Στην κόψη του ξυραφιού βαδίζει πλέον η κυβέρνηση των Συντηρητικών στη Βρετανία, καθώς οι Τόρις αδυνατούν να καταλήξουν σε κοινή στρατηγική για την αποχώρηση από την Ε.Ε. Ο υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον έγινε το τρίτο μέλος του υπουργικού συμβουλίου που υπέβαλε την παραίτησή του σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το σχέδιο "ήπιου Brexit" της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι.
Τίποτε δεν προμήνυε την καταιγίδα όταν την Παρασκευή η Μέι εξασφάλιζε την υποστήριξη του υπουργικού συμβουλίου στις προτάσεις της. Τόσο ο Μπόρις Τζόνσον όσο και ο υπουργός αρμόδιος για το Brexit Ντέιβιντ Ντέιβις εξέφρασαν τότε τις επιφυλάξεις τους αλλά δεν έδειξαν τη διάθεση να δυναμιτίσουν την ενότητα του κόμματος.
Ωστόσο, πριν καλά-καλά περάσουν 48 ώρες, βγήκαν τα μαχαίρια. Πρώτος ο Ντέιβις υπέβαλε την παραίτησή του το βράδυ της Κυριακής, καταγγέλλοντας ότι το σχέδιο της πρωθυπουργού έρχεται σε αντίθεση με τη βούληση των Βρετανών ψηφοφόρων όπως εκφράστηκε στο δημοψήφισμα του 2016. Λίγο αργότερα ήρθε και παραίτηση του υφυπουργού αρμόδιου για το Brexit Στιβ Μπέικερ.
Οι παραιτήσεις έδωσαν το σύνθημα για ένα πρωτόγνωρο μπαράζ αμφισβήτησης της Μέι. Θα είναι ένα Brexit "μόνο κατ' όνομα" διεμήνυσε ο βουλευτής Τζέικομπ Μπρις - Μογκ καταγγέλλοντας τη Βρετανίδα πρωθυπουργό για "ηττοπάθεια", ενώ ο πρώην ηγέτης του ξενοφοβικού UKIP Νάιτζελ Φάρατζ κάλεσε το έταιρο πρωτοπαλίκαρο της καμπάνιας του "Όχι", τον Μπόρις Τζόνσον, να γίνει "ήρωας" υποβάλλοντας επίσης την παραίτησή του.
Και εκείνος τελικά το έκανε χθες το απόγευμα, πυροδοτώντας την πιο οξεία κρίση που εκδηλώνεται στο στρατόπεδο των Τόρις μετά το δημοψήφισμα. Με τον γνώριμο πολιτικό του λόγο, που κάνει εκείνον του Ντόναλντ Τραμπ να θυμίζει Ταλεϊράνδο, συνέκρινε τις προσπάθειες προώθησης του σχεδίου της Μέι με το "λουστράρισμα μιας κουράδας".
Λίγο αργότερα δόθηκε στη δημοσιότητα και η επιστολή παραίτησής του, όπου επιλεγόταν ο περισσότερο διπλωματικός όρος "ημι-Brexit", κάτι που σύμφωνα με τον Τζόνσον θα μετατρέψει τη Βρετανία σε "αποικία" των Βρυξελλών. "Το όνειρο του Brexit πεθαίνει" κατέληξε ο πρώην υπουργός θρηνητικά.
Η Μέι επιμένει στο σχέδιό της
Παρά την έντονη αμφισβήτηση, η Μέι παρουσίασε γεμάτη αυτοπεποίθηση το σχέδιό της στο κοινοβούλιο. Αφού με βρετανικό φλέγμα χαιρέτησε το "πάθος" όσων παραιτήθηκαν, συνόψισε τις προτάσεις τις χαρακτηρίζοντας απαράδεκτα τα δύο μοντέλα της Ε.Ε. Όπως είπε, καμία βρετανική κυβέρνηση δεν θα αποδεχόταν ποτέ τον χωρισμό της Βόρειας Ιρλανδίας από το Ηνωμένο Βασίλειο. Και πρόσθεσε ότι η "χωρίς τριβές" διακίνηση των αγαθών αποτελεί τον μοναδικό τρόπο να αποφευχθούν τα "σκληρά σύνορα" στην Ιρλανδία.
Το σχέδιο της Μέι, που θα δοθεί επισήμως στη δημοσιότητα την Πέμπτη, προβλέπει τη δημιουργία μιας "ζώνης ελεύθερου εμπορίου" στα σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και ένα εξαιρετικά περίπλοκο σύστημα βάσει του οποίου η Βρετανία θα συλλέγει δασμούς για λογαριασμό της Ε.Ε.
Η κρίση στους Τόρις καθιστά την ηγεσία της Μέι αρκετά ευάλωτη. Οι "σκληροί" διαθέτουν άλλωστε πλέον τον δικό τους άτυπο υποψήφιο, τον Μπόρις Τζόνσον. Για να ξεκινήσουν όμως τις διαδικασίες για την ανατροπή τής σημερινής πρωθυπουργού, οι υποστηρικτές του σκληρού Brexit θα πρέπει να συγκεντρώσουν τις υπογραφές 48 βουλευτών. Δεν είναι βέβαιο ότι θα το επιδιώξουν, και όχι μόνο επειδή θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να πετύχουν την απομάκρυνση της Μέι - μόλις 129 από τους σημερινούς 316 βουλευτές των Τόρις τάχθηκαν υπέρ του "Όχι" στο δημοψήφισμα.
Σφυγμομέτρηση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην εφημερίδα "Independent" δείχνει ότι η πλειοψηφία των Βρετανών πιστεύει ότι θα έπρεπε να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές εάν η Μέι εξαναγκαζόταν σε παραίτηση. Με αυτά τα δεδομένα, ο στόχος των υπερσυντηρητικών Τόρις ενδέχεται να περιοριστεί στην απόσυρση του σχεδίου για το "ήπιο Brexit". Αν άλλωστε υπάρχει ακόμη κάτι που να κρατά ενωμένους τους Τόρις, αυτό δεν είναι άλλο από τον φόβο των εκλογών. Όλες οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τους αντιπολιτευόμενους Εργατικούς να προηγούνται με σημαντική διαφορά.
Εκλογές ζητάει ο Κόρμπιν
Ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν κατήγγειλε χθες την κυβέρνηση ότι "δεν διαθέτει πια καμία νομιμοποίηση και αποδεικνύεται ανήμπορη να υλοποιήσει το Brexit". Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, χρειάστηκαν δύο χρόνια για το σχέδιο των Τόρις και μόλις δύο μέρες για την αποδιάρθρωσή του. Και έστρεψε τα πυρά του στη Μέι, σημειώνοντας ότι "είναι σαφές ότι παραμένει στη θέση της αποκλειστικά για το δικό της συμφέρον και όχι για να υπηρετήσει τον λαό".
Την προσέγγιση του "ήπιου Brexit" χαιρέτησε πάντως η βρετανική βιομηχανία, που φαίνεται να ήταν και εκείνη που την επέβαλε. Η πρόεδρος του βρετανικού ΣΕΒ Καρολάιν Φέρμπερν σημείωσε ότι "χρειάστηκαν δύο χρόνια προκειμένου η Βρετανία να καταλήξει σε κοινή θέση για την αποχώρηση και έχουμε τώρα δύο μήνες να συμφωνήσουμε με την Ε.Ε.".
Ράλι στις αγορές κατέγραφε και η στερλίνα, με τους επενδυτές να στοιχηματίζουν -πριν την παραίτηση Τζόνσον- στο σχέδιο της Μέι. Την ίδια ώρα πάντως, έρευνα του κέντρου ORB International έδειχνε ότι το ποσοστό των Βρετανών που εγκρίνουν τους χειρισμούς της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες έχει μειωθεί στο 29%, το χαμηλότερο από τότε που ξεκίνησε να διεξάγεται η σχετική έρευνα.
Νέος υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση ορίστηκε ο πρώην υπουργός Στέγασης Ντόμινικ Ράαμπ. Ο 44χρονος πολιτικός υπήρξε βασικός υποστηρικτής του "Όχι", αλλά στη συνέχεια έβαλε νερό στο κρασί του, υπογραμμίζοντας την ανάγκη "ευελιξίας" στις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. Στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υποστήριξε βέβαια την πρόταση της Μέι.
Ο διαπραγματευτής της αντίπερα όχθης, ο Μισέλ Μπαρνιέ, χαιρέτησε τις προτάσεις της Βρετανίδας πρωθυπουργού, σημειώνοντας πάντως ότι η Ε.Ε. θα τις εξετάσει για να αποφανθεί εάν είναι "λειτουργικές και ρεαλιστικές".
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντόναλντ Τουσκ βρήκε από την πλευρά του μια ευκαιρία να συνδέσει τις παραιτήσεις των Βρετανών υπουργών με μια ενδεχόμενη επανεξέταση του Brexit. "Οι πολιτικοί έρχονται και παρέρχονται, αλλά τα προβλήματα που δημιουργούν για τους πολίτες παραμένουν. Λυπάμαι που η ιδέα του Brexit δεν έφυγε μαζί με τον Ντέιβις και τον Τζόνσον. Αλλά... ποιος ξέρει;" αναρωτήθηκε στο Twitter.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΡΙΚΚΑΣ
