Τις πιο απρόβλεπτες προεκτάσεις παίρνουν η πολιτική απομονωτισμού του Ντόναλντ Τραμπ και ο εμπορικός πόλεμος που έχει εξαπολύσει εναντίον της Κίνας. Με την ασιατική υπερδύναμη να σφραγίζει πλέον τα σύνορά της στις αμερικανικές εξαγωγές απορριμάτων, οι ΗΠΑ αναγκάζονται να αναζητήσουν προορισμούς σε άλλες χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα της Greenpeace, σχεδόν τα μισά σκουπίδια που οι ΗΠΑ εξάγουν κάθε χρόνο στο εξωτερικό κατέληξαν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2018 στην Ταϊλάνδη, τη Μαλαισία και στο Βιετνάμ. Τον περασμένο χρόνο, το 70% από αυτά είχε φορτωθεί σε πλοία για την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ.
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους το Πεκίνο αντέδρασε στους αμερικανικούς δασμούς που επιβλήθηκαν στις δικές του εξαγωγές ήταν να απαγορεύσει τις εισαγωγές ξένων απορριμάτων στη χώρα. Κι αυτό δημιούργησε πολύ σύντομα πρόβλημα σε πολλούς, καθώς η Κίνα αποτελεί τα τελευταία χρόνια τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πλαστικών απορριμάτων για ανακύκλωση. Οι ΗΠΑ μαζί με τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Ιαπωνία και το Μεξικό είναι οι χώρες που μετέφεραν μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των πλαστικών τους απορριμάτων στην Κίνα.
Στην έκθεση της, η Greenpeace επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ, στην προσπάθεια να ξεφορτωθούν τους τόνους σκουπιδιών τους, αναζητούν τώρα χώρες που δεν διαθέτουν ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διαχείριση των απορριμάτων. Και όπως θα περίμενε κανείς, αυτό έχει σοβαρότατες περιβαλλοντικές συνέπειες, αφού οι τόνοι των αμερικανικών πλαστικών τις περισσότερες φορές δεν καταλήγουν σε μονάδες ανακύκλωσης, αλλά σε χωματερές.
"Αντί να αναλαμβάνουν την ευθύνη για τα δικά τους απορρίμματα, οι αμερικανικές εταιρείες εκμεταλλεύονται αναπτυσσόμενες χώρες που δεν έχουν ακόμη αναπτύξει την κατάλληλη νομοθεσία που θα τις προστατεύσει" σημειώνει ο Τζον Χόκεβαρ, εκπρόσωπος της αμερικανικής Greenpeace. Ο ίδιος σημειώνει ότι η απόφαση της Κίνας να κλείσει τα σύνορά της στις εισαγωγές απορριμάτων αποκάλυψε την έκταση που έχει πάρει η παγκόσμια κρίση την οποία προκαλεί η ανεπαρκής διαχείρισή τους. “Παράγουμε τεράστιες ποσότητες πλαστικού που δεν γνωρίζουμε πώς να διαχειριστούμε” σημειώνει.
Όταν πετά ένα πλαστικό μπουκάλι σε κάποιον κάδο ανακύκλωσης, ο μέσος καταναλωτής υποθέτει ότι αυτό θα ακακυκλωθεί και όχι ότι θα καταλήξει στην Κίνα ή σε κάποια χωματερή της νοτιοανατολικής Ασίας.
Ωστόσο, με βάση τα στοιχεία της αμερικανικής στατιστικής υπηρεσίας που επικαλείται η Greenpeace, οι εξαγωγές σκουπιδιών στην Ταϊλάνδη αυξήθηκαν φέτος κατά 2.000%, στη Μαλαισία κατά 273 % και στο Βιετνάμ κατά 46%. Σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν όμως και στις εξαγωγές προς την Τουρκία και τη Νότια Κορέα.
Το περιβαλλοντικό κόστος της εξέλιξης αυτής έχει ήδη αρχίσει να γίνεται έντονα αισθητό. Τον περασμένο Ιούνιο, ο θάνατος μιας φάλαινας, στο στομάχι της οποίας ανακαλύφτηκαν περισσότερες από ογδόντα πλαστικές σακούλες, πήρε μεγάλη δημοσιότητα στην Ταϊλάνδη, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να αρχίσει να εξετάζει την απαγόρευση της εισαγωγής απορριμάτων.
Ένα μήνα νωρίτερα, το Βιετνάμ διέκοψε για αρκετές μέρες τις σχετικές εισαγωγές όταν δύο λιμάνια του “πλημμυρίστηκαν” από τόνους απορριμάτων που οι αρχές δεν προλάβαιναν να ξεφορτωθούν εγκαίρως. Και στα μέσα του καλοκαιριού, οι αρχές της Μαλαισίας ανακάλεσαν προσωρινά τις άδειες για τις εισαγωγές πλαστικών όταν τα εργοστάσια ανακύκλωσης στην Κουάλα Λουμπούρ σταμάτησαν τη λειτουργία τους έπειτα από κινητοποιήσεις κατοίκων για τη ρύπανση του αέρα και του νερού.
Ο Ντάνιελ Χούρνγεγκ, καθηγητής Ενεργειακών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο του Οντάριο, εκτιμά πως, παρά τα πρόσκαιρα οικονομικά οφέλη που τους προσφέρουν, οι χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας θα υποχρεωθούν τελικά να σταματήσουν τις εισαγωγές πλαστικών απορριμάτων.
“Οι Καναδοί, οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο και ότι δεν αρκεί να αρνείσαι μια πλαστική σακούλα στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Απαιτείται ένας θεμελιώδης επανασχεδιασμός της οικονομίας μας” τονίζει.
Και, καταλήγοντας, σημειώνει ακόμα ένα παράδοξο του παγκόσμιου εμπορίου σκουπιδιών. “Ενδιαφέρον έχει ότι τα σκουπίδια που εξάγουν οι Αμερικανοί επιστρέφουν με τη μορφή πλαστικών σκουπιδιών στα σούπερ μάρκετ τους”...
