Έντονη ανησυχία επικρατεί στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης για τις οικονομικές συνέπειες που θα έχει ο κορωνοϊός, με το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο να εκτιμά ότι οι επιπτώσεις στο ΑΕΠ μπορεί να φτάσουν ακόμη και το 0,7%! Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η εκτίμηση του υπουργείου Οικονομικών για το 2020 έχει τεθεί στο 2,8%, ενώ η Κομισιόν έκανε πρόσφατα λόγο για 2,4%. Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι οδεύουμε σε de facto αναθεωρήσεις προς τα κάτω του στόχου, δημιουργώντας επιπλέον προβλήματα στην ελληνική οικονομία.
Χθες, πραγματοποιήθηκε ευρεία διυπουργική σύσκεψη με αντικείμενο τον κορωνοϊό στο υπουργείο Οικονομικών. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, κατά τη σύσκεψη αποτιμήθηκε η κατάσταση, αξιολογήθηκαν οι αρχικές επιπτώσεις του προβλήματος στην ελληνική οικονομία και συζητήθηκαν εναλλακτικές μελλοντικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπισή του, στο πλαίσιο συντονισμού των ενεργειών και με τους Ευρωπαίους εταίρους.
Έκτακτο Eurogroup
Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών τόνισε σχετικά με την «ασύμμετρη απειλή» που αποτελεί για την παγκόσμια, ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία η μετάδοση του κορωνοϊού, ότι οι επιπτώσεις του θα είναι αντικείμενο της σημερινής έκτακτης συνεδρίασης του Eurogroup σε τηλεδιάσκεψη, με διευρυμένη βάση, «για να αποτιμηθεί η κατάσταση και να αναληφθούν οι αναγκαίες δράσεις, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο». "Εμείς, ως υπουργείο Οικονομικών", τόνισε ο Χρήστος Σταϊκούρας, "αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και προνοητικότητα".
Οι προβλέψεις
Ωστόσο, είναι πέρα από σαφές ότι θα υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες για την οικονομία, οι οποίες ενδεχομένως θα θέσουν εν αμφιβόλω και κάποιες από τις υποσχέσεις της κυβέρνησης για μείωση του ΕΝΦΙΑ κια της εισφοράς αλληλεγγύης. Στο πλαίσιο αυτό, φραγμό στον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας βάζει ο κορωνοϊός, με το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) να εκτιμά πως οι επιπτώσεις στο ΑΕΠ το 2020 θα μπορούσαν να είναι από 0,3 έως και 0,7 μονάδες (έναντι της αρχικής του πρόβλεψης για επέκταση με ρυθμό 2,54% φέτος).
Αν η κατάσταση επιδεινωθεί δραματικά, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο εκτιμά ότι θα πρέπει να αναζητηθούν «μαξιλάρια» για τον προϋπολογισμό, για τυχόν έκτακτες δαπάνες (π.χ. στον τομέα της υγείας), όπως πιθανώς αξιοποίηση μέρους των ταμειακών αποθεμάτων ασφαλείας (cash buffers), αλλά και έγκαιρη συνεννόηση με τους θεσμούς για συμφωνία ρήτρας διαφυγής (escape clause).
Το Συμβούλιο θεωρεί απαραίτητα τα ανωτέρω, ώστε ελεγχόμενη απόκλιση από τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ να μην οδηγήσει σε περιοριστικά δημοσιονομικά μέτρα, τα οποία θα επιδεινώσουν περαιτέρω τη μακροοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και θα ανακόψουν τη θετική δυναμική των τελευταίων ετών.
Επί τα χείρω
Σύμφωνα με το ΕΔΣ, η εξάπλωση του ιού SARS-CoV-2 («κορωνοϊός») είναι πλέον σίγουρο ότι θα προκαλέσει αναθεώρηση επί τα χείρω των προβλέψεων για τη μεγέθυνση της παγκόσμιας οικονομίας για το 2020. Η εξάπλωση της επιδημίας και στην Ευρώπη είναι επόμενο να επιβραδύνει την αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.
Βάσει της υπόθεσης αυτής, το ΕΔΣ πραγματοποίησε εκτιμήσεις για την αρνητική επίπτωση που μπορεί να έχει στο ελληνικό ΑΕΠ τυχόν επιβράδυνση της μεγέθυνσης στις χώρες του ευρώ.
«Η εκτίμηση είναι ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα μείωσης της πρόβλεψης για το ΑΕΠ της Ευρωζώνης, το ελληνικό ΑΕΠ επιβραδύνεται κατά περίπου 0,8%. Στην άσκηση χρησιμοποιήσαμε δύο πολύ δυσμενή σενάρια, τα οποία υπό κανονικές συνθήκες, βάσει δηλαδή ιστορικών τιμών και χωρίς 'δομικές αλλαγές' στην οικονομία της Ελλάδας και της Ευρωζώνης, μπορεί να προκαλέσουν μείωση στην εκτιμώμενη μεγέθυνση για το 2020 κατά 0,3 και 0,7 ποσοστιαίες μονάδες. Δηλαδή η εκτίμηση για το κεντρικό σενάριο του υποδείγματος μεσοπρόθεσμων μακροοικονομικών προβλέψεων του ΕΔΣ για την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ από 2,54% (σενάριο βάσης) μειώνεται σε 2,21% (σενάριο 1) και 1,88% (σενάριο 2)».
Ωστόσο, σημειώνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο, «σε περίπτωση που η επιδημία πάρει διαστάσεις, θα προκληθεί δομική αλλαγή» στο υπόδειγμα, η οποία προς το παρόν είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Επίσης η κρίση μπορεί να πλήξει, επιπλέον, ενδογενώς την ελληνική οικονομία βάσει τουλάχιστον δύο διαύλων:
* Λόγω επιδείνωσης του ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών εξαιτίας της μείωσης των τουριστικών εισπράξεων και της μείωσης των εισπράξεων από θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές κ.λπ.
* Λόγω αρνητικής επίπτωσης στην ιδιωτική κατανάλωση (κλάδος εστίασης, διασκέδαση και ψυχαγωγία, οικοδομή κ.λπ.).
* Με βάση αυτές τις αρνητικές εκτιμήσεις, φαίνεται ότι απομακρυνόμαστε, πιθανώς σημαντικά, από τον στόχο για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,8% το 2020, γεγονός που θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις στα δημοσιονομικά αποτελέσματα.
Έτοιμη η ΕΚΤ
Το ξέσπασμα του κορωνοϊού είναι μια κατάσταση που εξελίσσεται τάχιστα και δημιουργεί ρίσκα για τις προοπτικές της οικονομίας και τη λειτουργία των κεφαλαιαγορών, τονίζει σε ανακοίνωσή της η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ.
Όπως αναφέρει η κ. Λαγκάρντ, η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και τις επιπτώσεις τους στις οικονομίες, τη μεσοπρόθεσμη εικόνα του πληθωρισμού και τη «μετάδοση» της νομισματικής πολιτικής.
«Είμαστε έτοιμοι να λάβουμε τα απαραίτητα στοχευμένα μέτρα, όπως απαιτούνται, αντίστοιχα των ρίσκων», υπογραμμίζει η κεντρική τραπεζίτης.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ετοιμάζει πιθανά μέτρα για την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από τις οικονομικές συνέπειες της έξαρσης του κορωνοϊού, δήλωσαν στο Reuters τρεις πηγές με γνώση των συζητήσεων. Με τον ιό να εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο, οι κεντρικές τράπεζες υφίστανται πίεση να στηρίξουν την ανάπτυξη, η οποία δοκιμάζεται ήδη από τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, την εξασθένηση της ζήτησης, τις αποδιαρθρώσεις των εφοδιαστικών αλυσίδων και το μαζικό ξεπούλημα στις αγορές.
Το σημαντικότερο μέτρο που συζητείται είναι η χορήγηση στοχευμένων μακροπρόθεσμων δανείων (targeted longer-term refinancing operation, TLTRO) σε μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις στις 19 χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες πιθανόν θα πληγούν περισσότερο από την καθοδική πορεία της οικονομίας.
