λόγου χάριν με την Τουρκία, καθώς γενικευμένη είναι η εντύπωση πως η Άγκυρα επιχείρησε με τον πιο άγαρμπο τρόπο να κρύψει το πρόβλημα.

Το πρόβλημα της υποτίμησης

Ακόμη όμως και με αυτά τα «αβαντάζ», ο τουριστικός κλάδος στο σύνολό του θα έχει να αντιμετωπίσει την «επόμενη ημέρα» ένα ακόμη ζήτημα, εκείνο της «υποτίμησης». Τα καθημαγμένα εισοδήματα των τουριστών, η ύφεση που ενσκήπτει στην Ευρώπη, η διστακτικότητα για ταξίδια μετά από μια πανδημία, η ανάγκη πολλών μονάδων για επιβίωση μετά από ένα κακό ξεκίνημα της φετινής τουριστικής σαιζόν, η αναμενόμενη ένταση του εξωτερικού ανταγωνισμού, καθώς άλλες χώρες θα δώσουν ασφαλώς σκληρή μάχη επιβίωσης του τουρισμού τους, αφού και γι'α αυτές ο εν λόγω τομέας είναι ζωτικής σημασίας για το ΑΕΠ τους, είναι επόμενο ότι θα συμπιέσουν τα έσοδα της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας. Κάτι που προφανώς θα έχει επιπτώσεις σε ΑΕΠ, σε φορολογικά έσοδα, σε απασχόληση κ.λπ. Όπερ σημαίνει ότι από τις δημοσιονομικές αρχές μέχρι τις φορολογικές και από την κοινωνική πολιτική μέχρι το επικοινωνιακό επιτελείο που θα αναλάβει να διαφημίσει τη μετά την πανδημία Ελλάδα στο εξωτερικό, οι υποθέσεις εργασίας, τα εναλλακτικά σενάρια, οι μετρήσεις και οικονομετρικές προβολές θα πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα. Συμπεριλαμβανομένου ενός κεντρικού σχεδιασμού για τον τουρισμό, όπως, για παράδειγμα, η «τουριστική περίοδος 12 μηνών», που εγκαινίασε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η οποία μπορεί να αποσβέσει μέρος των απωλειών της κρίσης της πανδημίας, ή η επιλεκτική ενίσχυση μορφών τουρισμού υψηλότερων εισροών.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL