Η απόκτηση ενός παιδιού γίνεται πλέον προνόμιο για λίγους στην Ελλάδα της κρίσης και των Μνημονίων του 2014. Μείωση των γεννήσεων, αύξηση του αριθμού των αμβλώσεων, ελλιπής προγεννητικός έλεγχος και αύξηση των νεκρών εμβρύων, ο τραγικός απολογισμός της μείωσης των δαπανών για την Υγεία και του αποκλεισμού των ανασφάλιστων από την απρόσκοπτη πρόσβαση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας.
Καθημερινά επισκέπτονται το μαιευτήριο νέες γυναίκες χωρίς προβλήματα υγείας, χωρίς παιδιά, οι οποίες μένουν έγκυος και, ενώ επιθυμούν να τεκνοποιήσουν, εξαναγκάζονται να διακόψουν την κύηση για καθαρά οικονομικούς λόγους. Το κόστος της έκτρωσης είναι 200 ευρώ και για τις αλλοδαπές 400 ευρώ.
Γυναίκες μακροχρόνια άνεργες, και κατ' επέκταση ανασφάλιστες, οι οποίες δεν μπορούν να καλύψουν καν τα έξοδα για τη διακοπή της κύησης στο πλαίσιο του νοσοκομείου, καταφεύγουν στην εφαρμογή πρακτικών επικίνδυνων για την υγεία τους, που είχαν από μακρού εγκαταλειφθεί. Συχνή πια είναι η λήψη, χωρίς ιατρική συμβουλή, εκτρωτικών χαπιών με αποτέλεσμα βαριές αιμορραγίες, απειλητικές για τη ζωή της γυναίκας.
Σε περίπτωση που κάποιες από τις «ανεπιθύμητες» αυτές κυήσεις συνεχιστούν, ο προγεννητικός έλεγχος είναι ανεπαρκής έως ανύπαρκτος, με αποτέλεσμα την αύξηση των πιθανοτήτων για γέννηση παιδιών με χρωμοσωμιακές ανωμαλίες, μεσογειακή αναιμία και άλλα παθολογικά προβλήματα ή ακόμα για ενδομήτριο θάνατο του εμβρύου, καθώς και αύξηση των πιθανοτήτων για ανάπτυξη παθολογικών προβλημάτων στην έγκυο.
Η ελλιπής παρακολούθηση των γυναικών μετατρέπει και επιθυμητές κυήσεις σε υψηλού κινδύνου, αφού το κόστος του προγεννητικού ελέγχου είναι απαγορευτικό για άνεργες αλλά και εργαζόμενες εγκύους, καθώς δεν καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία. Όπως παραδέχεται ο υπουργός Υγείας, «διαπιστώνεται μερική κάλυψη σε ασφαλιστικό επίπεδο των εξετάσεων προγεννητικού ελέγχου, το περιεχόμενο του οποίου δεν έχει διευρυνθεί από το 1999, παρά τις συνεχείς επιστημονικές εξελίξεις. Το γεγονός αφήνει ακάλυπτους τους γονείς και τα έμβρυα από την πρόληψη της εκδήλωσης ή την αποτροπή νέων πλέον των προβλεπομένων νοσηρών καταστάσεων». Το παράδειγμα της πρόληψης της μεσογειακής αναιμίας είναι χαρακτηριστικό: στη χώρα μας χωρίς προγεννητικό έλεγχο οι νέες γεννήσεις παιδιών με μεσογειακή αναιμία θα ήταν περίπου 150 ανά έτος, ενώ με την καθολική εφαρμογή του προγεννητικού ελέγχου έχουμε μονοψήφιο αριθμό γεννήσεων πασχόντων.
Η μείωση των γεννήσεων και η αύξηση των νεκρών εμβρύων και της βρεφικής θνησιμότητας είναι ακόμα ένα δραματικό επακόλουθο της κατακόρυφης πτώσης του ΑΕΠ στη χώρα μας.
Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Αρχή, το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού και την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, καταγράφεται μείωση του αριθμού γεννήσεων περίπου 10% από το 2007 έως το 2012 (από 111.926 σε 100.980).
Από το 2008 έως το 2011 καταγράφεται αύξηση των γεννήσεων νεκρών εμβρύων 21,15%.
Η βρεφική θνησιμότητα αυξήθηκε κατά 43% από το 2008 έως το 2010.
Όλα τα παραπάνω μεγέθη σχετίζονται με την ελλιπή πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας, ενώ οι καμπύλες βρεφικής θνησιμότητας κλασικά χρησιμοποιούνται για τον χαρακτηρισμό των χωρών ως αναπτυγμένων ή αναπτυσσόμενων.
Άλλη μια τραγική απειλή για την έγκυο γυναίκα και για την περιγεννητική υγεία αποτελεί το κόστος του τοκετού στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας του 30% και των 3.000.000 ανασφάλιστων. Ο φυσιολογικός τοκετός για την ανασφάλιστη γυναίκα κοστίζει 600 ευρώ, ενώ η καισαρική τομή 1.000 ευρώ. Αν η γυναίκα έχει την ακόμα μεγαλύτερη ατυχία να είναι αλλοδαπή χωρίς χαρτιά, τότε τιμωρείται με κόστος φυσιολογικού τοκετού 1.200 ευρώ και καισαρικής τομής 2.090 ευρώ.
Στην περίπτωση που η γυναίκα αδυνατεί να πληρώσει το κόστος, υπάρχει η απειλή της αποστολής του ποσού στην εφορία ή ακόμα και της παράνομης κατακράτησης του νεογνού!
Τέλος, στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης καθημερινά αυξάνεται ο αριθμός των νεογνών - βρεφών που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια για διάφορους λόγους. Το ΓΝΑ "Αλεξάνδρα" είναι κέντρο προστασίας της ανύπαντρης μητέρας και του εκτός γάμου βρέφους και ως εκ τούτου δέχεται πολύ μεγάλο αριθμό γυναικών που γεννούν και αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα (μητέρες εξαρτημένες από ουσίες, ψυχικά ασθενείς, ανήλικες, ΑμεΑ, με οικονομική ανέχεια). Πολλά βρέφη των παραπάνω κατηγοριών παραμένουν φιλοξενούμενα στο Νεογνολογικό Τμήμα του νοσοκομείου από έναν έως πέντε μήνες εξ αιτίας έλλειψης χώρου υποδοχής των βρεφών αυτών, μεγάλου χρόνου αναμονής της μεταφοράς των βρεφών ελλείψει προσωπικού των ιδρυμάτων και γενικά θεσμικής δυσλειτουργίας ή κενών στην αποκατάσταση αυτών των βρεφών σε ιδρύματα ή οικογένειες προς υιοθεσία.
Όλο το παραπάνω σκηνικό αποτελεί βόμβα για την κοινωνία μας, καθώς η μείωση των γεννήσεων μαζί με την τραγική ανεργία των νέων και τη μαζική μετανάστευσή τους πρακτικά αποτελεί απειλή για το όποιο μέλλον της χώρας.
* Η Χάρις Ι. Ματσούκα είναι αιματολόγος, ο Κ. Παπαδόπουλος είναι μαιευτήρας - γυναικολόγος στο ΓΝΑ «Αλεξάνδρα»
