Δεν είναι η πρώτη φορά που μέσα ενημέρωσης και δημοσιογράφοι μπαίνουν στο στόχαστρο της εξουσίας. Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για το ότι έκαναν απλά τη δουλειά τους με βάση τον θεσμικό ρόλο τους κι όχι άλλες πιθανές "συνέργειες". Άλλωστε, η πραγματική δημοσιογραφία ποτέ δεν "λιβανίζει" καμιά εξουσία. Η μόνη σχέση που μπορεί να έχει μαζί της σε ευνομούμενες, πλουραλιστικές δημοκρατίες λογοδοσίας και κράτους δικαίου είναι να την ελέγχει, αντικειμενικά και έγκυρα.
Γι' αυτό η χθεσινή άνευ προηγουμένου έφοδος της αστυνομίας στην έδρα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης της Αυστραλίας, του δικτύου ABC, ενός από τα πιο αναγνωρισμένα στη χώρα, που προσφέρει ενημέρωση και ψυχαγωγία επίπεδου BBC, προκάλεσε αλγεινή εντύπωση όπως φυσικά και την κατακραυγή της κοινής γνώμης, δημοσιογραφικών οργανώσεων και ακτιβιστών υπέρ της ελευθερίας της έκφρασης τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς.
Αστυνομικοί με πολιτικά έφτασαν το πρωί στα γραφεία του ABC στο Σίδνεϊ με εντάλματα έρευνας εις βάρος δύο δημοσιογράφων, των Νταν Όουκς και Σαμ Κλαρκ, καθώς και του διευθυντή ειδήσεων του δικτύου Γκέιβεν Μόρις. Ο τελευταίος μετέδωσε ζωντανά μέσω Twitter την αστυνομική έφοδο αναρτώντας μάλιστα φωτογραφίες των αστυνομικών ενταλμάτων.
Οι δικαστικές αρχές εξουσιοδότησαν την ομοσπονδιακή αστυνομία και την υπηρεσία ψηφιακής ιατροδικαστικής να αποκτήσουν πρόσβαση σε έναν τεράστιο όγκο εγγράφων, δεδομένων και συσκευών, συμπεριλαμβανομένων των σημειώσεων των δύο δημοσιογράφων, του προσχεδίου τηλεοπτικής παραγωγής της έρευνάς τους, ακατέργαστων λήψεων, πρακτικών δημοσιογραφικών συσκέψεων και μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Σύμφωνα με τα tweets του Μόρις, οι αστυνομικοί απέκτησαν τελικά πρόσβαση σε 9.214 αρχεία από τους υπολογιστές του ABC κάνοντας αναζήτηση με βάση λέξεις - κλειδιά.
Η πρωτοφανής αστυνομική έρευνα σχετίζεται με τη σειρά ερευνητικής δημοσιογραφίας του δικτύου που μεταδόθηκε τον Ιούλιο του 2017 με τίτλο “The Afghan Files”. Η έρευνα έφερε στο φως της δημοσιότητας ωμότητες και δολοφονίες που διέπραξαν άνδρες των ειδικών δυνάμεων της Αυστραλίας στο Αφγανιστάν σε μια ακόμη αποκάλυψη που αμαύρωσε -όπως και πολλές άλλες ανάλογες- την εικόνα των ξένων "απελευθερωτών" της πολύπαθης χώρας.
Εκατοντάδες απόρρητα στρατιωτικά έγγραφα που περιήλθαν εις γνώσιν του ABC από άγνωστους πληροφοριοδότες αναφέρονταν σε δολοφονίες άμαχων πολιτών και παιδιών από Αυστραλούς στρατιώτες.
"Θλιβερή ημέρα"
"Είναι μια κακή, θλιβερή και επικίνδυνη ημέρα για μια χώρα όπου ανέκαθεν εκτιμούσαμε και θεωρούσαμε δεδομένη την ελευθερία του Τύπου" έγραψε στο Twitter ο αρχισυντάκτης του ABC News Τζον Λάιονς. Σε ανακοίνωσή του ο γενικός διευθυντής του δικτύου Ντέιβιντ Άντερσον έκανε λόγο για μια ενέργεια που "εγείρει νόμιμες ανησυχίες για την ελευθερία του Τύπου" και τόνισε ότι το ABC θα συνεχίσει να στηρίζει τους δημοσιογράφους του, να προστατεύει τις πηγές του και να ασκεί δημοσιογραφία χωρίς φόβο.
Η αστυνομική έρευνα στη δημόσια ραδιοτηλεόραση δεν ήταν η μοναδική με στόχο δημοσιογράφους τις τελευταίες ημέρες. Παρόμοια έρευνα έγινε προχθές και στο σπίτι της δημοσιογράφου Ανίκα Σμέθερστ του ομίλου News Corp που ανήκει στον Αυστραλό μεγαλοεκδότη Ρούπερτ Μέρντοκ. Η έρευνα έγινε σε σχέση με άρθρο της Σμέθερστ που δημοσιεύθηκε το 2018 και αποκάλυπτε τα σχέδια της αυστραλιανής κυβέρνησης να παρακολουθεί τα μέιλ, τα μηνύματα και τους τραπεζικούς λογαριασμούς πολιτών.
Ο όμιλος News Corp, που εκδίδει μερικές από τις εφημερίδες με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Αυστραλία, χαρακτήρισε την έρευνα κατά της Σμέθερστ "εξωφρενική και επικίνδυνη ενέργεια εκφοβισμού".
Η ομοσπονδιακή αστυνομία της Αυστραλίας ανακοίνωσε ότι οι δύο έρευνες δεν σχετίζονται μεταξύ τους, αλλά "και οι δύο αφορούν διαφορετικές καταγγελίες περί δημοσιοποίησης απόρρητων εγγράφων που αντίκειται στη νομοθεσία του 1914 περί υπονόμευσης της εθνικής ασφάλειας".
Οι έρευνες εις βάρος δημοσιογράφων έχουν προκαλέσει ανησυχία στην Αυστραλία ότι η εθνική ασφάλεια χρησιμοποιείται ως πρόφαση για να δικαιολογηθεί η επιβολή περιορισμών στη δημοσιοποίηση απόρρητων πληροφοριών οι οποίες ενδέχεται να φέρουν σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση.
"Οι επιθέσεις κατά πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος και της ελευθερίας του Τύπου στοχεύουν ακριβώς στην καρδιά της δημοκρατίας μας. Οι κυβερνήσεις μπορεί να περιέλθουν σε άβολη θέση επειδή δημοσιογράφοι εκθέτουν τα κακώς κείμενα, αλλά γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο η ελευθεροτυπία είναι απολύτως ζωτικής σημασίας" τόνισε χαρακτηριστικά η διευθύντρια του Νομικού Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Έμιλι Χάουι.
Σημειωτέον ότι οι δύο έρευνες πραγματοποιήθηκαν μερικές εβδομάδες μετά την απρόσμενη επανεκλογή της δεξιάς κυβέρνησης της Αυστραλίας. Σχολιάζοντας την έρευνα στο σπίτι της Σμέθερστ ο πρωθυπουργός Σκοτ Μόρισον επεσήμανε ότι, αν και στηρίζει την ελευθερία του Τύπου, "δεν είναι κακό να τηρούνται οι νόμοι"...
Η συντηρητική κυβέρνηση Μόρισον επέβαλε πέρυσι περικοπές 84 εκατ. δολαρίων στη χρηματοδότηση της δημόσιας τηλεόρασης, ενώ υπουργοί και άλλα στελέχη έχουν επικρίνει το ABC για ρεπορτάζ που ασκούν κριτική στο κυβερνητικό έργο.
