Υπάρχουν δύο βασικά είδη τσίπουρου, εκείνα που έχουν γλυκάνισο και τα άνευ. Στην Ήπειρο το τσίπουρο με γλυκάνισο δεν λογίζεται για τσίπουρο αλλά για κακέκτυπο του ούζου. Είμαστε σκληροί άνθρωποι οι Ηπειρώτες και δεν κάνουμε βήμα πίσω στις αλκοολικές μας αξίες. Η καθαρότητα είναι βασική αξία της ποιότητας του «μαγικού ζωμού» και ο μεζές που τον συνοδεύει πολλές φορές μπορεί να κρίνει το αποτέλεσμα ακόμη και μιας εκλογικής μάχης.
Το ίδιο ισχύει και για τις οικογενειακές σχέσεις με άλλους ασφαλώς όρους. Η διευρυμένη οικογένεια και οι σχέσεις αλληλεγγύης που φτιάχνονται πατώντας επάνω στην παράδοση της μακράς στο χρόνο οικονομίας της ανέχειας, δεν είναι απλά παρούσες αλλά κυριαρχούν. Οι οικογενειακές σχέσεις και το δίκτυο των «μεγάλων» οικογενειών, εν πολλοίς, κρίνουν το αποτέλεσμα ακόμα και μιας εκλογικής μάχης.
Τοπικές εκλογές και τσιπουροποσία είναι δυο διαδικασίες άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Σε αντίθεση ωστόσο με την εμμονή στην καθαρότητα του αλκοόλ, η προεκλογική εκστρατεία στην επαρχία συνεπάγεται την επαφή και την πρόσμιξη με ανθρώπους και νοοτροπίες από ολόκληρη την κοινωνική παλέτα. Καφενείο, τσιπουράδικο, μπαράκι, αλλά και κατοίκον επαφές και συζητήσεις γίνονται πάντα με τη συνοδεία του καθάριου και μαγικού αυτού ζωμού. Όποιος/α δεν αντέχει τα τερτίπια του αλκοόλ, δύσκολα μπορεί να βαδίσει στη γραμμή, πολιτική ή και του αλκοτέστ, αταλάντευτα και ευθεία.
Τοπικές εκλογές και οικογενειακές σχέσεις είναι επίσης δυο δεδομένα άρρηκτα δεμένα μεταξύ τους στο αξιακό σύστημα του Ηπειρώτη. Η επιλογή του συνδυασμού που θα στηριχτεί, με τις ψήφους σύσσωμης σχεδόν της διευρυμένης οικογένειας, δεν εμπίπτει σε αυστηρά πολιτικά κριτήρια αλλά συνδέεται, αυτή τη φορά αυστηρότατα, με τη στήριξη κάποιου συγγενικού προσώπου της ή και με τα «συμφέροντά» της. Παράδοση μακρά που με μαεστρία χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται ακόμα από τα κόμματα του μέχρι πρόσφατα κραταιού δικομματισμού.
Και κάπου εδώ έρχεται εμβόλιμη η αριστερά, και μάλιστα όχι η παραδοσιακή αριστερά αλλά η ριζοσπαστική και επικίνδυνα νεωτερική, ή τουλάχιστον έτσι θέλουμε να πιστεύουμε. Δεν μπορώ να γνωρίζω για τις λεπτομέρειες των προσπαθειών που έγιναν ανά την Ελλάδα, αλλά τουλάχιστον η δική μου μικρή εμπειρία μου δίδαξε ότι η παραδοσιακότητα είναι σκληρός αντίπαλος, πρώτα από όλα για εμάς τους ίδιους.
Είχαμε να διαβούμε το Ρουβίκωνα της παραδοσιακότητας και όπου καταφέραμε να το κάνουμε μπολιάζοντας πάνω της δημιουργικά τις αξίες της αλληλεγγύης και της διαρκούς ανανέωσης, τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά. Από την άλλη, όπου χάσαμε τη μάχη μαζί της και της επιτρέψαμε να μας καταπιεί, μας αποδόμησε και μας αφόδευσε αρωματισμένους με τη ρετσινιά του «και αυτοί μια από τα ίδια είναι».
Δεν υπάρχει ωραιότερη και κουραστικότερη εμπειρία από εκείνη της διαρκούς κοινωνικότητας. Η στενή επαφή και κουβέντα με ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής προέλευσης, ειδικά όταν εκπροσωπείς, εντός πολλών εισαγωγικών, τη γενιά των τριαντάρηδων και κατ' επέκταση των νέων, είναι μια διαρκής πρόκληση. Συμμετέχοντας σε τοπικές εκλογές για πρώτη φορά και συμβάλλοντας σε ένα σχήμα στηριζόμενο ανοιχτά από το ΣΥΡΙΖΑ αλλά με μικρή σχετικά συμμετοχή νεολαίων και μεγάλη συμμετοχή αυτού που λέμε παραδοσιακών προσώπων της αυτοδιοίκησης, αντιλαμβάνεσαι ότι εύκολα μπορεί να βρεθείς πατώντας σε δυο βάρκες και με την ισορροπία σου διαρκώς αμφισβητούμενη.
Συνοψίζοντας και σταχυολογώντας εικόνες, κουβέντες αλλά και μη λεκτικές εμπειρίες της όλης προεκλογικής περιόδου, με τη νηφαλιότητα και τη βοήθεια του εύλογου χρονικού διαστήματος που τις κρατά ζωντανές αλλά όχι καταιγιστικές, μπορεί κανείς να βγάλει τα πρώτα του συμπεράσματα.
Η τοπική αυτοδιοίκηση και οι πολιτικοί μηχανισμοί της, τουλάχιστον στην επαρχία, έχουν στηθεί πατώντας επάνω σε κοινωνικά μοτίβα και νοοτροπίες βαθιά εμπεδωμένες και ενσωματωμένες από τις τοπικές κοινωνίες. Σύγχρονοι κοτζαμπάσηδες, οικογενειακά κλαν, μεταφερόμενοι ψήφοι, ανταλλαγές σταυρών δεν αποτελούν ούτε υπερβολή, ούτε κάποιο ευφάνταστο σενάριο ελληνικής ταινίας της Finos Film.
Το ερώτημα που τίθεται εναγωνίως είναι: Ο ΣΥΡΙΖΑ πού και πώς στέκεται απέναντι σε όλα αυτά; Είναι η νίκη αυτοσκοπός και επαρκές κριτήριο για τη συμμετοχή σε αυτό το παιχνίδι και με αυτούς τους όρους;
Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών με χαρακτηριστικότερα θετικά παραδείγματα την εξαιρετική πορεία της Ανοιχτής Πόλης και τη νίκη του συνδυασμού που στηρίχτηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ στις Σκουριές Χαλκιδικής, αλλά και πάμπολλα αντιπαραδείγματα ανά την επικράτεια δίνουν την καλύτερη ίσως απάντηση. Η κοινωνία μας, ή μάλλον καλύτερα οι κοινωνίες μας, είναι έτοιμες να μας στηρίξουν και να συμμετάσχουν ενεργά στο εγχείρημά μας, όταν εκείνο παραμένει αταλάντευτο στις αξίες του.
Όσο η πολιτική μας θέση παραμένει ταξικά μεροληπτική προς τα πληττόμενα στρώματα της κοινωνίας· όσο απέναντι στην παραδοσιακότητα της εξυπηρέτησης και τα πελατειακά δίκτυα αντιπαραβάλλουμε την αλληλεγγύη· όσο προωθούνται και προβάλλονται τα πρόσωπα εκείνα που σηματοδοτούν την αλλαγή και την ανανέωση, οι κοινωνίες μας είναι έτοιμες να μας επιβραβεύσουν και να μας στηρίξουν.
Ακόμη και εάν αυτή η στήριξη δεν οδηγεί στην άμεση νίκη αλλά σηματοδοτεί την περήφανη ήττα, θέτει τις βάσεις για την ανατροπή του κατεστημένου τρόπου σκέψης και λειτουργίας δεκαετιών στην τοπική αυτοδιοίκηση, θέτει τις βάσεις για τη διαχείριση των τοπικών μας κοινωνιών με βάση της αξίες της δικής μας αριστεράς. Αυτός δεν θα έπρεπε άλλωστε να είναι ο στόχος μας;
