Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Προώθηση φαρμάκου στην Ελλάδα: «Το βρώμικο μετερίζι»
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Προώθηση φαρμάκου στην Ελλάδα: «Το βρώμικο μετερίζι»

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί ένα επιπλέον κείμενο με στόχο μια «Αριστερή Πολιτική για το Φάρμακο». Καθώς η Αριστερά στοχεύει στην ανατροπή της διαφθοράς, είναι υποχρεωμένη να αναδείξει τις μεθόδους και τις πρακτικές που ακολούθησαν συνένοχα κομμάτια του χώρου της υγείας, χωρίς λαϊκισμούς ή εκπτώσεις. Η προώθηση του φαρμάκου στη χώρα μας ακολούθησε όλα αυτά τα χρόνια λογικές marketing, που δεν ταιριάζουν με τον ρόλο του φαρμάκου ως θεραπευτικού μέσου και κοινωνικού αγαθού. Η έλλειψη μηχανισμών κρατικού - κοινωνικού ελέγχου επέτρεψε τελικά σε κυκλώματα να καταστήσουν το φάρμακο εμπόρευμα.

Στη διακίνηση του φαρμάκου κυριάρχησε ο νόμος του Vilfredo Pareto «Pareto's law: The principle that in most activities a small fraction (around 20%) of the total activity accounts for a large fraction (around 80%) of the result. Also known as rule of 80-20». Με τη λογική αυτή το 20% των γιατρών έδινε το 80% της συνταγογράφησης, έτσι φαρμακευτικές εταιρείες κατηγοριοποιούσαν τους γιατρούς σε Α, Β, Γ, Δ, ανάλογα με τη δυνατότητα συνταγογράφησης, και σε 1, 2, 3, 4, ανάλογα με τις ιδιαίτερες σχέσεις που είχαν με τις εταιρείες και την αποδοχή των προϊόντων τους από αυτούς.

Με την ανάλυση αυτή, ένας γιατρός που συνταγογραφούσε «πολύ» ήταν Α, ενώ αν συνταγογραφούσε αποκλειστικά τα προϊόντα μιας εταιρείας ήταν 1 για την εταιρεία αυτή. Με στόχο, λοιπόν, να επιστρατευτούν οι Α γιατροί μιας ειδικότητας και τελικώς να καταστούν 1, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί σε ιατρικά συνέδρια κατά κανόνα ήταν σπάνιο είδος οι ειδικευόμενοι γιατροί (κατηγορίες Γ, Δ), όπως επίσης και γιατί «επώνυμοι» και «τιτλούχοι» (κατηγορία Α) ήταν σταθεροί θαμώνες.

Με πρόσχημα την ιατρική εκπαίδευση και ενημέρωση: Η ιατρική ενημέρωση και εκπαίδευση σε επίπεδο διεθνών συνεδρίων είναι μια προβλεπόμενη και καθ' όλα θεμιτή διαδικασία που διεξάγεται σε διεθνές επίπεδο από διοργανώτριες επιστημονικές εταιρείες σε διάφορες χώρες. Τα επιστημονικά συνέδρια αποτελούν διαδικασίες εκπαίδευσης, επιστημονικής ενημέρωσης, πεδία ανάδειξης επιστημονικών εργασιών, όσο και εξέλιξης επιστημονικών δεδομένων. Με βάση τα παραπάνω η συμμετοχή των γιατρών και των επιστημόνων υγείας σε επιστημονικά συνέδρια είναι απαραίτητη, και βέβαια όποιος θεωρεί τη διεπιστημονική επικοινωνία περιττή πολυτέλεια λαϊκίζει σφοδρά.

Επιστρέφοντας, όμως, στην κατάταξη "pareto", εκτός από τον ενδιαφερόμενο για την εξέλιξη της ιατρικής -κατά κανόνα Α1 ή Α2 ή Β1 γιατρό-, στο συνέδριο μπορούσαν να συμμετάσχουν ο/η σύζυγος, το παιδί, η γραμματέας κ.λπ. Στις περιπτώσεις Β2, Α3, Γ1 οι δυνατότητες περιορίζονταν, κατά περίπτωση. Προοδευτικά η συμμετοχή στα συνέδρια κατέστη ανταλλακτικό μέσο παροχής τουριστικών υπηρεσιών, αντίδωρο στις υπηρεσίες κατευθυνόμενης συνταγογράφησης.

Έτσι φαρμακευτικές εταιρείες προσανατολίστηκαν στο να συνεργάζονται σταθερά με τουριστικά πρακτορεία... Και τελικά, σε πολλές περιπτώσεις, τα ταξιδιωτικά πρακτορεία είχαν τις έδρες τους μέσα στα γραφεία των φαρμακευτικών εταιρειών...

Έμμεσες χορηγήσεις - παροχές

Επειδή όμως τα συνέδρια δεν κάλυπταν πάντα ούτε τις πολύμορφες «ανάγκες», ούτε την αθρόα προσφορά «υπηρεσιών», το σύστημα "pareto" προέβλεπε «ποικιλία χορηγιών» από αεροπορικά εισιτήρια εσωτερικού - εξωτερικού για κάθε αιτία και αναλόγως του τζίρου, π.χ. για επίσκεψη σε πόλεις όπου σπούδαζαν τα παιδιά του «συνεργάτη» έως διακοπές με πρόσχημα ψευτοσυνέδρια (συνέδρια που οργανώνονταν από την πολυεθνική για τη «συζήτηση» της δράσης ενός φαρμάκου) σε εξωτικούς προορισμούς, όπως Μεξικό - Βιετνάμ - Κίνα - Κούβα - Ταϊλάνδη, κρουαζιέρες. Επιπλέον, ηλεκτρικές συσκευές, αξεσουάρ αυτοκινήτων (ζαντολάστιχα, στη γλώσσα της πιάτσας) και κάθε είδους οικιακός εξοπλισμός αναδείχτηκαν σε δώρα αντικαταβολής των «παρεχομένων υπηρεσιών».

Κωμικές καταστάσεις, όπου ιατροί σε εκδρομή στη Βαρσοβία, μετά την έκρηξη του ηφαιστείου στην Ισλανδία και την αναστολή αεροπορικών πτήσεων, αναγκάστηκαν να επιστρέψουν με πούλμαν, εντόνως δυσαρεστημένοι, πρέπει να θεωρηθούν ατυχείς παράπλευρες απώλειες. Ενδεικτικό της φτηνιάρικης -decadence- διαπλοκής είναι ότι διευθυντής πωλήσεων φαρμακευτικής εταιρείας διέθετε επίσης εταιρεία πώλησης χαλιών, που χρησιμοποιούνταν ευρέως σε χορηγίες σε είδος, ενώ σε άλλη πολυεθνική διευθυντικό στέλεχος διέθετε κατάστημα ηλεκτρικών ειδών...

Άμεση χρηματική αμοιβή με το κομμάτι

Για τους ιατρούς Α1 ή Α2 ή Β1, υπό συνθήκες, εταιρείες διέθεταν "IBAN" τραπεζικών λογαριασμών που τροφοδοτούνταν με τα αντίστοιχα ποσά που αναλογούσαν στη συνταγογράφηση, που κατέγραφαν οι «κομματάκηδες».

Kομματάκηδες

Ορολογία της πιάτσας που περιγράφει ιατρικούς επισκέπτες που καταγράφουν -στα φαρμακεία της περιοχής ή στα συνταγολόγια- τα κομμάτια που συνταγογραφήθηκαν. Πολλές φορές, βέβαια, οι χρηματικές αμοιβές ήταν χέρι με χέρι. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις Α1 συνεργατών -από την Καβάλα έως το Πέραμα- η χορηγία έφτανε σε «μουράτα» αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού.

Ο συνεργάτης επαγγελματίας πρέπει να στηριχτεί

Το ιατρείο ενός Γ1 που ξεκινούσε κάποια στιγμή, ή ενός Β4 που έπρεπε να ενταχθεί στη συνταγογράφηση της εταιρείας, απαιτούσε ενίσχυση [εξοπλισμός αίθουσας αναμονής (καναπέδες, καρέκλες, γραφεία) ή του εξεταστηρίου (καρδιογράφοι, σπιρόμετρα, γαστροσκόπια, εξεταστικές κλίνες, νεφελοποιητές, υπερηχογράφοι).

Αφότου η κρίση χτύπησε το κουδούνι της πόρτας μας

Στις παρούσες συνθήκες της γενικότερης πενίας, επινοήθηκαν τα κουπόνια. Η μέθοδος περιλαμβάνει: α. Κουπόνια για super markets ή «restaurant tickets». β. Κουπόνια «compliments» αφορούν ένδυση και υπόδηση. γ. Κουπόνια βενζίνης από συγκεκριμένη εταιρεία πετρελαιοειδών.

Η πολιτική ηγεσία ήταν ενήμερη για όλη αυτή την αθλιότητα; Προφανώς και ήταν. "Πώς να ξεχάσει κανείς ότι η χώρα προμηθεύτηκε εμβόλια για να εμβολιαστούν, πέραν των πολιτών, και όλα τα ζώντα θηλαστικά από τις Φέρες του Έβρου έως τη Γαύδο;». Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η πολιτική ηγεσία κώφευε συστηματικά, αφού ήταν συνένοχη, άλλωστε η πολιτική τιμών, η ελλιπής λειτουργία των εποπτικών αρχών δεν ήταν τυχαίες...

Στην επερχόμενη αριστερή διακυβέρνηση είναι πρόδηλη η ανάγκη να εκριζωθούν φαινόμενα όπως τα παραπάνω. Σε τεχνικό-οικονομικό επίπεδο, η εξοικονόμηση πόρων θα είναι τεράστια. Σε θεσμικό επίπεδο η ανοχή της διατήρησης αυτής της κατάστασης δεν θα είναι παρά ακύρωση του ιστορικού ρόλου της ίδιας της Αριστεράς, η οποία καλείται να απεγκλωβίσει την κοινωνία μας από το τέλμα στο οποίο έχει βρεθεί.


* O Δημήτρης Παρθένης είναι αγγειοχειρουργός, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ

** Ο Γιώργος Ζορμπάς είναι χημικός μηχανικός, μέλος του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL