Οι υποθέσεις δολοφονίας των δημοσιογράφων Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια και Γιαν Κούτσιακ, καθώς και της συντρόφου του τελευταίου, βρίσκονται στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου. Από τη θέση του στις Βρυξέλλες παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και, μιλώντας στην «Α», μας ενημερώνει για το σημείο στο οποίο βρίσκονται.
Με πρωτοβουλία του Στ. Κούλογλου θα απονεμηθεί, μάλιστα, τον επόμενο μήνα βραβείο για τους «δημοσιογράφους, whistleblowers και υπερασπιστές του δικαιώματος στην πληροφορία». Ο ευρωβουλευτής μάς αποκαλύπτει την κριτική επιτροπή. Εξάλλου, όπως λέει, «τα μέλη μιας κριτικής επιτροπής για ένα βραβείο προς μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και ερευνητές δημοσιογράφους θα ήταν μάλλον αντιδεοντολογικό να μην διαρρεύσουν»!
Συνέντευξη στη Μίνα Κωστοπούλου
* Έχετε ασχοληθεί ιδιαίτερα με τη δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια. Σε ποιο σημείο βρίσκονται οι έρευνες σήμερα;
Οι ειδήσεις από τη Μάλτα δεν είναι ευχάριστες. Δυστυχώς οι έρευνες βρίσκουν εμπόδιο τη διαπλοκή στην Βαλέτα. Όπως μου έχουν πει και από την οικογένεια της Γκαλίθια, δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε μια ανεξάρτητη έρευνα. Εξ άλλου ο ίδιος ο σύζυγός της δήλωσε πρόσφατα σίγουρος πως ο εντολέας της εκτέλεσης της δημοσιογράφου προστατεύεται από την κυβέρνηση της Μάλτας. Ο ευρωβουλευτής Ντέιβιντ Κάζα, που προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και όχι από την Αριστερά, δήλωσε ότι στη Μάλτα «δεν έχουμε κράτος δικαίου». Πρώην υπουργός της κυβέρνησης Μουσκάτ, μάλιστα, απείλησε ακόμη και τον Κάζα με φυλάκιση στην περίπτωση που αποκαλύψει μια έκθεση της Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος που τον ενέπλεκε. Με αυτά τα δεδομένα είναι μάλλον απίθανο να βρεθούν οι δολοφόνοι και οι ηθικοί αυτουργοί της δολοφονίας, παρά τη διεθνή κατακραυγή.
«Αργήσαμε στην Ελλάδα»
* Την περασμένη εβδομάδα η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου ενέκρινε ψήφισμα υπέρ της ενίσχυσης της προστασίας των whistleblowers, αλλά και της οικονομικής στήριξης όσων ασκούν ερευνητική δημοσιογραφία στην Ε.Ε., με αφορμή τις δολοφονίες τόσο της Γκαλίθια όσο και του Σλοβάκου δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της συντρόφου του. Τι σημαίνει αυτή η έγκριση; Διαμορφώνεται πλέον, και κατά τη γνώμη σας, συναίνεση στην Ευρώπη γύρω από το ζήτημα;
Η περίπτωση του Γιαν Κούτσιακ και της συντρόφου του, όπως και η περίπτωση της Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια, που δολοφονήθηκαν επειδή ερευνούσαν υποθέσεις διαφθοράς, είναι εξαιρετικά ανησυχητικές: άρχισαν να δολοφονούν και στην Ε.Ε. δημοσιογράφους. Η υπερψήφιση αυτού του ψηφίσματος, με συντριπτική μάλιστα πλειοψηφία, δείχνει ότι έφτασε ο καιρός για δραστικά μέτρα. Ήδη αυτή την εβδομάδα η Κομισιόν πρότεινε ένα νέο νόμο για την ενίσχυση της προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος και των δημοσιογράφων σε ολόκληρη την Ένωση. Πρέπει και στην Ελλάδα να προχωρήσουμε σε μια αντίστοιχη νομοθεσία, έχουμε ήδη αργήσει.
Ένιωθε πιο ασφαλής στον Κορυδαλλό
* Πώς σχολιάζετε τις εξελίξεις στην υπόθεση της Μαρίας Εφίμοβα;
Δυστυχώς, την ώρα που στο Ευρωκοινοβούλιο δεχόμασταν συγχαρητήρια για την ελληνική Δικαιοσύνη, μετά την απόρριψη από το Εφετείο Αθηνών του αιτήματος της Μάλτας για έκδοσή της, ο εισαγγελέας Εφετών άσκησε αναίρεση στην απόφαση! Μόνο η κυβέρνηση της Μάλτας είναι ευχαριστημένη από αυτή την εξέλιξη. Το μήνυμα είναι ότι oποιοσδήποτε τολμήσει να πει την αλήθεια, να καταγγείλει τα κακώς κείμενα και τη διαφθορά θα υποφέρει -αυτός και η οικογένειά του- μέχρι το τέλος. Η Μαρία Εφίμοβα διώκεται στη Μάλτα και στην Κύπρο για αδικήματα αστεία, μόνο και μόνο επειδή ήταν η βασική πηγή της Γκαλίθια στην υπόθεση της πολύ βρόμικης Pilatus Bank και του διεφθαρμένου συστήματος της Μάλτας. Είναι παντρεμένη με Έλληνα και έχουν δυο παιδιά. Παραδόθηκε στις ελληνικές αρχές από φόβο για τη ζωή της. Ένιωθε πιο ασφαλής στον Κορυδαλλό από ό,τι στο σπίτι της! Ελπίζω ότι ο Άρειος Πάγος, που θα εξετάσει εκ νέου την υπόθεση, θα αναγνωρίσει τη βαρύτητα της κατάστασής της, διότι, εάν εκδοθεί στη Μάλτα, κινδυνεύει να έχει την ίδια τύχη με την Γκαλίθια.
* Στις 29 Μαΐου θα γίνει στο Στρασβούργο η απονομή του βραβείου για τους «δημοσιογράφους, whistleblowers και υπερασπιστές του δικαιώματος στην πληροφορία». Όπως γνωρίζουμε, προχώρησε με δική σας πρωτοβουλία...
Δεν χρειαζόταν ο θάνατος της Δάφνης Καρουάνα Γκαλίθια για να φανεί το όφελος της δουλειάς των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος στην κοινωνία. Σκάνδαλα όπως τα Panama Papers, η λίστα Φαλτσιανί, τα LuxLeaks και φυσικά η δική μας περίπτωση της Novartis δεν θα είχαν έρθει στο φως της δημοσιότητας χωρίς τη συμβολή των whistleblowers και η κοινωνία θα συνέχιζε να ζημιώνεται από την έκνομη δράση της οικονομικής ολιγαρχίας. Ο θάνατός της, όμως, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, αφού είχε στόχο -πέραν του προφανούς, δηλαδή να τη φιμώσει για πάντα- τον εκφοβισμό άλλων ανθρώπων που γνωρίζουν σκάνδαλα και θα ήθελαν να βγουν και να τα αποκαλύψουν. Θεώρησα, λοιπόν, απαραίτητη τη θέσπιση αυτού του βραβείου, όχι τόσο για την υλική ανταμοιβή τους -εξάλλου εμπρός στον κίνδυνο στον οποίο εκτίθενται αυτοί και οι οικογένειές τους η αμοιβή των 5.000 ευρώ είναι σταγόνα στον ωκεανό- όσο για την ηθική ενθάρρυνση όσων γνωρίζουν, ώστε να προβούν σε αποκαλύψεις κατά της διαφθοράς, που αποτελεί βασική αιτία της κοινωνικής αδικίας. Η ευρωομάδα της Αριστεράς υιοθέτησε την πρότασή μου αυτή και στις 29 Μαΐου πράγματι θα απονεμηθεί για πρώτη φορά το βραβείο.
* Έχουμε ακούσει για ονόματα - έκπληξη στην κριτική επιτροπή...
Τα μέλη μιας κριτικής επιτροπής για ένα βραβείο προς μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος και ερευνητές δημοσιογράφους θα ήταν μάλλον αντιδεοντολογικό να μην διαρρεύσουν! Την κριτική επιτροπή θα αποτελούμε δέκα άτομα, τρεις ευρωβουλευτές, έξι δημοσιογράφοι αλλά και μια μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος. Συγκεκριμένα τα μέλη της επιτροπής είναι ο Μαρ Κάμπρα (δημοσιογράφος), ο Μάθιου Καρουάνα Γκαλίθια (γιος της Καρουάνα και δημοσιογράφος ICIJ), ο Καν Ντουντάρ (δημοσιογράφος), η Τζουλιέτ Γκαρσάιντ (βραβευμένη ερευνήτρια δημοσιογράφος του "Guardian"), η Γιάννα Παπαδάκου (δημοσιογράφος), ο Φρέντρικ Ομπερμάιερ (δημοσιογράφος της "Süddeutsche Zeitung", που έχει μελετήσει θέματα διαφθοράς και εξτρεμισμού), η Στεφανί Γκιμπό (UBS Whistleblower), η Μαρίζα Ματίας (ευρωβουλευτής GUE/NGL), ο Μιγκέλ Ορμπάν (ευρωβουλευτής GUE/NGL). Μέλος της κριτικής επιτροπής θα είμαι και εγώ.
* Τον τελευταίο μήνα βρεθήκαμε μπροστά στη γνωστή - άγνωστη αποκάλυψη ότι τα προσωπικά μας δεδομένα δεν είναι ασφαλή στα social media. Διαφορετικά, μιλάμε για το σκάνδαλο Cambridge Analytica. Ποιες είναι οι πραγματικές διαστάσεις της υπόθεσης και τι μπορεί να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την ενίσχυση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;
Ο περίφημος Έντουαρντ Σνόουντεν, ο υπάλληλος της υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ που αποκάλυψε ότι η υπηρεσία του παρακολουθεί τους πάντες, από τη Μέρκελ μέχρι εσάς, έχει δηλώσει ότι το Facebook είναι στη πραγματικότητα «εταιρεία παρακολουθήσεων». «Το rebranding τους ως 'social media' είναι η πιο επιτυχημένη παραπλάνηση από τότε που το υπουργείο Πολέμου έγινε υπουργείο Άμυνας» συμπλήρωσε. «Το Facebook βγάζει τα λεφτά του εκμεταλλευόμενο και πουλώντας προσωπικές λεπτομέρειες σχετικά με τις ιδιωτικές ζωές εκατομμυρίων». Διάβασα πρόσφατα στο tvxs.gr μια εξαιρετική μελέτη του ερευνητή και δημοσιογράφου Φοίβου Παπαδάκη, που επισημαίνει ότι «με 68 μονάχα likes κάποιος αναλυτής δεδομένων μπορεί να προβλέψει με 95% ακρίβεια το χρώμα δέρματος, με 88% ακρίβεια τη σεξουαλική ταυτότητα και 85% ακρίβεια τις πολιτικές πεποιθήσεις ενός χρήστη του Facebook. Αρκούν 10 Likes για να εκτιμήσει την προσωπικότητα ενός χρήστη καλύτερα από τον/τη συνάδελφό του, 70 καλύτερα από τους φίλους του, 150 καλύτερα από τους γονείς του και 300 καλύτερα από τον/τη σύντροφό του»! Δυστυχώς πολύ λίγοι έκλεισαν τους λογαριασμούς τους μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου Cambridge Analytica ή ακολούθησαν το διεθνές κάλεσμα για την 24ωρη αποχή από το Facebook. Ζούμε στο 1984 του Όργουελ και του κάνουμε και like!
«Να διδαχτούμε από την Πορτογαλία για την κάνναβη»
* Αυτό το σαββατοκύριακο πραγματοποιείται η διημερίδα της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ «Yes We Can-nabis» στον πολυχώρο Σπούτνικ. Στην Ελλάδα τελικώς «μπορούμε»;
Η Ελλάδα αποτελούσε πριν από την απαγόρευση της κάνναβης εξαγωγική χώρα βιομηχανικής κάνναβης. Η φαρμακευτική κάνναβη έχει πλέον αναγνωριστεί διεθνώς ως φάρμακο που αντιμετωπίζει παρενέργειες σοβαρών ασθενειών, ενώ της αναγνωρίζονται και θεραπευτικές ιδιότητες. Αυτό έχει οδηγήσει σε πολύ μεγάλη αύξηση της παραγωγής φαρμακευτικής κάνναβης και έναν πάρα πολύ μεγάλο κύκλο εργασιών, που αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Η βιομηχανία της φαρμακευτικής κάνναβης στις ΗΠΑ είναι η πιο γοργά αναπτυσσόμενη βιομηχανία, ακόμη και σε σχέση με την ψηφιακή τεχνολογία.
Η Ελλάδα, καθώς προσφέρονται το κλίμα και το έδαφος, μπορεί να αποτελέσει χώρα παραγωγής και εξαγωγής σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης και ήδη υπάρχουν ξένες εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν στη χώρα. Αυτό βέβαια πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με τοπικούς παραγωγούς, από την πλευρά των οποίων επίσης υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον. Όλα αυτά σημαίνουν θέσεις εργασίας, αλλά χρειάζεται να κινηθούμε γρήγορα και με μεγαλύτερη τόλμη.
Η διημερίδα, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι από τα αρμόδια υπουργεία, φορείς θεραπείας και απεξάρτησης, συλλογικότητες που ασχολούνται με τα αντίστοιχα πεδία καθώς και εκπρόσωποι επιστημονικών κλάδων, στόχο έχει να αναδείξει ακριβώς αυτά, και φυσικά να ενημερώσει και να παλέψει με τις δαιμονοποιήσεις στις οποίες η κοινωνία μας είναι δυστυχώς επιρρεπής. Πρέπει επίσης να αποποινικοποιηθεί η κατοχή μικροποσοτήτων ευφορικής κάνναβης και η χρήση της για προσωπικούς σκοπούς. Είναι ένα μέτρο καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της μαύρης αγοράς και προστασίας των ανηλίκων, που τώρα καταναλώνουν ό,τι βρουν και οι οποίοι θα πρέπει βεβαίως να ενημερωθούν για τις παρενέργειες της χρήσης, ιδίως σε νεαρή ηλικία. Δεν μπορούμε όμως να συλλαμβάνουμε και να στέλνουμε στα δικαστήρια για μικροποσότητες εφήβους που έλκονται από το απαγορευμένο. Ανάλογη συλλογιστική έχει οδηγήσει εννέα πολιτείες των ΗΠΑ να αποφασίσουν, έπειτα από δημοψηφίσματα, για την αποποινικοποίηση της ευφορικής κάνναβης.
Θα πρέπει να διδαχτούμε από το παράδειγμα της Πορτογαλίας, όπου τη δεκαετία του '80 το 10% του πληθυσμού έκανε συστηματική χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Η κυβέρνηση αποποινικοποίησε τη χρήση τους, με αποτέλεσμα η χώρα να παρουσιάζει σήμερα το μικρότερο ποσοστό χρήσης από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες..
