Του Δημήτρη Ιμπραήμ*
Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛ.ΠΕ. Upstream κ. Γιάννης Γρηγορίου φέρεται να δήλωσε σε κλειστή εκδήλωση ότι η εταιρεία του διαθέτει σεισμικά δεδομένα που δείχνουν ανεπιβεβαίωτα κοιτάσματα ύψους 280 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου σε γεωλογική δομή με το όνομα “Τάλως” σε περιοχή της Ελλάδας που δεν θέλησε να αποκαλύψει. Λίγες ώρες αργότερα, σε τηλεοπτική συνέντευξη, ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛ.ΠΕ. κ. Σιάμισιης χαρακτήριζε τις ίδιες εκτιμήσεις ως “πολύ αισιόδοξο και ακραίο σενάριο” και τα ΕΛ.ΠΕ. αργότερα προχωρούσαν σε επίσημες διευκρινίσεις, ακυρώνοντας στην ουσία αυτά που κορυφαίο στέλεχός της φέρεται να είπε λίγες ώρες νωρίτερα.
Φυσικά η ζημιά είχε ήδη γίνει. Η “μη-είδηση” είχε πάρει (ως είθισται στην Ελλάδα) μεγάλες διαστάσεις με δεκάδες δημοσιεύματα στον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο, πομπώδη πρωτοσέλιδα και τηλεοπτικές αναφορές σε “σούπερ κοίτασμα” που θα μπορούσε να “καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες της χώρας για 70 χρόνια”.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούμε ανυπόστατα νούμερα για το μέγεθος και την οικονομική αξία των πιθανών κοιτασμάτων στην Ελλάδα. Ήδη από το 2014 ο τότε πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς με τον τότε υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιάννη Μανιάτη, δήλωναν στον Τύπο ότι η Ελλάδα διαθέτει κοιτάσματα υδρογονανθράκων που μπορούν να παραγάγουν έως και 150 δισ. ευρώ εντός εικοσιπενταετίας μόνο από φορολογικά έσοδα. Λίγους μήνες μετά, ο κ. Μανιάτης δήλωνε (πριν καν ξεκινήσουν οι σεισμικές έρευνες) ότι το οικόπεδο του Δυτικού Πατραϊκού θα αποδώσει 5,5 δισ. ευρώ για το Δημόσιο εντός εικοσιπενταετίας. Πριν από λίγους μήνες ωστόσο, τα ΕΛ.ΠΕ. αναφερόμενα στο ίδιο ακριβώς οικόπεδο μείωναν χωρίς καμία εξήγηση το έσοδο σε 4 δισ. ευρώ (4,5 δισ. δολάρια) για την ίδια περίοδο. Κανείς δεν εξήγησε πώς ακριβώς προκύπτουν αυτά τα έσοδα, ποια σενάρια έχουν αξιολογηθεί και ποια δεδομένα και υποθέσεις έχουν ληφθεί υπόψη.
Οι ανέξοδες αυτές εκτιμήσεις παραπλανούν και αποπροσανατολίζουν την κοινή γνώμη από την ουσία: το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο θα αποτελέσουν ζημιογόνα δραστηριότητα στα αμέσως επόμενα χρόνια, όπως ακριβώς σήμερα ο λιγνίτης. Από τη μία μεριά η παγκόσμια κλιματική πολιτική που γίνεται ολοένα και πιο φιλόδοξη με στόχο τη συγκράτηση της αύξησης της μέσης πλανητικής θερμοκρασίας στον 1,5oC και από την άλλη οι τεκτονικές αλλαγές στο πεδίο της επιστήμης και της τεχνολογίας θα καταστήσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων οικονομικά ασύμφορη. Γι' αυτό το μέλλον προειδοποιούν κορυφαίοι κλιματικοί επιστήμονες, οικονομολόγοι, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και επενδυτικοί οίκοι. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα στηρίζει μεγάλος μέρος της προσπάθειάς της για έξοδο από την κρίση σε έναν πυλώνα που ήδη εμφανίζει τα πρώτα σημάδια κόπωσης και σύντομα θα καταρρεύσει. Και το κάνει αναλαμβάνοντας ένα τεράστιο περιβαλλοντικό κίνδυνο (πετρελαιοκηλίδα) για ένα οικονομικό αντάλλαγμα που, σύμφωνα με τις ίδιες τις συμβάσεις, είναι πενιχρό.
Αν η συνεχής διακίνηση ανακριβών και ατεκμηρίωτων υποθέσεων για τις οικονομικές και ενεργειακές προοπτικές της χώρας είναι δείκτης της σοβαρότητας με την οποία αντιμετωπίζουν οι πετρελαϊκές εταιρείες την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα, τότε έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε για το μέλλον. Σε μια χώρα που ταλανίζεται εδώ και μία δεκαετία από την οικονομική κρίση, το ελάχιστο που οφείλουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις και οι πετρελαϊκές εταιρείες στους εκατομμύρια πολίτες που έχουν ανάγκη να νιώσουν ότι έρχονται καλύτερες μέρες είναι να τεκμηριώνουν τις οικονομικές και ενεργειακές προβλέψεις τους και να δημοσιεύουν τα στοιχεία και τα δεδομένα ώστε να μπορεί να τα επαληθεύει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Οτιδήποτε λιγότερο είναι εμπόριο ελπίδας με καταστροφικές επιπτώσεις για τη χώρα.
* Ο Δημήτρης Ιμπραήμ είναι υπεύθυνος εκστρατείας του WWF Ελλάς για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων
