Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.5°C19.6°C
3 BF 59%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
13.5°C17.7°C
1 BF 73%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
14.8°C18.0°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
16.3°C16.3°C
1 BF 65%
HURRIYET / Πώς θα σωθεί η Τουρκία;
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

HURRIYET / Πώς θα σωθεί η Τουρκία;

Του Σερκάν Ντεμιρτάς*

Η Τουρκία απολάμβανε πάντα ιδιαίτερης προσοχής εξαιτίας της γεωστρατηγικής θέσης της στο σημείο όπου συναντώνται δύο ήπειροι και του δυτικού προσανατολισμού της, παρά το γεγονός ότι η μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού της είναι μουσουλμάνοι. Μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, υποψήφια για ένταξη στην Ε.Ε. από το 1999 καθώς και ιδρυτικό μέλος άλλων ευρωπαϊκών θεσμών, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Τουρκία ήταν πάντα μια χώρα που ξεχώριζε.

Σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες στην περιοχή της, υποστήριζε πάντα μια οικονομία της ελεύθερης αγοράς ενσωματωμένη στις παγκόσμιες οικονομίες, ειδικά μετά τη δεκαετία του '80. Μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση στις αρχές του 2000, χάρη στην αυστηρή εφαρμογή δομικών μεταρρυθμίσεων και την πρόοδο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε., η τουρκική οικονομία πήρε αληθινή ώθηση. Το κατά κεφαλήν εισόδημα τριπλασιάστηκε μέχρι το 2010 και η Τουρκία έγινε μία από τις σημαντικότερες αναδυόμενες οικονομίες του κόσμου.

Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η τάση στην Τουρκία ήταν αποτέλεσμα της προόδου στα επίπεδα της δημοκρατίας και της οικονομίας. Το ισλαμικής προέλευσης Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης υπό την ηγεσία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν το αστέρι που έλαμπε στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου πολλές χώρες υπέφεραν από την απουσία οράματος για το μέλλον. Εκείνη την εποχή η Τουρκία παρουσιαζόταν ως χώρα-υπόδειγμα, ειδικά μετά το ξέσπασμα της -κατεστραμμένης πλέον- Αραβικής Άνοιξης. Αλλά από τότε κύλησε πολύ νερό κάτω από τη γέφυρα.

Η Τουρκία δεν θεωρείται πλέον κατάλληλη για ένταξη στην Ε.Ε. γιατί εγκατέλειψε τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα, τώρα παρουσιάζεται ως η χώρα με τις αναρίθμητες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπου η ελευθερία της σκέψης και η ελευθερία του Τύπου υπονομεύονται, ενώ έχουν καταργηθεί το κράτος δικαίου και τα αντίβαρα ελέγχου και διασφάλισης εγγυήσεων (checks and balances). Η εικόνα της Τουρκίας στο εξωτερικό επιδεινώθηκε ραγδαία, ενώ χειροτέρεψαν οι σχέσεις της με πολλές σημαντικές δυτικές χώρες και θεσμούς.

Στο μέτωπο της οικονομίας, όπως συχνά επισημαίνουν οι οικονομολόγοι, η Τουρκία έχασε μια μεγάλη ευκαιρία, καθώς προτίμησε μια βραχυπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη μέσω της μεγάλης ανόδου του κατασκευαστικού τομέα. Δαπανήθηκαν δισεκατομμύρια δολάρια σε μεγάλα έργα, ενώ πλήθος κρατικών εργοστασίων και βιομηχανιών είτε ιδιωτικοποιήθηκαν είτε έκλεισαν. Καθώς δεν υπήρχε μια αποτελεσματική οικονομία που να βασίζεται στην παραγωγή, όλες αυτές οι επενδύσεις μπορούσαν να υλοποιηθούν μόνο με «ζεστό χρήμα».

Σήμερα η Τουρκία κυβερνάται από ένα προεδρικό σύστημα τουρκικού μοντέλου υπό τον Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που κέρδισε τις εκλογές της 24ης Ιουνίου και το οποίο συχνά περιγράφεται από τη Δύση ως ένα δεσποτικό καθεστώς.

Δημιουργείται ένας κρατικός μηχανισμός με υψηλό συγκεντρωτισμό και με μεγάλες αβεβαιότητες για τον τρόπο λειτουργίας καθώς και για την ικανότητά του να λύνει τα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα, αλλά και τα προβλήματα ασφαλείας.

Αυτό το νέο μοντέλο διακυβέρνησης απέτυχε μέχρι τώρα να πείσει τις διεθνείς αγορές για το μέλλον της τουρκικής οικονομίας. Επίσης, δεν παρήγαγε τις αναγκαίες διπλωματικές λύσεις στην τρέχουσα διμερή κρίση με τις ΗΠΑ.

Το εθνικό νόμισμα της Τουρκίας βρίσκεται σε διαρκή πτώση, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις ότι θα ανακάμψει σύντομα. Η λίρα έχει υποτιμηθεί περισσότερο από 30% από την αρχή της χρονιάς, αλλά η κυβέρνηση κατηγορεί τις ξένες αγορές ότι έχουν κηρύξει έναν οικονομικό πόλεμο κατά της Τουρκίας.

Το νέο οικονομικό μοντέλο που ανακοίνωσε ο υπουργός Οικονομικών Μπεράτ Αλμπαϊράκ είναι προφανώς σημαντικό και αποτελεί ένα θετικό βήμα της κυβέρνησης, αλλά είναι εξίσου φανερό ότι θα πρέπει να υποστηριχθεί με αυστηρές δομικές μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν δημοσιονομική πειθαρχία.

Ακόμα πιο σημαντικό είναι όμως το νέο οικονομικό μοντέλο να συνδυαστεί με ένα νέο δημοκρατικό μοντέλο, το οποίο θα αναστρέψει πλήρως τις σημερινές αντιδημοκρατικές τάσεις. Είναι καιρός -πριν να είναι πολύ αργά- να καταλάβει η κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να κερδίσει αυτό τον λεγόμενο οικονομικό πόλεμο με τις συνταγές που χρησιμοποιεί εδώ και πολύ καιρό.

Πρώτα από όλα όμως θα πρέπει να απαλλαγούμε από αυτή την κρίση με τον Μπράνσον, το συντομότερο δυνατό και χωρίς καθυστέρηση.

* Το άρθρο του πολιτικού συντάκτη Σερκάν Ντεμιρτάς δημοσιεύθηκε στην αγγλόφωνη "Hurriyet Daily News" στις 11 Αυγούστου 2018

Σημαντικό είναι όμως το νέο οικονομικό μοντέλο να συνδυαστεί με ένα νέο δημοκρατικό μοντέλο, το οποίο θα αναστρέψει πλήρως τις σημερινές αντιδημοκρατικές τάσεις. Είναι καιρός -πριν να είναι πολύ αργά- να καταλάβει η κυβέρνηση ότι δεν μπορεί να κερδίσει αυτό τον λεγόμενο οικονομικό πόλεμο με τις συνταγές που χρησιμοποιεί εδώ και πολύ καιρό

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL