Live τώρα    
13°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
8.6°C14.6°C
1 BF 87%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
8.1°C13.5°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αυξημένες νεφώσεις
15 °C
11.0°C14.9°C
2 BF 73%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
11 °C
10.8°C15.8°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
7 °C
6.9°C10.2°C
0 BF 100%
Financial Times / Ο πόλεμος στη Συρία δεν άλλαξε
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times / Ο πόλεμος στη Συρία δεν άλλαξε

Του Gideon Rachman

«Αποστολή εξετελέσθη» ήταν το λακωνικό, διόλου πρωτότυπο, μήνυμα του Ντόναλντ Τραμπ μετά τις πυραυλικές επιθέσεις στη Συρία την προηγούμενη εβδομάδα. Αλλά είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς την «αποστολή» της Αμερικής στη Συρία, πόσο μάλλον να την υλοποιήσει.

Υπάρχουν τουλάχιστον πέντε ζητήματα που πρέπει να εξετάσουν οι διαμορφωτές της πολιτικής της Δύσης. Το πρώτο και πιο ειδικό είναι η χρήση χημικών όπλων. Το δεύτερο είναι το μέλλον της ίδιας της Συρίας. Το τρίτο είναι το μέλλον της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Το τέταρτο είναι η Ρωσία. Και το πέμπτο είναι η θέση των ΗΠΑ ως της μοναδικής υπερδύναμης στον πλανήτη.

Επισήμως η επέμβαση στη Συρία αφορούσε μόνο το πρώτο ζήτημα, τα χημικά όπλα. Είναι χαρακτηριστικό το πόσο στενά προσδιορισμένη ήταν η αποστολή. Οι επιθέσεις είχαν στόχο να στείλουν ένα μήνυμα για τη σημασία και την αποφασιστικότητα της Δύσης, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τον κίνδυνο εμπλοκής σε έναν ευρύτερο πόλεμο.

Αυτό το αντιφατικό μήνυμα σημαίνει πως κανένα από τα ευρύτερα ζητήματα στη Συρία δεν βρίσκεται πιο κοντά στην επίλυσή του. Ο πόλεμος θα συνεχιστεί, με όλες τις φρικτές ανθρωπιστικές συνέπειες. Παραμένει ο κίνδυνος να κλιμακωθεί σε μια πιο ευρεία σύγκρουση.

Υπάρχει κάτι ιδιόμορφο στην εμμονή της Δύσης για τα χημικά όπλα. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στη Συρία. Ελάχιστοι από αυτούς υπήρξαν θύματα επίθεσης με χημικά όπλα. Μήπως τελικά το μήνυμα είναι πως δεν πειράζει αν σκοτώνονται Σύροι, αρκεί να μην γίνεται αυτό με τη χρήση ενός συγκεκριμένου είδους όπλων; Υπάρχει κίνδυνος να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα ο Πρόεδρος Μπασάρ Αλ Άσαντ.

Το επιχείρημα πως τα χημικά όπλα απαιτούν ειδική προσοχή βασίζεται στο γεγονός ότι απαγορεύονται από τις διεθνείς συνθήκες. Αν η απαγόρευση αυτή αχρηστευθεί, οι πόλεμοι θα μπορούσαν να λάβουν τρομακτικές διαστάσεις. Η διεθνής απαγόρευση της χρήσης χημικών όπλων είναι ένας από τους κανόνες που συγκροτούν το «διεθνές σύστημα κανόνων» που η Δύση δηλώνει αποφασισμένη να προστατεύσει.

Αλλά, ακόμα και αν τα χημικά όπλα πρέπει όντως να αντιμετωπίζονται ως πιο σημαντικά από τις υπόλοιπες φρικαλεότητες που έχουν χρησιμοποιηθεί στη Συρία -τα βαρέλια-βόμβες, τους θαλάμους βασανιστηρίων και τα συμβατικά πυροβόλα-, δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσον η στρατιωτική δράση του περασμένου Σαββατοκύριακου θα σταματήσει τη χρήση τους. Οι επιθέσεις της κυβέρνησης Τραμπ πέρυσι δεν πέτυχαν αυτόν τον στόχο.

Όσον αφορά το δεύτερο ζήτημα, το μέλλον της Συρίας, η πολιτική των ΗΠΑ είναι τώρα περισσότερο συγκεχυμένη από ό,τι κατά την προεδρία του Μπάρακ Ομπάμα. Ο Ντόναλντ Τραμπ υποστήριζε ότι ο μόνος σημαντικός στόχος ήταν η ήττα του Ισλαμικού Κράτους. Μόλις μερικές ημέρες πριν από την επίθεση με χημικά όπλα ο Πρόεδρος ανακοίνωσε ότι ήθελε ακόμα και την αποχώρηση όλων των Αμερικανών στρατιωτών από τη Συρία. Λίγες ημέρες αργότερα ενέκρινε τα στρατιωτικά πλήγματα.

Η πραγματικότητα ωστόσο παραμένει πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν θα καταβάλουν συντονισμένες προσπάθειες για να ανατρέψουν τον Μπασάρ Αλ Άσαντ. Αντιλαμβάνονται τους στρατιωτικούς κινδύνους που περικλείει μια δυτική επέμβαση και φοβούνται ότι το καθεστώς Άσαντ θα μπορούσε να αντικατασταθεί από κάτι χειρότερο. To αποτέλεσμα είναι πως η πορεία του πολέμου στη Συρία πιθανώς δεν θα αλλάξει και πως η συριακή κυβέρνηση -με τη στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν- θα ανακτήσει σταδιακά τον έλεγχο της χώρας.

Μια τελική νίκη της συριακής κυβέρνησης θα μπορούσε, τουλάχιστον, να οδηγήσει στο τέλος του πολέμου. Αλλά αρκετές τοπικές δυνάμεις είναι δυσαρεστημένες με τον διαφαινόμενο πολιτικό συμβιβασμό, κάτι που σημαίνει ότι θα συνεχίσουν να παρεμβαίνουν δι’ αντιπροσώπων ή άμεσα.

Ειδικότερα το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία ανησυχούν πολύ για την αυξανόμενη επιρροή του Ιράν στη Συρία. Μια εβδομάδα πριν από τη δυτική επίθεση, το Ισραήλ βομβάρδισε μια ιρανική βάση μέσα στη Συρία. Εν τω μεταξύ η τουρκική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να αποτρέψει τη δημιουργία ενός κουρδικού θυλάκου στο συριακό έδαφος. Καθώς οι Κούρδοι είναι σημαντικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ, αυτό έχει οδηγήσει σε μια σύγκρουση των Τούρκων με κουρδικές δυνάμεις που στηρίζονται από τους Αμερικανούς. Όλα αυτά τα αντικρουόμενα συμφέροντα σε περιφερειακό επίπεδο σημαίνουν πως δεν θα υπάρξει σύντομα ειρήνη στη Συρία.

Η επέμβαση της Ρωσίας υπέρ της κυβέρνησης Άσαντ έχει επίσης αυξήσει τις πιθανότητες μιας σύγκρουσης μεταξύ αμερικανικών και ρωσικών δυνάμεων. Πριν από τα αμερικανικά πυραυλικά πλήγματα κατά της Συρίας, η ρωσική τηλεόραση προειδοποιούσε για το ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Όπως αποδείχθηκε, οι επιθέσεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας ήταν προσεκτικά σχεδιασμένες ώστε να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα ρωσικών απωλειών.

Είναι σαφές πως οι εντάσεις ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση κλιμακώνονται και υψηλόβαθμοι δυτικοί αξιωματούχοι της Δύσης αναμένουν πως η κατάσταση θα χειροτερέψει τους ερχόμενους μήνες. Ωστόσο, δοθέντος του κινδύνου μιας απευθείας στρατιωτικής σύγκρουσης, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα προσπαθήσουν να αποφύγουν να γίνει η Συρία το κεντρικό μέτωπο σε μια αναμέτρηση αποφασιστικότητας με το Κρεμλίνο. Αντίθετα, οι προσπάθειες της Δύσης πιθανώς θα συνεχίσουν να εστιάζονται σε οικονομικές κυρώσεις σαν αυτές που έπληξαν σημαντικά το ρούβλι και τη ρωσική χρηματιστηριακή αγορά την προηγούμενη εβδομάδα.

Η διαπάλη με τη Ρωσία φανερώνει τον βαθμό στον οποίο η Συρία έχει μετατραπεί σε μια κρίσιμη δοκιμασία για την ισχύ των ΗΠΑ. Η αποτυχία του Μπάρακ Ομπάμα να επιβάλει μια "κόκκινη γραμμή" για τη χρήση χημικών όπλων στη Συρία ερμηνεύτηκε από όλο τον κόσμο ως ένα σύμβολο υποχώρησης της Αμερικής. Για τον λόγο αυτόν, εν μέρει, το κατεστημένο της Ουάσιγκτον ήθελε να δει την κυβέρνηση Τραμπ να αναλαμβάνει δράση αυτή τη φορά.

Αλλά, όσο γίνεται πιο φανερό πως οι πυραυλικές επιθέσεις του περασμένου σαββατοκύριακου άλλαξαν ελάχιστα την πορεία του πολέμου της Συρίας, τόσο θα ξεθωριάζει η συμβολική τους σημασία. Εν τω μεταξύ πληθαίνουν οι αποδείξεις ότι η Αμερική του Τραμπ είναι ένας απρόβλεπτος και χαοτικός εταίρος. Ένας βομβαρδισμός του σαββατοκύριακου στη Συρία δεν μπορεί να το αλλάξει αυτό, ούτε την αίσθηση πως φθίνει η αμερικανική ισχύς στη Μέση Ανατολή.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL