Κάθε νέα στροφή οδηγεί σε αδιέξοδο. Λες και δεν ήταν ήδη αρκετά δαιδαλώδης, ο λαβύρινθος του Brexit έγινε την προηγούμενη εβδομάδα ακόμη πιο περίπλοκος έπειτα από την ταπεινωτική κοινοβουλευτική ήττα της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι, την επακόλουθη "αναβάπτισή" της και την αναπάντεχη μετατροπή του Τζέρεμι Κόρμπιν από πολιορκητή σε πολιορκημένο.
Το νέο κεφάλαιο άνοιξε την Τρίτη με μια ψηφοφορία που η Μέι προσπαθούσε εδώ και καιρό να καθυστερήσει και, αν είχε τη δυνατότητα, οπωσδήποτε θα την απέφευγε. Έτσι, η περιβόητη συμφωνία της Βρετανίδας πρωθυπουργού με τις Βρυξέλλες ήλθε τελικά στο Κοινοβούλιο, που, επιβεβαιώνοντας με εμφατικό τρόπο τις προβλέψεις, την απέρριψε με μια πλειοψηφία δίχως προηγούμενο στην κοινοβουλευτική ιστορία της χώρας: 434 κατά έναντι μόλις 202 υπέρ.
Υπό κανονικές συνθήκες, μια πρωθυπουργός που είχε ταπεινωθεί σε τέτοιο βαθμό από την ίδια της την Κοινοβουλευτική Ομάδα θα είχε υποβάλει την παραίτησή της. Μετά το δημοψήφισμα για το Brexit και τον πολιτικό σεισμό που προκάλεσε όμως οι συνθήκες στην πολιτική ζωή της Βρετανίας μόνο κανονικές δεν είναι. Η συμφωνία με τις Βρυξέλλες μπορεί έτσι να μετατράπηκε σε κουρελόχαρτο, αλλά η πολιτικός που την πέτυχε έπρεπε να διασωθεί -έστω και προσωρινά- προκειμένου η χώρα να μην οδηγηθεί σε εκλογές και οι Συντηρητικοί να μην βουλιάξουν μαζί της.
Από τον "σταυρό" στην "ανάσταση"...
Έτσι, ήλθε η "ανάσταση" της Μέι, όσο και αν οι τελευταίες εξελίξεις την καθιστούν όμηρο των υποστηρικτών του "σκληρού Brexit" αποδεικνύοντας πόσο αναλώσιμη θεωρείται πια από το ίδιο της το κόμμα, που ήδη αναζητεί τον διάδοχό της. Από την άλλη, ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, που όλο το τελευταίο διάστημα επαναλάμβανε ότι θα κατέθετε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης όταν οι συνθήκες θα το ευνοούσαν, τελικά υποχρεώθηκε να το κάνει αφού πολύ δύσκολα η Βρετανίδα πρωθυπουργός θα βρισκόταν ποτέ σε δυσχερέστερη θέση.
Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης -Εργατικοί, Εθνικό Κόμμα Σκωτίας, Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και Πράσινοι- υποστήριξαν την πρόταση αλλά οι "αντάρτες" των Συντηρητικών και οι Βορειοϊρλανδοί σύμμαχοί της από το Κόμμα της Δημοκρατικής Ένωσης (DUP), που την προηγούμενη μέρα είχαν καρφώσει τη Μέι στο σταυρό του μαρτυρίου, την ανέστησαν επανασυγκροτώντας, λες και δεν είχε μεσολαβήσει το παραμικρό την κυβερνητική πλειοψηφία.
Οι πρόωρες εκλογές αποφεύχθηκε έτσι προς το παρόν και ο Τζέρεμι Κόρμπιν που έδειχνε το τελευταίο διάστημα ικανός να τις επιβάλει εκμεταλλευόμενος τον διχασμό των Τόρις, όχι απλώς έχασε το βασικό όπλο που διέθετε, αλλά μπήκε και ο ίδιος σε νέο κύκλο εσωκομματικής αμφισβήτησης.
Οι μπλερικοί ξανάρχονται…
Η μπλερική πτέρυγα του κόμματος, που έχει ανακτήσει δυνάμεις και έχει ανασυγκροτηθεί στη βάση του αιτήματος για διεξαγωγή δεύτερου δημοψηφίσματος, βρίσκει τώρα τις ιδανικές συνθήκες για να υπονομεύσει μια ηγεσία που δεν αποδέχτηκε πραγματικά ποτέ. Λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία για την πρόταση μομφής, 71 βουλευτές των Εργατικών εξέδωσαν ανακοίνωση με την οποία ζητούσαν νέο δημοψήφισμα με στόχο αυτή τη φορά την παραμονή στην Ε.Ε.
Σε άρθρο του στο “New Statesman”, ο έγκυρος Βρετανός δημοσιογράφος Πολ Μέισον επισημαίνει τους κινδύνους που συνεπάγεται για τον Κόρμπιν αυτό το νέο σταυροδρόμι. "Ο πιο ορατός κίνδυνος είναι ότι το πολυαναμενόμενο κεντρώο κόμμα τελικά θα σχηματιστεί και ότι οι μπλερικοί βουλευτές θα ενταχθούν σε αυτό. Όλες οι πλευρές θα αισθανθούν τελικά πιο άνετα, αλλά, αν η θέση του Κόρμπιν για την αποφυγή δεύτερου δημοψηφίσματος συνεχίσει να αποξενώνει μέλη, η διάσπαση θα είναι αχρείαστα τραυματική" επισημαίνει.
Δεν είναι όμως αποκλειστικά στο χέρι του Κόρμπιν να αποφύγει κάτι τέτοιο. Η βρετανική πολιτική σκηνή ανασυντίθεται με ταχύτατους ρυθμούς μετά το δημοψήφισμα του 2016 και οι εξελίξεις των επόμενων ημερών ενδέχεται να είναι ακόμη πιο γρήγορες. Εδώ και μήνες ο βρετανικός Τύπος αναφέρει άλλωστε ότι το "κεντρώο κόμμα" στο οποίο αναφέρεται ο Μέισον βρίσκεται στα σπάργανα.
Με... Μακρόν και Μπλερ
Έμπνευση του νέου πολιτικού σχήματος αποτελεί το μακρονικό Republic en Marche στη γειτονική Γαλλία και συνθετικό υλικό η προσπάθεια για την αποφυγή του Brexit. Πρωταγωνιστές των σχετικών διεργασιών είναι, με βάση τα δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, οι Τσίκα Ουμούνα και Ντέιβιντ Μίλιμπαντ από τους Εργατικούς και οι συντηρητικοί φιλοευρωπαίοι Νίκι Μόργκαν και Άννα Σούμπρι, ενώ σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις φέρεται να διαδραματίζει και ο Βινς Κέιμπλ των Φιλελεύθερων Δημοκρατών.
Γενικός συντονιστής θα είναι πιθανότατα ο πολιτικά "απέθαντος" Τόνι Μπλερ που δηλώνει πλέον ότι οι Βρετανοί ψηφοφόροι έχουν ανάγκη μια "αποδεκτή επιλογή" στις επόμενες εκλογές -υπονοώντας έτσι βέβαια ότι οι Εργατικοί με ηγέτη τον Κόρμπιν είναι απαράδεκτοι. Μέχρι και το αναγκαίο κεφάλαιο φαίνεται να έχει βρεθεί: ο εκατομμυριούχος κινηματογραφικός παραγωγός Σάιμον Φρανκς εμφανίζεται αποφασισμένος να χρηματοδοτήσει το εγχείρημα με 50 εκατομμύρια λίρες, όπως επισημαίνει η “Guardian”.
Η ανησυχία για μια τέτοια εξέλιξη, που θα βύθιζε τους Εργατικούς σε κρίση ανάλογη με αυτή που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Τόρις, ανάγκασαν την Πέμπτη τον Κόρμπιν να προσεγγίσει εσπευσμένα την μπλερική αντιπολίτευση του Remain. Έτσι, ενώ πριν από την ψηφοφορία για την πρόταση μομφής εξέφραζε την ενόχλησή του για την πρωτοβουλία των 71 βουλευτών υπενθυμίζοντας ότι ένα δεύτερο δημοψήφισμα δεν αποτελεί την πρώτη επιλογή του κόμματος, την επόμενη μέρα δήλωσε ότι "αν υπάρξει δεύτερο δημοψήφισμα, τότε προφανώς το κόμμα θα αποφασίσει τι ρόλο θα παίξουμε σε αυτό".
Υποστήριξε ότι το δημοψήφισμα δεν μπορεί να είναι μια "επανάληψη αυτού που συνέβη το 2016", αλλά υπογράμμισε ταυτόχρονα ότι "πρέπει να υπάρξει συζήτηση για τις επιλογές" που το κόμμα θα παρουσιάσει στην κοινωνία. Να σημειωθεί πως η βάση του συμβιβασμού στην οποία κατέληξε η ηγεσία με τους μπλερικούς στο τελευταίο συνέδριο του κόμματος ήταν ότι η βασική προσπάθεια θα ήταν η προκήρυξη πρόωρων εκλογών και ότι μόνο εφόσον αυτό αποτύγχανε θα έμπαινε στο τραπέζι το ζήτημα του δεύτερου δημοψηφίσματος.
Εκλογές δεν φαίνονται πουθενά στον ορίζοντα και η σκληρή γραμμή του Κόρμπιν απέναντι στη Μέι -δεν θα συμμετάσχω σε συνομιλίες μαζί της αν δεν απορριφθεί πρώτα το ενδεχόμενο "σκληρού Brexit"- μάλλον αποκαλύπτει αδυναμία.
Το δεύτερο δημοψήφισμα είναι πλέον στο τραπέζι και η ηγεσία των Εργατικών βρίσκεται μπροστά σε μια ακόμη δύσκολη επιλογή: να κατευνάσει με κάθε τρόπο τους μπλερικούς για να αποφύγει τη διάσπαση ή να αποξενώσει την κομματική βάση που τάχθηκε υπέρ του Brexit; Οι Εργατικοί μπαίνουν πλέον στον δικό τους λαβύρινθο και είναι μάλλον απίθανο να προκύψει λύση στο γενικότερο αδιέξοδο αν πρώτοι αυτοί δεν βρουν την άκρη του νήματος.
