Της Κωνσταντίνας Κούνεβα
Κανένα μοντέλο δεν μπορεί να είναι πραγματικά εναλλακτικό για την πολιτική ομάδα της ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο εάν δεν λαμβάνει υπόψη τα προβλήματα των εργαζομένων και των ανέργων στα Βαλκάνια. Εάν δεν βάλει στην ατζέντα της τη βελτίωση των συνθηκών και της ποιότητας της ζωής τους. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήξαμε με τους συνάδελφους μου ευρωβουλευτές της GUE/NGL κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης που πραγματοποίησε το προεδρείο της ομάδας μας στη Σόφια την Παρασκευή 20 Απριλίου.
Αμέσως μετά την ολομέλεια στο Στρασβούργο, ταξιδέψαμε στη Βουλγαρία -οι περισσότεροι για πρώτη φορά- για να διερευνήσουμε με πολιτικούς, συνδικαλιστές, ακαδημαϊκούς και εκπροσώπους ΜΚΟ τις αγωνίες της βουλγαρικής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που είναι τόσο κοντά στην Ελλάδα, αλλά και τόσο μακριά από το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο, ακόμη και τώρα που σημειώνει πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και η κυβέρνησή της έχει για ένα εξάμηνο, μέχρι τον Ιούνιο ,την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Η απόφαση της GUE/NGL να πραγματοποιήσει στη Σόφια αυτή τη διερευνητική συνάντηση, με τη μορφή της συνεδρίασης του διευρυμένου της προεδρείου -με τρεις κύκλους συζητήσεων για θέματα όπως οι ανισότητες, η λειτουργία της δημοκρατίας και η αύξηση των ρατσιστικών και ακροδεξιών φαινομένων- αποδεικνύει την ανάγκη της ευρωπαϊκής Αριστεράς να βγει από το «καβούκι» του κεντροευρωπαϊκού προσανατολισμού της. Να στρέψει το βλέμμα και στα Βαλκάνια και ειδικότερα σε μία κοινωνία που ζει σε συνθήκες βαθιάς κρίσης σχεδόν τριάντα χρόνια. Κι αυτή η απόφαση της GUE/NGL νομίζω ότι είναι και μια επιβεβαίωση όχι μόνο για μένα, που έχω γεννηθεί στη Βουλγαρία και πιστεύω βαθιά ότι το ελληνικό εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, έχει να πει πολλά στους βαλκάνιους φίλους μας, αλλά και για την ευρωομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, που πρότεινε στην GUE/NGL αυτή τη συνάντηση.
Τι μας έδειξε η συζήτηση; Η Βουλγαρία είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των δεινών που προκαλεί στην πλειονότητα της κοινωνίας η επικράτηση της «οικονομίας της αγοράς» και ενός άγριου νεοφιλελευθερισμού που ακολούθησε τη μετάβαση από το «παλιό» στο «νέο». Βεβαίως,το ΑΕΠ αυξήθηκε και είναι σήμερα στα επίπεδα του 1989, αλλά και το πραγματικό εισόδημα επέστρεψε στα επίπεδα του ’80. Οι πολίτες στο όριο φτώχειας αποτελούν το 40,4% του πληθυσμού, με τους εργαζόμενους φτωχούς να αυξάνονται, από το 8,2% που ήταν το έτος 2011, στο 11,4% στο 2016. Κι αυτό ενώ πολίτες και επιχειρήσεις καταβάλλουν τον ίδιο φόρο, 10% χωρίς να προβλέπεται κανένα αφορολόγητο όριο. Ταυτοχρόνως, τα 2/3 των συνταξιούχων ζουν κάτω από τα όρια φτώχειας, ενώ οι νέοι συνεχίζουν να ακολουθούν τις μεταναστευτικές ροές. Πάνω από 2 εκατομμύρια μετανάστευσαν στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, συρρικνώνοντας τον πληθυσμό στα 7,5 εκατ. πολίτες, από τα περίπου 10 εκατομμύρια που ήταν πριν από μια εικοσαετία σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Ένα θέμα που απασχόλησε τη συνεδρίαση ήταν η άνοδος των συντηρητικών αντιλήψεων και η αυξανόμενη ξενοφοβία στα Βαλκάνια. Φαινόμενο το οποίο δεν εκδηλώνεται μόνο από συντηρητικές δυνάμεις. «Ακόμη και σοσιαλιστές διαμαρτυρήθηκαν για τη δημιουργία κέντρου υποδοχής προσφύγων» μας είπε χαρακτηριστικά ένας από τους ομιλητές, ενώ οι Ρομά βρίσκονται πάντα στο επίκεντρο των ρατσιστικών επιθέσεων από πολιτικούς της Ακροδεξιάς.
Οι Βούλγαροι ομιλητές τόνισαν ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς και των εθνικιστών στη χώρα δεν αποτελεί ένα νέο φαινόμενο, καθώς η παρουσία τους στα εκλογικά αποτελέσματα παραμένει σταθερή στις 400.000 ψήφους από το 2003 μέχρι σήμερα, ενώ το 37% των ψηφοφόρων της είναι πτυχιούχοι Ανώτατης Εκπαίδευσης και μόνο το 18% εξ αυτών αμείβεται με τα κατώτατα όρια μισθών.
Πρόκειται για προβλήματα που πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη η ευρωπαϊκή Αριστερά. Ιδιαίτερα όταν ο χώρος της Αριστεράς στη Βουλγαρία είναι παντελώς κατακερματισμένος: οκτώ μικρά κομμουνιστικά κόμματα, μια μικρής εκλογικής εμβέλειας Βουλγαρική Αριστερά και διάφορες ομάδες και πρωτοβουλίες στις οποίες η αριθμητική συμμετοχή κυμαίνεται από 50 έως 100 πολίτες.
Η εικόνα μας θλίβει, αλλά δεν μας απελπίζει. Έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε και να πούμε για τα Βαλκάνια. Γι’ αυτό η GUE/NGL θα διοργανώσει τον Ιούνιο νέα συνάντηση για τα Βαλκάνια στη Θεσσαλονίκη.
