Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
21.1°C24.7°C
2 BF 40%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
18.6°C23.8°C
3 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C23.2°C
2 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.9°C22.4°C
2 BF 52%
"Financial Times": Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Financial Times": Το μεγάλο παιχνίδι του Ερντογάν

Της Laura Pitel, ανταποκρίτριας των "F.T." στην Κωνσταντινούπολη

Υπήρχαν πολλές ενδείξεις ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμαζόταν για πρόωρες εκλογές. Τους τελευταίους μήνες ο Τούρκος Πρόεδρος είχε ανακοινώσει σχέδια για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, είχε διατάξει αλλαγές στον εκλογικό νόμο και είχε φανερώσει την αγάπη του για τις στρατιωτικές στολές προκειμένου να δημιουργήσει ένα εθνικιστικό κλίμα. Αλλά η απόφασή του για πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο αιφνιδίασε ακόμα και τους πιο φανατικούς υποστηρικτές του.

«Δεν τις περιμέναμε τόσο νωρίς» παραδέχθηκε ο επικεφαλής μιας τοπικής οργάνωσης του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Κωνσταντινούπολη. «Αλλά βρισκόμασταν πάντα σε εκλογική ετοιμότητα. Είμαστε έτοιμοι και ενθουσιασμένοι».

Καθώς μας μιλούσε ο αξιωματούχος, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, το γραφείο του γέμιζε επισκέπτες που έφερναν λουλούδια και εύχονταν καλή επιτυχία στην προεκλογική εκστρατεία. Μέχρι τις 17 Απριλίου ο Ταγίπ Ερντογάν επέμενε ότι οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές θα γίνουν σύμφωνα με το πρόγραμμα τον Νοέμβριο του 2019. Η απότομη στροφή των 180 μοιρών είχε αποτέλεσμα να κατηγορηθεί ότι τρέχει για να γλιτώσει, τόσο από τους αντιπάλους του όσο και από τις ανησυχίες για υπερθέρμανση της οικονομίας.

«Με τη λίρα να πέφτει και τον πληθωρισμό να ανεβαίνει, θα ήταν αδύνατο να αποφύγει μια κρίση εάν περίμενε μέχρι το 2019» είπε ο Μπαρίς Γιαρκαντάς, βουλευτής του αντιπολιτευόμενου Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). «Αυτό θα σήμαινε την καταστροφή του».

Αυτό που διακυβεύεται στις εκλογές είναι η παραμονή στο τιμόνι, για ακόμη πέντε χρόνια, του ανθρώπου που άλλαξε δραματικά την Τουρκία τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, πρώτα ως πρωθυπουργός και στη συνέχεια ως Πρόεδρος. Από τους ουρανοξύστες και τα εμπορικά κέντρα που ξεφύτρωσαν σε πόλεις σε όλη την Τουρκία, μέχρι την επέκταση της θρησκευτικής εκπαίδευσης, ο 64χρονος πολιτικός έχει αφήσει το σημάδι του σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής ζωής της χώρας.

Για τους οπαδούς του AKP, οι εκλογές της 24ης Ιουνίου αποτελούν την ευκαιρία ώστε να εδραιωθούν αυτές οι αλλαγές. Επίσης οι εκλογές θα επιτρέψουν στον Ταγίπ Ερντογάν να υλοποιήσει το όνειρό του για την αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης της Τουρκίας σε ένα ισχυρό προεδρικό σύστημα, σε εφαρμογή του αποτελέσματος του αμφιλεγόμενου δημοψηφίσματος.

Στην αντιπολίτευση, αρκετοί πιστεύουν πως οι εκλογές αποτελούν την τελευταία ευκαιρία τους για να σταματήσουν τη δίνη της καταπίεσης και της πόλωσης. «Για το καλό της δημοκρατίας, η αντιπολίτευση πρέπει να κερδίσει αυτές τις εκλογές» είπε ο Σαρουχάλ Ολούτς, αντιπρόεδρος του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP). «Δεν είναι σαν μια οποιαδήποτε εκλογική αναμέτρηση. Είναι η τελευταία ευκαιρία».

Η αντιπολίτευση ελπίζει πως θα εκμεταλλευτεί την πτώση της δημοτικότητας του Ερντογάν, ειδικά στις πόλεις, μεταξύ των νέων και των συντηρητικών, όπως αποτυπώθηκε στην οριακή νίκη του πέρυσι στο συνταγματικό δημοψήφισμα. Η λίρα υποχώρησε σε επίπεδα ρεκόρ και έχει χάσει περίπου 7% της αξίας της έναντι του δολαρίου από την αρχή του έτους, ενώ ο πληθωρισμός είναι στο 10%.

Αλλά ο κύριος Ερντογάν παραμένει φαβορί για τη νίκη. Είναι ο δημοφιλέστερος πολιτικός της Τουρκίας. Η ηγετική προσωπικότητά του, ως άνθρωπος του λαού, συγκεντρώνει την υποστήριξη ενός ισχυρού πυρήνα που αποτελεί το 40% του εκλογικού σώματος, σύμφωνα με αναλυτές. Το κυβερνών κόμμα AKP έχει ισχυρή λαϊκή βάση και λειτουργικό μηχανισμό που λαδώνεται από τους μοχλούς της εξουσίας.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Ταγίπ Ερντογάν είναι να κερδίσει την προεδρική εκλογή από τον πρώτο γύρο. Θέλει να αποφύγει τον δεύτερο γύρο, ο οποίος θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μια αναμέτρηση ανάμεσα στον ίδιο και σε «οποιονδήποτε άλλον εκτός του Ερντογάν» υποψήφιο. Λίγες είναι οι δημοσκοπήσεις που δίνουν στο AKP περισσότερο από το 50% που απαιτείται για να κερδίσει απευθείας, από τον πρώτο γύρο.

Αυτά τα μαθηματικά προβλήματα οδήγησαν τον κύριο Ερντογάν -ο οποίος τα προηγούμενα χρόνια είχε επιχειρήσει να προσεγγίσει την κουρδική μειονότητα όσο κανένας άλλος προκάτοχός του- να συμμαχήσει με ένα μικρό κόμμα που είναι γνωστό για τον σκληροπυρηνικό τουρκικό εθνικισμό του. Αλλά αυτό εμπεριέχει το ρίσκο αποξένωσης των συντηρητικών Κούρδων.

Ο Πρόεδρος μπορεί να υπολογίζει σε ένα ιδιαίτερο ευνοϊκό εκλογικό πλαίσιο. Τα ΜΜΕ είναι κατά κύριο λόγο φιλοκυβερνητικά. Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης που επιβλήθηκε ύστερα από την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 παραμένει σε ισχύ επί σχεδόν δύο χρόνια, περιορίζοντας τις δημόσιες συγκεντρώσεις.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Το CHP, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, δεν έχει ορίσει ακόμη υποψήφιο για την προεδρία. Στα μάτια των θρησκευόμενων οπαδών του Ερντογάν η εικόνα του κόμματος έχει πληγεί από την επιθετική υποστήριξή του προς τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους και αγωνίζεται να ξεπεράσει το 25%.

Περισσότεροι από 13.000 στελέχη και ακτιβιστές του αριστερού, φιλοκουρδικού HDP έχουν συλληφθεί μετά την κατάρρευση της ειρηνευτικής διαδικασίας με τους Κούρδους το 2015. Ο πρώην ηγέτης του, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, είναι πίσω από τα σίδερα της φυλακής. Στελέχη του κόμματος λένε ότι μπορούν να ανταποκριθούν στην εκλογική πρόκληση, αλλά ίσως δυσκολευτούν να φτάσουν το 10% που απαιτείται για να μπουν στην τουρκική Βουλή.

Το νεοϊδρυθέν «Καλό Κόμμα» (IYI), υπό την ηγεσία της μαχητικής ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ, θεωρείται ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τον κύριο Ερντογάν. «Το AKP βλέπει τη μεγάλη δυναμική μας», είπε ο Ταϊλάν Γιλντίζ, σύμβουλος της κυρίας Ακσενέρ. « Αυτό που φανερώνει την απόγνωσή τους είναι η προσπάθειά τους να μας αποκλείσουν (στμ.: από τις εκλογές), αλλά δεν νομίζω πως θα το καταφέρουν».

Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ανησυχούν για το κατά πόσο θα είναι δίκαιες οι εκλογές, καθώς το περσινό δημοψήφισμα επισκιάστηκε από καταγγελίες για νοθεία. Οι ειδικοί λένε ότι οι πρόσφατες αλλαγές στον εκλογικό νόμο αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλοίωσης του αποτελέσματος. Ταυτόχρονα όμως προσπαθούν να στείλουν μηνύματα αισιοδοξίας.

«Δεν θέλω να καλλιεργήσω την εντύπωση πως ό,τι και να κάνουμε δεν έχει σημασία επειδή οι εκλογές δεν θα είναι δίκαιες, διότι τότε ο κόσμος δεν θα πάει να ψηφίσει» είπε ο Μουράτ Καραγιαλτσίν, βετεράνος του CHP και πιθανός υποψήφιος για το προεδρικό αξίωμα της χώρας. «Αυτό είναι επικίνδυνο. Οι αντιπρόσωποί μας θα βρίσκονται σε όλες τις κάλπες. Προσπαθώ να πείσω τον κόσμο ότι δεν θα πρέπει να ανησυχεί».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL