Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
Τουρκικές εκλογές ...και ο διαφαινόμενος ρόλος της τουρκικής Αριστεράς / Αλλαγή παραδείγματος...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τουρκικές εκλογές ...και ο διαφαινόμενος ρόλος της τουρκικής Αριστεράς / Αλλαγή παραδείγματος...

Της Αιμιλίας Βουλβούλη*

Η διπλή εκλογική αναμέτρηση της περασμένης Κυριακής στην Τουρκία, η πέμπτη τα τελευταία τέσσερα χρόνια, είχε αδιαμφισβήτητα μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς επισφράγισε τη συνταγματική αναθεώρηση που αποφασίστηκε με το δημοψήφισμα του Απριλίου 2017, η οποία δίνει διευρυμένες εκτελεστικές εξουσίες στον Πρόεδρο της χώρας. Άλλωστε το ποσοστό συμμετοχής στις εκλογές, το οποίο σύμφωνα με επίσημα στοιχεία άγγιξε το 87%, έδειξε ότι η σημασία τους αναγνωρίστηκε και από το ίδιο το εκλογικό σώμα, το οποίο, μακριά από κάθε οριενταλιστική αντίληψη, ανέδειξε τη σημασία που αποδίδουν και την προσήλωση που επιδεικνύουν οι Τούρκοι στη δημοκρατική διαδικασία των εκλογών, γενικότερα.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βγήκε για ακόμη μία φορά νικητής και το κόμμα του αναδείχθηκε πρώτο από τις κάλπες. Τόσο ο ίδιος όσο και το κόμμα του αποδείχθηκαν πολύ ανθεκτικοί αν σκεφτεί κανείς τι έχει συμβεί στη χώρα από το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 και μετά. Βέβαια, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) δεν κατάφερε να εξασφαλίσει αυτοδυναμία και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στον άθλο του αριστερού φιλοκουρδικού Κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (ΚΔΛ), η είσοδος του οποίου στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση, ξεπερνώντας το όριο του 10% όπως απαιτείται, σε συνθήκες κρατικής τρομοκρατίας, διώξεων και ιδεολογικού πολέμου, θα πρέπει να θεωρείται μια μεγάλη επιτυχία. Το ΚΔΛ κατάφερε όχι μόνο να διατηρήσει αλλά και να αυξήσει το ποσοστό του κατά 1% και να εδραιώσει την τουρκική Αριστερά ως τρίτη εκλογική δύναμη για τρίτη συνεχή εκλογική αναμέτρηση. Ο ίδιος ο συμπρόεδρος του κόμματος, ο φυλακισμένος εδώ και είκοσι μήνες Σελαχατίν Ντεμιρτάς, και υποψήφιος πρόεδρος για δεύτερη φορά ήρθε τρίτος, όπως και στις εκλογές του 2014, στις προτιμήσεις του εκλογικού σώματος, κάνοντας προεκλογική εκστρατεία από τη φυλακή. Το ποσοστό του είναι ελαφρώς μειωμένο από την προηγούμενη φορά, ωστόσο πήρε 250.000 ψήφους παραπάνω και βγήκε όχι απλώς αλώβητος, αλλά πολύ δυνατότερος από αυτή τη δοκιμασία. Στοίχημα για το ΚΔΛ είναι η αποφυλάκιση τόσο του Ντεμιρτάς όσο και των άλλων βουλευτών, στελεχών και δημάρχων που πρόσκεινται σε αυτό.

Το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΛΚ) για πρώτη φορά έπειτα από πάρα πολλά χρόνια άλλαξε αφήγηση, συγκλίνοντας σε σημεία με το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών. Ψηφοφόροι των δύο αυτών κομμάτων στήριξαν στις προεδρικές εκλογές τον υποψήφιο του πρώτου, τον Μουχαρέμ Ιντζέ, ο οποίος παρουσιάστηκε ως ένα λαϊκό παιδί, μια εικόνα που απομακρύνεται από εκείνη του ελιτιστή πεφωτισμένου υποψηφίου που επέλεγε στο παρελθόν, με την οποία καμία ταύτιση δεν έβρισκε, μεγάλη πλειονότητα της τουρκικής κοινωνίας. Στις κοινοβουλευτικές κάλπες φάνηκε ότι μερίδα των ψηφοφόρων του ΡΛΚ ψήφισε το ΚΔΛ προκειμένου να ανακόψει την αυτοδυναμία του ΚΔΑ και το κατάφερε.

Οι ακροδεξιοί εθνικιστές του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΚΕΔ) επίσης αποδείχθηκαν ανθεκτικοί, αφού η εκλογική σύμπραξη με το κυβερνών κόμμα δεν φάνηκε να τους στέρησε εκλογική δύναμη όπως αναμένονταν. Σε επίπεδο ηγεσίας, το ΚΕΔ είναι ένα οπορτουνιστικό μόρφωμα, το οποίο στις προεδρικές εκλογές του 2014 είχε στηρίξει την κοινή κάθοδο υποψηφίου με το ΡΛΚ, ενώ από το 2015 συμπράττει με το ΚΔΑ στο πλαίσιο μιας αφήγησης τουρκοϊσλαμικής σύνθεση η οποία προτάσσει θρησκευτικά και εθνικιστικά διακυβεύματα.

Κατά την άποψή μου, η ηγεμονία αυτής της αφήγησης, της οποίας η αφετηρία βρίσκεται στη χούντα του Εβρέν, φτάνει στο τέλος του δρόμου της. Μπορεί πολλοί να θεωρούν πως η διοίκηση του Ερντογάν είναι η αιτία της «ισλαμοποίησης» και συντηρητικοποίησης της τουρκικής κοινωνίας, ωστόσο πιστεύω ότι το ΚΔΑ και η άνοδός του στην εξουσία ήταν το σύμπτωμα μιας μέσης διάρκειας ιστορικής διαδικασίας που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, έφτασε στην ακμή της κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Ερντογάν, αλλά δεν φαίνεται πλέον να πείθει όπως έπειθε στις αρχές του αιώνα.

Σε αυτή την αλλαγή παραδείγματος, η τουρκική Αριστερά θα μπορούσε και θα έπρεπε να παίξει ρόλο. Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα, αφήνει περιθώριο ώστε κανείς να πιστεύει ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν.

* Η Αιμιλία Βουλβούλη είναι κοινωνική ανθρωπολόγος και διδάσκει Ανθρωπολογία της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL