Όταν τον περασμένο Απρίλιο οι δύο Κορέες συμφωνούσαν να εργαστούν από κοινού με στόχο την "πλήρη αποπυρηνικοποίηση" της χερσονήσου την οποία μοιράζονται, οι πιο επιφυλακτικοί περίμεναν τα συγκεκριμένα βήματα που θα διαδέχονταν τις διακηρύξεις. Χθες, έγινε το πρώτο από αυτά, ένα βήμα που ενδεχομένως να έχει καθοριστική σημασία για τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας στην περιοχή.
Η χειρονομία καλής θέλησης έγινε από τη Βόρεια Κορέα, που εγκαταλείποντας την αδιαλλαξία και την πολεμοχαρή στάση της τελευταίας δεκαετίας δέχτηκε "να κλείσει οριστικά" το πεδίο δοκιμών μηχανών πυραύλων στο Τονγκτσάνγκ-ρι καθώς και διάφορες εγκαταστάσεις για εκτοξεύσεις πυραύλων. Όπως μάλιστα διαβεβαίωσε ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας Μουν Τζαε-ιν, η διαδικασία θα ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί παρουσία ξένων παρατηρητών.
Και αυτό θα μπορούσε να αποτελεί μόνο την αρχή αφού, με βάση το κείμενο της συμφωνίας που χθες υπέγραψαν οι δύο πλευρές, η Πιονγκγιάνγκ είναι "διατεθειμένη να λάβει επιπλέον μέτρα, περιλαμβανομένου του οριστικού κλεισίματος του πυρηνικού εργοστασίου στη Γιονγκμπιόν, αν οι ΗΠΑ λάβουν αντίστοιχα μέτρα".
Το μπαλάκι περνά επομένως τώρα στην αμερικανική πλευρά. Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, η Πιονγκγιάνγκ δεν έπαψε να ζητάει επίμονα από την Ουάσιγκτον να άρει τις κυρώσεις σε βάρος της και, κυρίως, να συνυπογράψει επιτέλους την ειρηνευτική συνθήκη που θα κηρύσσει το τέλος του πολέμου της Κορέας (1950-53), μια συνθήκη που εκκρεμεί καθώς οι εχθροπραξίες έληξαν τότε με ανακωχή.
Στο αίτημα αυτό, η Ουάσιγκτον αντιπαρέβαλε την ανάγκη περαιτέρω σημαντικών βημάτων με στόχο την αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας. Ένα από τα μέτρα αυτά, η πρόσβαση ξένων επιθεωρητών στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, ανακοινώθηκε χθες από τους δύο Κορεάτες ηγέτες. Δεν έγινε γνωστό αν ικανοποιήθηκε μία ακόμη βασική απαίτηση της Ουάσιγκτον, η παράδοση ενός καταλόγου που να περιλαμβάνει όλες τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούνται στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.
Στην πρώτη επίσημη αντίδραση της Ουάσιγκτον, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έδειξε να συμμερίζεται τη δυσπιστία πολλών διεθνών αναλυτών, οι οποίοι έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τις εν λόγω εγκαταστάσεις γηρασμένες και παροπλισμένες. Με ανάρτησή του στο Twitter, ο Αμερικανός Πρόεδρος έκανε λόγο για "συναρπαστική" κίνηση. Το αποτέλεσμα της συνάντησης χαιρέτισε και η Κίνα σημειώνοντας πως οι δύο πλευρές βρήκαν "νέο, σημαντικό κοινό έδαφος".
"Άλμα μπροστά"
Ο Μουν μετέβη στη Βόρεια Κορέα για τη δεύτερη συνάντηση του με τον Βορειοκορεάτη ομόλογό του Κιμ Γιονγκ Ουν ελπίζοντας σε μια κίνηση που θα έδινε νέα ώθηση στις πολυμερείς διαπραγματεύσεις των τελευταίων μηνών. Η χθεσινή δεν ήταν πάντως η πρώτη χειρονομία καλής θέλησης από την Πιονγκγιάνγκ. Πριν 13 χρόνια είχε δεσμευθεί "να εγκαταλείψει όλα τα πυρηνικά όπλα και τα υπάρχοντα πυρηνικά προγράμματα και να επιστρέψει σύντομα στη Συμφωνία Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων".
Η εγκατάλειψη των συνομιλιών από τη διακυβέρνηση Τζορτζ Μπους του νεώτερου οδήγησε, ωστόσο στην πλήρη αναδίπλωση του βορειοκορεατικού καθεστώτος. Τις ειρηνευτικές προτάσεις διαδέχτηκαν έτσι, τα επόμενα χρόνια, έξι πυρηνικές δοκιμές και συνεχείς εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων, οι οποίοι ολοένα και πλησίαζαν τη γειτονική Ιαπωνία καθώς και τη βάση του αμερικανικού στρατού στο Γκουάμ του Ειρηνικού Ωκεανού.
Με την ολοκλήρωση της διήμερης συνόδου τους στην Πιονγκγιάνγκ, οι δύο Κορεάτες ηγέτες "συμφώνησαν στον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθεί η αποπυρηνικοποίηση", σύμφωνα με τη διατύπωση του Μουν. Από την πλευρά του, ο Κιμ προτίμησε να αποφύγει κάθε αναφορά στα πυρηνικά μιλώντας απλώς για ένα "άλμα μπροστά" και για "νέα εποχή ειρήνης και ευημερίας".
Στη συνάντησή τους, οι δύο ηγέτες προσδιόρισαν και το επόμενο βήμα της ειρηνευτικής διαδικασίας, μια επίσκεψη του Κιμ στη Σεούλ "στο εγγύς μέλλον" - επίσκεψη που πιθανότατα θα πραγματοποιηθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Και εφόσον γίνει, θα πρόκειται για βήμα μεγάλης συμβολικής σημασίας αφού κανένας Βορειοκορεάτης ηγέτης δεν έχει επισκεφτεί μέχρι σήμερα την πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας.
Μπορεί ο Ντόναλντ Τραμπ να έσπευσε να πανηγυρίσει στο Twitter ότι "ο πόλεμος της Κορέας τελειώνει", ωστόσο απομένουν ακόμα αρκετά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Προς το παρόν, οι δύο χώρες συμφώνησαν να συνεργαστούν για τη "δημιουργία ενός μόνιμου και σταθερού ειρηνευτικού συστήματος στην κορεατική χερσόνησο".
Σε αυτή την κατεύθυνση, οι υπουργοί Άμυνας των δύο χωρών υπέγραψαν συμφωνία για την αποκλιμάκωση της έντασης, η οποία προβλέπει την εκκένωση 11 μεθοριακών φυλακίων από κάθε πλευρά μέχρι το τέλος του έτους. Προβλέπει επίσης τη διακοπή των στρατιωτικών γυμνασίων στη μεθόριο από την 1η Νοεμβρίου καθώς και τη δημιουργία τόσο μιας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνη στην Κίτρινη Θάλασσα όσο και μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων στα σύνορα.
Γέφυρες ειρήνης
Σεούλ και Πιονγκγιάνγκ δεσμεύτηκαν επίσης να καταρτίσουν από φέτος σχέδιο για την ενοποίηση των σιδηροδρομικών και οδικών τους δικτύων και να "εξομαλύνουν" την κατάσταση στην Καεσόνγκ, την κοινή βιομηχανική ζώνη, που το τελευταίο διάστημα παραμένει κλειστή για τη Βόρεια Κορέα. Η ζώνη έκλεισε το 2016 από την πρώην Νοτιοκορεάτισσα Πρόεδρο Παρκ Γκέουν-Χε, λίγο μετά την τέταρτη πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας.
Επίσης οι δύο ηγέτες αποφάσισαν να επιτρέψουν τα οργανωμένα ταξίδια τουριστών από την άλλη πλευρά των συνόρων, εφόσον "το επιτρέψουν οι συνθήκες". Δίνοντας εξάλλου συνέχεια στη διπλωματική πρωτοβουλία που εγκαινίασαν στους τελευταίους Ολυμπιακούς Αγώνες, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν "να συμμετάσχουν από κοινού και ενεργητικά στις διεθνείς διοργανώσεις" και να συνεργαστούν για να "υποβάλουν κοινή υποψηφιότητα για να υποδεχθούν τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 2032".
Μεγάλο συναισθηματικό βάρος για τους Κορεάτες έχει και το θέμα της επανασύνδεσης των οικογενειών που χωρίστηκαν στη διάρκεια του πολέμου. Μουν και Κιμ συμφώνησαν να ανοίξουν ένα ειδικό κέντρο στο όρος Κουμγκάνγκ που θα διευκολύνει τις τακτικές συναντήσεις τους. Μέχρι σήμερα, τα μέλη των χωρισμένων οικογενειών έρχονταν σε επαφή για λίγες ώρες και τις περισσότερες φορές μόνο για μία φορά.
