Είναι σαν μια χώρα με τον πληθυσμό της Ταϊλάνδης νά άδειασε ξαφνικά από κατοίκους. Για πρώτη φορά από τότε που καταγράφονται στοιχεία, ο αριθμός των προσφύγων σε όλο τον κόσμο ξεπερνά τα 70 εκατομμύρια.
Περίπου 70,8 εκατομμύρια άνθρωποι -ένας σε κάθε 108 κατοίκους του πλανήτη- καταγράφηκαν ως εκτοπισμένοι το 2018 από την υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες (UNHCR). Σ' αυτούς περιλαμβάνονται άτομα που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους μέσα στη χρονιά αλλά και εκείνοι που αδυνατούν να επιστρέψουν σπίτια τους μετά από πολλά χρόνια. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα της δεύτερης κατηγορίας παραμένουν οι Παλαιστίνιοι (5,5 εκατομμύρια).
Και η UNHCR υπογραμμίζει ότι όλα αυτά αποτελούν μετριοπαθείς εκτιμήσεις καθώς οι επιπτώσεις πολλών κρίσεων όπως εκείνης που ξεδιπλώνεται σήμερα στη Βενεζουέλα δεν έχουν ακόμα αποκαλυφθεί σε όλη τους την έκταση.
"Χρόνο με τον χρόνο η διεθνής κοινότητα αδυνατεί να πετύχει την ειρήνευση. Έχεις έναν μεγάλο αριθμό περιφερειακών συγκρούσεων και ορισμένες από αυτές έχουν προσελκύσει διεθνείς παράγοντες. Αν κοιτάξει κανείς τον κόσμο, δύσκολα διακρίνει διευθετήσεις συγκρούσεων" υπογραμμίζει ο εκπρόσωπος της υπηρεσίας Μάθιου Σόλτμαρς.
Με βάση τα στοιχεία της UNHCR, τα 70.8 εκατομμύρια χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: 25,9 εκατομμύρια πρόσφυγες, 41,3 εκτοπισμένους στο εσωτερικό της χώρας τους και 3,5 εκατομμύρια αιτούντες άσυλο. Οι μισοί πρόσφυγες του πλανήτη είναι παιδιά.
Μέσα σε μία μόλις χρονιά, το 2018, ο πληθυσμός των εκτοπισμένων διογκώθηκε κατά 13,6 εκατομμύρια, κάτι που η έκθεση της UNHCR αποδίδει σε μεγάλο βαθμό στην ανθρωπιστική κρίση που εξελίσσεται τους τελευταίους μήνες στη Βενεζουέλα. Σύμφωνα με την υπηρεσία του ΟΗΕ, περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη Βενεζουέλα αναζητώντας καταφύγιο σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.
Είναι η μεγαλύτερη μαζική "έξοδος" πληθυσμού που καταγράφεται στη σύγχρονη ιστορία της περιοχής, σημειώνει η UNHCR, τονίζοντας ότι πριν από τέσσερα χρόνια ο αριθμός των Βενεζουελάνων που ζούσαν στο εξωτερικό δεν ξεπερνούσε τις 700.000.
Τα στοιχεία της υπηρεσίας δείχνουν όμως τη δραματική αύξηση του αριθμού των προσφύγων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πριν από δέκα χρόνια, ο πληθυσμός τους δεν ξεπερνούσε τα 43,3 εκατομμύρια. Βασική αιτία για την αύξηση αποτελούν οι πολεμικές συγκρούσεις που συνεχίζονται επί χρόνια.
Δύο τρίτα των προσφύγων προέρχονται από μόλις πέντε χώρες: τη Συρία (7,6 εκατομμύρια), το Αφγανιστάν (2,7 εκατομμύρια), το Νότιο Σουδάν (2,3 εκατομμύρια), τη Μιανμάρ (1,1 εκατομμύριο) και τη Σομαλία (900.000). Και τη στιγμή που ο παγκόσμιος πληθυσμός των προσφύγων αυξάνεται συνεχώς, οι θέσεις φιλοξενίας μειώνονται.
Η Διεθνής Επιτροπή Διάσωσης ανακοίνωσε, με αφορμή την έκθεση της UNCHR, ότι οι "θέσεις επαναγκατάστασης" έπεσαν στο μισό μεταξύ 2017 και 2018. "Υπάρχουν πολύ λίγες χώρες που αύξησαν τον αριθμό των θέσεων" σημειώνει η εκπρόσωπός της Ναζανίν Ας. "Οι περισσότερες χώρες μείωσαν τις θέσεις ή δεν εκπλήρωσαν τους στόχους που είχαν θέσει" τονίζει.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, η Τουρκία παραμένει για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά η χώρα που φιλοξενεί τους περισσότερους πρόσφυγες (3,7 εκατομμύρια), με τις θέσεις του σχετικού καταλόγου να συμπληρώνονται από το Πακιστάν (1,4 εκατομμύριο), την Ουγκάντα (1,2 εκατομμύριο), το Σουδάν (1,1 εκατομμύριο) και τη Γερμανία (1,1 εκατομμύριο). Ο Λίβανος είναι η χώρα που φιλοξενεί τους περισσότερους πρόσφυγες αναλογικά με τον πληθυσμό του, ένας στους έξι κατοίκους του είναι πρόσφυγας.
Για την εκπρόσωπο της Oxfam Ρουθ Tάνερ, οι πλούσιες χώρες οφείλουν να κάνουν πολλά περισσότερα για να βοηθήσουν. "Ένας τρόπος που οι κυβερνήσεις μπορούν να το πετύχουν είναι να θέσουν δικαιότερους κανόνες για την επανένωση οικογενειών" σημειώνει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNCHR, μόλις 92.400 πρόσφυγες επανεγκαταστάθηκαν μέσα στο 2018, δηλαδή ένα ποσοστό μικρότερο από το 7% εκείνων που ακόμα περιμένουν να ξαναρχίσουν τη ζωή τους σ' έναν διαφορετικό τόπο.
