Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
Το Τρινιδάδ των Ιησουιτών
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Το Τρινιδάδ των Ιησουιτών

To 1536 o 27χρονος Ντομίνγκο Μαρτίνεθ δε Ιράλα θα ιδρύσει την πρώτη αποικιακή βάση των Ισπανών στην Παραγουάη και τον Δεκαπενταύγουστο του 1537 ο καταγόμενος από ένα χωριό του ισπανικού Βορρά, το Εσπινόσα ντε λος Μοντέρος στο Μπούργος, 29χρονος εξερευνητής Χουάν δε Σαλασάρ υ Εσπινόσα θα ιδρύσει την πόλη Ασουνσιόν. Είναι η εποχή κατά την οποία οι αποικιοκράτες αναζητούν το μυθικό Ελδοράδο. Χρυσό δεν θα βρουν, ωστόσο θα προχωρήσουν σε πράξεις κάθε άλλο παρά τιμητικές, όπως η δημιουργία των λεγόμενων "Παραγουάνικων Χαρεμιών", τα οποία θα λειτουργήσουν με ιθαγενείς σκλάβες του σεξ. Ο κόσμος θα πληροφορηθεί από τον Γερμανό εξερευνητή Ούλριχ Σμιντλ την ύπαρξή τους, μια ιστορία που θυμίζει το προηγούμενο του "Χριστιανού Σουλτάνου", του βασιλιά της Σικελίας και αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Φρειδερίκου Β' Χοχενστάουφεν, ο οποίος διατηρούσε τον 13ο αιώνα χαρέμι με μουσουλμάνες στη Σικελία.

Η Παραγουάη θα κατακτηθεί από τους Ισπανούς σε δύο κύματα. Την πρώτη στρατιωτικά και τη δεύτερη θρησκευτικά. Τον επόμενο αιώνα, το 1609, θα οργανωθεί η πρώτη αποστολή, με μόλις τρία μέλη, των Ιησουιτών στα εδάφη τα οποία θα σχηματίσουν μετά από πολλά χρόνια το κράτος της Παραγουάης. Από τότε, και για 22 χρόνια, οι Ιησουίτες θα ιδρύσουν ιεραποστολές σε περιοχές που αντιστοιχούν στα κατοπινά εδάφη της Βραζιλίας και της Παραγουάης. Παρότι οι σαμάνοι των ντόπιων Γκουαρανί αντιστέκονται και 7 ιεραπόστολοι θα σκοτωθούν, σταδιακά οι Ιησουίτες συγκεντρώνουν στις ιεραποστολές τους 40.000 ιθαγενείς. Όταν όμως οι Ιησουίτες και οι προσήλυτοι ντόπιοι θα κυνηγηθούν από τους Πορτογάλους, τους μισθοφόρους και τους δουλέμπορους στην ευρύτερη περιοχή του Σάο Πάολο, θα κατέβουν νοτιότερα, στην περιοχή όπου συνορεύουν σήμερα Βραζιλία, Παραγουάη και Αργεντινή. Έτσι, σταδιακά αναπτύσσονται αρκετές ρεντουσιόνες, περιοχές όπου ασκείται συστηματικός προσηλυτισμός των Γκουαρανί και όπου οι τελευταίοι ζουν σε καθεστώς κοινοκτημοσύνης.

Μία από τις περιφημότερες, και από τις τελευταίες ρεντουσιόνες που χτίζονται πέριξ του ποταμού Παρανά, κάπου δηλαδή στον παραγουανικό Νότο και τον αργεντίνικο Βορρά, είναι και η Σαντινίσιμα Τρινιδάδ ντε Παρανά, η οποία ιδρύεται το 1706. Οι Ιησουίτες όμως δεν θα μακροημερεύσουν στην περιοχή. Το 1767 θα εκδιωχθούν και οι έποικοι θα εξοντώσουν τους ιθαγενείς, θα λεηλατήσουν τις φάρμες και θα αρπάξουν τα κοπάδια τους.

Τρεις αιώνες μετά την ίδρυσή της, επισκέπτομαι τη Σαντινίσιμα Τρινιδάδ ντε Παρανά και τις γύρω μισιόνες, τις ιεραποστολές. Η Σαντινίσιμα Τρινιδάδ, ή σκέτο Τρινιδάδ, είναι η πιο προσβάσιμη και ως εκ τούτου η πιο "δημοφιλής" για τους επισκέπτες ιεραποστολή. Συγκοινωνία που να συνδέει την Ενκαρνασιόν με τη Σαντινίσιμα Τρινιδάδ και εν γένει με τα ερείπια των ιησουίτικων αποστολών δεν υπάρχει. Ουσιαστικά, η μόνη λύση που έχω στη διάθεσή μου, έχοντας επιλέξει να κινηθώ με δημόσια μέσα μεταφοράς, είναι να πάρω το λεωφορείο που ξεκινά από τον σταθμό των υπεραστικών, το Τερμνινάλ ντε Όμνιμπους ντε Ενκαρνασιόν με προορισμό τη Σιουδάδ ντελ Έστε, βορειότερα. Σχεδόν 50 λεπτά αργότερα κατεβαίνω στον κύριο δρόμο του Τρινιδάδ και από εκεί θα κάνω άλλα 15 λεπτά με τα πόδια για να φτάσω τα ερείπια της ιεραποστολής. Αυτό είναι το εύκολο μέρος του προγράμματός μου, καθώς οι επόμενες ιεραποστολές είναι δυσκολότερα προσβάσιμες και θα χρειαστώ ταξί.

Οι δύο από τις ιησουιτικές ιεραποστολές της περιοχής, της Τρινιδάδ και του Χεσούς, έχουν περιληφθεί από το 1993 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και λέγεται πως δέχονται από τους λιγότερους (αν όχι και τους λιγότερους) επισκέπτες από όλα τα μνημεία της λίστας αυτής.

Φτάνοντας στα ερείπια διαπιστώνω πως είμαι ο μοναδικός επισκέπτης. Για καλή μου τύχη, συναντώ έναν ξεναγό ο οποίος φαίνεται πλήρως κατατοπισμένος, λύνοντας όλες τις απορίες μου και σε άπταιστα αγγλικά. Πληροφορούμαι λοιπόν ότι ναι μεν είχαμε μαζικούς προσυλητισμούς, η μεταχείριση όμως των ιθαγενών από τους Ιησουίτες όχι μόνο ήταν σαφώς πιο ανθρώπινη από των αποικιοκρατών, αλλά είχαν και περίθαλψη και εκπαίδευση και δικαίωμα να κρατήσουν όλες τις παραδόσεις τους, εξαιρουμένων, εννοείται, των θρησκευτικών.

Καθώς ξεναγούμαι σε όλα τα κύρια αξιοθέατα, με αργούς ρυθμούς για να μπω στο πνεύμα, προσπαθώ να νιώσω την ατμόσφαιρα και να φανταστώ τον χώρο πώς θα ήταν τρεις αιώνες νωρίτερα, εξετάζοντας το παρατηρητήριο, τη μεγάλη εκκλησία, την κρύπτη και το πράσινο ολόγυρα. Μια πέτρινη, χρώματος κεραμιδί, κολυμβήθρα σε σχήμα δισκοπότηρου είναι στημένη στην αυλή πάνω σε ομόχρωμες πέτρες και έχει πάνω της σκαλισμένα άνθη και άλλα σχέδια. Με την ίδρυση της αποστολής βαφτίζονται περί τους εξακόσιους ιθαγενείς. Σύντομα οι Ιησουίτες θα φιλοξενούσαν στις αποστολές τους περί τους 150.000 ιθαγενείς.

Κάτι που μου κινεί την προσοχή είναι τα αποκεφαλισμένα αγάλματα. Λέγεται πως όταν διαδόθηκε η φήμη πως στο εσωτερικό των αγαλμάτων κρυβόταν χρυσός, χρυσοθήρες και κάθε λογής τυχοδιώκτες τα αποκεφάλιζαν.

Νωρίς το μεσημέρι αναχωρώ για Σαν Ιγνάσιο. Οι ιησουιτικές αποστολές της Παραγουάης ξεπερνούν σε έκταση την Αττική και η σύνδεση μεταξύ τους δεν είναι εύκολη. Είναι όμως και κάτι τέτοιες δυσκολίες που κάνουν κάποιους προορισμούς μοναδικούς. Και οι μισιόνες είναι ένας από αυτούς.

Το παλαιό κωδωνοστάσιο

Τα ερείπια της ιεραποστολής και των καταλυμάτων των Γκουαρανί και άλλων ιθαγενών στη Σαντινίσιμα Τρινιδάδ

Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL