Αν ο Παρθενώνας συμβολίζει τη δημοκρατία και η Αίθουσα της Ανεξαρτησίας στη Φιλαδέλφεια τη γέννηση του αμερικανικού έθνους, κάλλιστα η βεστφαλική πόλη του Μίνστερ θα μπορούσε να θεωρηθεί γενέτειρα των δυνάμεων που καθόρισαν εν πολλοίς τη νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία και των εθνών - κρατών.
Το 1648 έληξε ο Τριακονταετής Πόλεμος Αψβούργων και καθολικών συμμάχων τους εναντίον των προτεσταντών Σουηδών, Δανών, Ολλανδών, διαφόρων πριγκιπάτων και της Γαλλίας. Ταυτόχρονα τελείωσαν ο Ογδοηκονταετής Πόλεμος μεταξύ Ισπανίας και Ολλανδίας και η σειρά των μεγάλων θρησκευτικών πολέμων με τα 10 εκατομμύρια νεκρούς που ξεκίνησαν το 1419 με τους Πολέμους των Χουσιτών και συνεχίστηκαν με την Επανάσταση των Ιπποτών, την κατάκτηση της Καθολικής Ιρλανδίας από τους Τυδώρ και τους Προτεστάντες συμμάχους τους, τους Γαλλικούς Θρησκευτικούς Πολέμους, τον Πόλεμο των Τριών Βασιλείων και άλλους περιορισμένης εκτάσεως πολέμους.
Η λήξη του πολέμου σφραγίστηκε με σειρά συνθηκών ειρήνης που υπογράφτηκαν στις βεστφαλικές πόλεις Μίνστερ και Όσναμπρικ και έμειναν γνωστές ως «Ειρήνη της Βεστφαλίας». Αυτές καθόρισαν τη σύγχρονη Ευρώπη και το διεθνές δίκαιο καθιερώνοντας το έθνος - κράτος και τις έννοιες του δικαιώματος της ανεξαρτησίας των κρατών, της μη επέμβασης στα εσωτερικά τους και της ισοτιμίας τους. Πολιτικοί επιστήμονες και πολιτικές προσωπικότητες συνδέουν την αναβίωση του ανθρωπισμού και της δημοκρατίας με τη Βεστφαλική Τάξη. Η επισημότερη από τις επιμέρους συνθήκες υπεγράφη στις 15 Μαΐου του 1648 στο Μίνστερ. Στην τέχνη, η Ειρήνη της Βεστφαλίας έχει ταυτιστεί περισσότερο με δύο πίνακες. Την "Επικύρωση της Συνθήκης του Μίνστερ" της 15ης Μαΐου του Ολλανδού ζωγράφου Χέραρντ Ντερ Μπορχ του νεότερου και του Μπαρτολομέους Φαν Ντερ Ελστ "Οι πολίτες του Άμστερνταμ πανηγυρίζουν τη Συνθήκη του Μίνστερ".
Το 2018 βρέθηκα στο Μίνστερ που εόρταζε με εκθέσεις τα 400 χρόνια από την έναρξη, τα 370 από τη λήξη του Τριακονταετούς Πολέμου, τα 100 χρόνια από τη λήξη του Α' Παγκοσμίου με κοινό παρονομαστή των εκδηλώσεων την ειρήνη. Πρώτο αξιοθέατο που επισκέφθηκα ήταν η αίθουσα υπογραφής της συνθήκης στο ιστορικό δημαρχείο του 12ου αιώνα, στο κέντρο της Prinzipalmarkt, απέναντι από την Domplaz με τον καθεδρικό.
Η "Αίθουσα της Ειρήνης", η Friedenssaal, ήταν αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, με ύφος και επίπλωση που θυμίζουν δικαστήριο, καθώς εδώ πραγματοποιούνταν πολλές δίκες.
Μπαίνοντας, στον αριστερό τοίχο, το βλέμμα μου τράβηξαν 37 πορτρέτα των αντιπροσώπων που υπέγραψαν στις 15 Μαΐου 1648 τη συνθήκη. Βλέποντάς τα από τη δημαρχιακή έδρα, πρώτο στα δεξιά είναι του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Γ' και ακολουθούν αυτά των δύο διαμεσολαβητών, Φάμπιο Κίτζι, μετέπειτα Πάπα Αλέξανδρου Ζ', και Αλβίσε Κονταρίνι, Βενετσιάνου διπλωμάτη και μετέπειτα δόγη. Ακολουθούν πορτρέτα αυτοκρατορικών αντιπροσώπων, πρέσβεων Γαλλίας, Ισπανίας, Σουηδίας και Ολλανδίας, ενώ απέναντι από την έδρα, στον τοίχο με το τζάκι, κρέμονται τα πορτρέτα των αντιπροσώπων των Γερμανών εκλεκτόρων και παραδίπλα των αντιπροσώπων της Βασιλείας και του διοικητή του Μίνστερ.
Στα ιστορικά κειμήλια περιλαμβάνεται η Σημαία της Ειρήνης του 1648, υφασμάτινο αντίγραφο στα ίδια χρώματα της παλαιάς μεταξωτής που ανήκει στη Βεστφαλική Ένωση Ιστορικών και Κλασικών Σπουδών και φυλάσσεται στο LWL Κρατικό Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας του Πολιτισμού. Τελευταία φορά η μπλε σημαία με τη γαλανόλευκη μπορντούρα και το χρυσό αυτοκρατορικό στέμμα των Αψβούργων στο ράμφος λευκού περιστεριού με το χρυσαφί, ασημί και ερυθρό τρικολόρ σήμα της πόλης εγγεγραμμένα σε δάφνινο στεφάνι, ανέμισε στην Prinzipalmarkt στις 30 Οκτωβρίου 1948 για τα 300 χρόνια της συνθήκης.
Στην οροφή δεσπόζει ο κομψός πολυέλαιος που κατασκεύασε Φλαμανδός τεχνίτης σκαλίζοντας μία γοτθική Μαντόνα, τα διάσημα της πόλης και σκηνές από κυνήγι και ζώα. Στη στεφάνη, προς την πλευρά της έδρας, είναι σκαλισμένη η προτροπή της Σοφίας Σολομώντος "Ἀγαπήσατε δικαιοσύνην, οἱ κρίνοντες τὴν γῆν, φρονήσατε περὶ τοῦ Κυρίου ἐν ἀγαθότητι καὶ ἐν ἁπλότητι καρδίας ζητήσατε αὐτόν".
Στις 28 Οκτωβρίου 1944 το μέγαρο βομβαρδίστηκε για να μπει ο θεμέλιος λίθος του ανοικοδομηθέντος με χρήματα ιδιωτών κτηρίου στις 9 Ιουλίου 1950 ώστε να προσφέρει σήμερα στο γερμανικό και ευρωπαϊκό κοινό την ευκαιρία να θαυμάσει τη γενέτειρα της βεστφαλικής τάξης πραγμάτων.
Φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
