Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Τουρκία: Η νίκη πίσω από τον "θρίαμβο" του Ερντογάν
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τουρκία: Η νίκη πίσω από τον "θρίαμβο" του Ερντογάν

Ο Ταγίπ Ερντογάν είναι πια παντοδύναμος. Οι κάλπες της Κυριακής τον ανέδειξαν νικητή και ως πρόσωπο και ως δημιουργό μιας ελκυστικής πολιτικής αφήγησης. Οι Τούρκοι είπαν “ναι” στην ανασύσταση του οθωμανικού “μεγαλείου”, είπαν “ναι” σε μια Τουρκία αναδυόμενη οικονομική δύναμη, αν και οι οικονομολόγοι έχουν αποκλείσει κατηγορηματικά, βάσει στοιχείων, αυτή την προοπτική.

Ο Ερντογάν θα είναι στο εξής ο απόλυτος άρχοντας της Τουρκίας, όχι μόνον ένας κατ’ ευφημισμόν σουλτάνος. Αναλαμβάνει νέες εκτεταμένες εκτελεστικές εξουσίες καθώς τίθενται σε εφαρμογή οι προβλέψεις της συνταγματικής μεταρρύθμισης που εγκρίθηκε με το δημοψήφισμα του Απριλίου 2017.

Το κοινοβούλιο αποδυναμώνεται και η θέση του πρωθυπουργού καταργείται. Έτσι ο Πρόεδρος δεν θα είναι μόνον ο επικεφαλής του κράτους, αλλά θα ηγείται και της κυβέρνησης. Κι όχι μόνον αυτό: ο Ερντογάν θα μπορεί να διορίζει και να παύει άμεσα κορυφαίους κρατικούς αξιωματούχους, μεταξύ αυτών υπουργούς και αντιπροέδρους της κυβέρνησης, θα μπορεί να παρεμβαίνει στο δικαστικό σύστημα και βεβαίως να επιβάλλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα.

Με άλλα λόγια καθίσταται εκ των πραγμάτων ο πιο ισχυρός ηγέτης στην ιστορία της Τουρκίας, ίσως πιο ισχυρός ακόμη και από τον ίδιο τον Κεμάλ. Άλλωστε αυτή η διακαής επιθυμία του για σύγκριση με τον Ατατούρκ επηρέαζε καθοριστικά τα πολιτικά βήματά του. Δεν έχει κρύψει τη φιλοδοξία του να βρίσκεται στο τιμόνι της εξουσίας όταν η τουρκική δημοκρατία θα γιορτάζει τα εκατό χρόνια από την ίδρυσή της, το 2023.

Την παντοδυναμία του στιγμάτισε και ο βασικός αντίπαλός του, ο υποψήφιος των κεμαλιστών Μουχαρέμ Ιντζέ τονίζοντας χαρακτηριστικά πως η Τουρκία εισέρχεται σε μια επικίνδυνη περίοδο “μονοπρόσωπης εξουσίας”. “Οι εκλογές δεν ήταν δίκαιες, από την προκήρυξή τους έως την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Έχουμε πλέον υιοθετήσει πλήρως ένα καθεστώς μονοπρόσωπης εξουσίας” τόνισε ο υποψήφιος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ξεκαθάρισε ωστόσο πως δεν πρόκειται να αμφισβητήσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Ο άθλος του HDP

Βέβαια οι προχθεσινές εκλογές δεν “εξαντλήθηκαν” στον “θρίαμβο” του Ερντογάν. Το πιο ελπιδοφόρο στοιχείο τους ίσως δεν ήταν άλλο από τον άθλο του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP). Παρά τον ασφυκτικό κλοιό καταστολής γύρω του, γύρω από τα στελέχη και την ηγεσία του, παρά την “οδηγία” Ερντογάν προς το κόμμα του για “σκληρό μαρκάρισμά” του στην προεκλογική αρένα, το HDP όχι μόνον άντεξε, αλλά κατόρθωσε να αναδειχθεί σε τρίτη πολιτική δύναμη, εκτοπίζοντας το στρατόπεδο των εθνικιστών του Μπαχτσελί -και συμμάχων της ισλαμοδεξιάς.

Για τους αναλυτές η μεγάλη αυτή εκλογική επιτυχία του προοδευτικού κόμματος, καθώς μάλιστα στηρίχθηκε στην υποστήριξη ψηφοφόρων και πέραν της παραδοσιακής δεξαμενής του, το καθιστά “την πρώτη πολιτικά βιώσιμη και ίσως ηγεμονική δύναμη της Αριστεράς στην Τουρκία”.

Το ότι μάλιστα ο άθλος αυτός επιτεύχθηκε μέσα σε κλίμα περιορισμού, αυστηρού ελέγχου και αποκλεισμού τού προσδίδει ακόμη μεγαλύτερη αξία. “Όταν οι άλλοι υποψήφιοι μπορούσαν να οργανώσουν εκατό προεκλογικές συγκεντρώσεις, εγώ μπορούσα μόνον να ανεβάσω εκατό μηνύματα (σ.σ.: των 280 χαρακτήρων) στο Twitter” τόνισε με νόημα ο φυλακισμένος πρώην ηγέτης του HDP Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που με ποσοστό 8,4% αναδείχθηκε τρίτος στις προεδρικές εκλογές.

“Η Τουρκία δεν μπορεί να δίνει μαθήματα δημοκρατίας σε άλλες χώρες όταν ηγέτες της αντιπολίτευσης βρίσκονται στη φυλακή” ήταν το μήνυμα από την Ευρώπη που έφτασε χθες στην Άγκυρα διά στόματος της υπουργού Εξωτερικών της Σουηδίας Μαργκότ Βάλστρομ. Αλλά ο Ερντογάν επιμένει να μιλά για “νίκη της δημοκρατίας” επικαλούμενος βέβαια το υψηλό ποσοστό συμμετοχής, που έφτασε στο 87%.

Τα "μυστικά" της νίκης

Το κλίμα περιορισμού και ελέγχου στιγμάτισαν και οι διεθνείς παρατηρητές που παρακολούθησαν την εκλογική διαδικασία κάνοντας λόγο για απουσία “ίσων ευκαιριών” για τους υποψηφίους της αντιπολίτευσης. Στην έκθεση του ΟΑΣΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης υπογραμμίζονται οι άνισες συνθήκες της προεκλογικής εκστρατείας κυρίως όσον αφορά την αντιμετώπιση κομμάτων και υποψηφίων από τα μέσα ενημέρωσης, καθώς το κυβερνών κόμμα και ο απερχόμενος πρόεδρος τύγχαναν κατά κανόνα ευνοϊκότερης κάλυψης.

Πάντως, σύμφωνα με τον επικεφαλής της αποστολής των παρατηρητών του ΟΑΣΕ Ινάσιο Σάντσεθ Αμπόρ, σε γενικές γραμμές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν κατά την ψηφοφορία αν και σημαντικά νομικά μέτρα συχνά παραλείφθηκαν στη διάρκεια της καταμέτρησης.

Πάντως, για τους Τούρκους αναλυτές, τα “μυστικά” της νίκης του Ερντογάν βρίσκονται κρυμμένα στις “λεπτομέρειες” της πολιτικής τακτικής του, όχι στη ρητορική δεινότητά του και στην ικανότητά του να διχάζει, αλλά βεβαίως και στα σοβαρά λάθη τακτικής των αντιπάλων του.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Μουράτ Γιετκίν στη "Hurriyet", η τακτική του Ερντογάν να συμμαχήσει με τον Μπαχτσελί αποδείχθηκε πετυχημένη. Οι εκλογές της Κυριακής έδειξαν πως χωρίς τη στήριξη των εθνικιστών ο Ερντογάν ίσως να μην είχε επανεκλεγεί και το κόμμα του θα μπορούσε να αποδυναμωθεί στο κοινοβούλιο.

Απ’ την άλλη, η τακτική του επικεφαλής των κεμαλιστών (CHP) Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου να “δανείσει” 15 βουλευτές του στο “Καλό Κόμμα” της Μεράλ Ακσενέρ, ώστε να μπορέσει αυτή να κατέβει υποψήφια στις προεδρικές εκλογές -με την ελπίδα να κερδίσει ψήφους του Ερντογάν-, απέτυχε. Η Ακσενέρ “έκλεψε” ψήφους από το CHP και όχι από το AKP του Ερντογάν και βέβαια απέσπασε πολύ λιγότερες από όσες αναμενόταν από το MHP του Μπαχτσελί, το κόμμα από το οποίο αποσκίρτησε για να φτιάξει το δικό της.

Ν. ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL