Η κλινική εικόνα της ανακλιτικής κατάθλιψης περιγράφεται από τον R. Spitz ως εξής:
«Πρώτος μήνας. – Τα παιδιά γίνονται κλαψιάρικα, απαιτητικά, και πρσκολλώνται στον παρατηρητή, ο οποίος έρχεται σε επαφή μαζί τους. Δεύτερος μήνας. – Άρνηση επαφής. Παθογνωμονική στάση (τα παιδιά παραμένουν κατά το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ξαπλωμένα στην κούνια τους). Αϋπνία. Η απώλεια βάρους συνεχίζεται. Τάση να εμφανίζονται επιπρόσθετες ασθένειες. Γενίκευση της κινητικής καθυστέρησης. Ακαμψία της έκφρασης του προσώπου. Μετά τον τρίτο μήνα. – Η ακαμψία του προσώπου εγκαθίσταται. Τα κλάματα σταματούν και αντικαθίστανται από αραιούς αναστεναγμούς. Η καθυστέρηση αυξάνεται και γίνεται ακινησία. Αν, πριν από μια κρίσιμη φάση, η οποία τοποθετείται μεταξύ του τέλους του 3ου μήνα και του τέλους του 5ου μήνα, επιστρέψουμε το παιδί στη μητέρα ή κατορθώσουμε να βρούμε υποκατάστατο αποδεκτό απο το βρέφος, η διαταραχή εξαφανίζεται με εκπληκτική ταχύτητα».
Βεβαίως, ο Spitz θεωρεί τη «δυναμική δομή της ανακλιτικής κατάθλιψης ριζικά διαφορετική από την κατάθλιψη στον ενήλικο», αλλά δεν έχει δίκιο – και σ’ αυτήν την ένσταση έγκειται η θεωρητική συνεισφορά του παρόντος κειμένου...
Ένας πολύ καλός μου φίλος επέστρεψε προ ημερών από την Ιταλία, όπου ως γνωστόν τα έντυπα (και) της Αριστεράς πλήττονται από την οικονομική κρίση, και μου περιέγραψε την ίδια κλινική εικόνα, μόνο που η εικόνα αφορούσε, πρώτον, σε ενήλικες και, δεύτερον, σε συλλογικό σώμα επί μήνες απλήρωτων εργαζομένων σε έντυπο της Αριστεράς, χρηματοδοτούμενο εν μέρει (αφού βάσει του καταστατικού είναι ο ισχυρός μέτοχος) από – πώς να το πω; κόμμα; είναι πεπαλαιωμένη έκφραση, θα το πω έτσι απλώς για να συνεννοηθούμε. Η αναφορά στην ανακλιτική κατάθλιψη είναι δική του, όχι δική μου.
Ο εν λόγω φίλος μου διαθέτει οξεία αίσθηση του χιούμορ και σχημάτισα την εντύπωση ότι συγκάλυπτε, όπως πάντοτε, και ταυτοχρόνως ανακοίνωνε τα προβλήματά του (γιατί είχε απλήρωτα δίδακτρα, νοίκι, εφορία, λογαριασμούς – και τον τάιζε η Ναπολιτάνα μαμά του, απ’ την περικομμένη σύνταξή της κι αυτή) προσφεύγοντας σε πικρούς αστεϊσμούς. Αλλά όχι: ως παλαιόθεν σπινοζικός, έκανε μια ειλικρινή και δίχως στάλα χιούμορ προσπάθεια να κατανοήσει ορθολογικά, more geometrico ει δυνατόν, τι διάβολο συνέβαινε. Τον εντυπωσίαζε προπάντων το εξής: Η ρητορική τού εν λόγω αριστερού εντύπου αποτύπωνε την απόλυτη επίγνωση των παραμέτρων της κρίσης και την πεποίθηση ότι υπάρχει εναλλακτική λύση, βασισμένη, όπως εύκολα υποθέτουμε, στη δυναμική αντίδραση και τη συλλογική δράση των εν γένει εργαζομένων. Οι ειδικώς εργαζόμενοι όμως, που επεξεργάζονταν και προωθούσαν αυτή τη ρητορική, κάθε άλλο παρά την υιοθετούσαν! Η απόμακρη ηγεσία πάλι, αν νοείται τέτοιος όρος για οτιδήποτε άπτεται της Αριστεράς όπου όλοι είναι ένα (αργασμένο από τη βιοπάλη) σώμα / μια (σφυρηλατημένη στο αμόνι της ταξικής πάλης) ψυχή, εμφάνιζε διαφορετικό σύνδρομο, γνωστό στην ψυχανάλυση ως «παιδική αμνησία»: δεν θυμόταν να υπάρχει καν πρόβλημα!
Κατά τον φίλο μου λοιπόν, το πρόβλημα φαίνεται πως είναι ότι η (μη) στήριξη του εντύπου από το «κόμμα» δημιούργησε στους εργαζομένους συνειρμούς (μη) θηλασμού. Όθεν και η ανακλιτική κατάθλιψη... Τι να πω; Μια και πολύς λόγος γίνεται περί «βιοπολιτικής», αποφάσισα να δημοσιοποιήσω αυτήν την παράδοξη προσέγγιση. Ως αυθεντικός μαρξιστής, δεν μπορώ να την προσυπογράψω βεβαίως.
