Αισθάνεστε εξουθενωμένοι και χωρίς ενέργεια; Νιώθετε όλο και περισσότερο αποξενωμένοι από το αντικείμενο της εργασίας σας, το οποίο αντιμετωπίζετε με αρνητισμό και κυνισμό; Δεν μπορείτε να αποδώσετε σύμφωνα με τις δυνατότητες σας; Δεν φταίει κάτι άλλο. Φταίει η ίδια η δουλειά σας.
Δεν είναι απόσπασμα από το "Δικαίωμα στην Τεμπελιά" του Πολ Λαφάργκ. Είναι πλέον η διαπίστωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το φαινόμενο της εργασιακής εξουθένωσης ή burn - out όπως άτυπα ονομάζεται. Για πρώτη φορά, ο διεθνής οργανισμός περιλαμβάνει το φαινόμενο στον κατάλογο Κατάταξης Ασθενειών του (ICD), ο οποίος θεωρείται ως "πυξίδα" και πρότυπο διαγνώσεων για την παγκόσμια ιατρική κοινότητα. Από το καθημερινό λεξιλόγιο, το burn - out βρίσκει επομένως τώρα τη θέση του στην ιατρική ορολογία.
Εκπρόσωπος του ΠΟΥ έσπευσε να διευκρινίσει έπειτα από την αρχική ανακοίνωση του διεθνούς οργανισμού ότι το burn - out δεν κατατάσσεται ως ασθένεια, αλλά ως "φαινόμενο που συνδέεται με την εργασία". Ο ορισμός που δίνει πάντως ο οργανισμός μοιάζει να έρχεται σε διάσταση με αυτή την επεξήγηση, καθώς ο ΠΟΥ ορίζει το burn - out ως "σύνδρομο που προκύπτει από χρόνιο εργασιακό στρες το οποίο δεν έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά". Τονίζεται μάλιστα ότι το φαινόμενο συνδέεται αποκλειστικά με την εργασία και "δεν θα πρέπει να περιγράφει εμπειρίες σε άλλους τομείς της ζωής".
Το burn - out ήταν πάντοτε μια έννοια με αρκετά ασαφές περιεχόμενο και η επιστημονική κοινότητα συναντούσε σοβαρές δυσκολίες στο να καταλήξει σε έναν κοινά αποδεκτό ορισμό. Ο πρώτος που ασχολήθηκε με το φαινόμενο ήταν ο ψυχολόγος Χέρμπερτ Φρόιντενμπεργκερ με άρθρο του που δημοσίευσε σε ιατρική επιθεώρηση το 1974.
Τις επόμενες δεκαετίες εμφανίστηκαν εκατοντάδες μελέτες που ασχολούνταν με το φαινόμενο. Όλες τους, ωστόσο, απέφευγαν να κατατάξουν την εργασιακή εξουθένωση ως ασθένεια, παρά την όλο και μεγαλύτερη έκταση που λάμβανε το φαινόμενο στις σύγχρονες κοινωνίες και τις επιπτώσεις του στη δημόσια υγεία σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των ειδικών.
Στο άρθρο τους στην ιατρική επιθεώρηση "Sage" το 2017, οι Λίντα και Τόρστεν Χάινεμαν εξέτασαν τη σχετική βιβλιογραφία καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως οι προηγούμενες μελέτες δεν διαχώριζαν αποτελεσματικά την εργασιακή εξουθένωση από την κατάθλιψη ή επικεντρώνονταν αποκλειστικά σε δευτερογενείς παράγοντες αντί να προσπαθούν να αναπτύξουν ειδικά διαγνωστικά κριτήρια. Τον δρόμο αυτό ανοίγει τώρα η, έστω και διστακτική, πρώτη κίνηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
