Σε πολύ γενικές γραμμές η αντιπαλότητα των δύο χωρών είναι η προαιώνια αντίθεση σουνιτών (Σ. Αραβία) και σιϊτών (Ιράν).
Ευτυχώς, ο «πόλεμος» δεν γίνεται μεταξύ των δύο, αλλά «δι’ αντιπροσώπων». Στη Συρία, το Ιράν και η σιϊτική Χεζμπολάχ του Λιβάνου στηρίζουν τον σιίτη πρόεδρο Αλ Άσαντ, στην Υεμένη η Σ. Αραβία επεμβαίνει απάνθρωπα στο πλευρό του σουνίτη προέδρου που απειλείται από τους σιίτες αντάρτες Χούτι.
Βέβαια, στο πολύπλοκο κουβάρι της Μέσης Ανατολής εμπλέκονται οι μεγάλες δυνάμεις αλλά και τοπικές μικρότερες δυνάμεις, ενώ θα ήταν αφελές, κατά τη γνώμη μου, να περιορίσει κανείς τις συγκρούσεις εκεί μόνο σε θρησκευτικές αντιθέσεις ή στον ιμπεριαλισμό. Η οικονομία, τα εθνοτικά, φυλετικά και τα κάθε λογής συμφέροντα παίζουν σημαντικό ρόλο.
Το «ουφ» ανακούφισης στη Δύση από τις πρόσφατες ήττες και τις απώλειες εδάφους του Χαλιφάτου σε Ιράκ και Συρία μετετράπη σε ένα μεγάλο ερωτηματικό μετά τον θάνατο 300 ανθρώπων στην Αίγυπτο από επίθεση τζιχαντιστών σε τζαμί μετριοπαθών μουσουλμάνων. Μήπως η ήττα είναι μόνο προσωρινή; Εύλογο ερώτημα.
Η εξάπλωση των σουνιτών τζιχαντιστών στον κόσμο είναι σημαντική.
Στη Μ. Ανατολή και την Αφρική: Ιράκ, Συρία, Υεμένη, Λιβύη, Αίγυπτος, Νιγηρία, Σομαλία, Μαλί, Σ. Αραβία.
Στην Ευρώπη και την Ασία: Τσετσενία (Ρωσία), Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μαλαισία, Φιλιππίνες, Ινδονησία, Μπανγκλαντές.
Είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς το αν και πού θα υπάρξει νέα ανάφλεξη πέρα από μεμονωμένες επιθέσεις. Ο φόβος πάντως των Ευρωπαίων σήμερα είναι να φουντώσει η τοπική τζιχαντιστική τρομοκρατία στις χώρες τους.
Τα γκέτο, η ανεργία και η φτώχεια, ακόμη και πολιτιστικά πρότυπα όπως η αρνητική νοηματοδότηση του «ισλαμισμού» στη Δύση μπορούν να τροφοδοτήσουν νέες επιθέσεις.
Ας ακούσουμε τον επιφανή Γάλλο ισλαμολόγο Fr. Burgat:
«Η προσφυγή στη θρησκευτική βία είναι παρακολούθημα των δυσλειτουργιών τού ‘να ζούμε μαζί’ της Ευρώπης ή της Ανατολής, οι οποίες οδηγούν στη ρήξη. Τότε, και μόνο τότε, αυτοί οι αποκλεισμένοι αναζητούν μια γλώσσα που να εκφράζει και να νομιμοποιεί αυτή τη βία. Από εκείνη τη στιγμή στρέφονται στη διπολική ορολογία του σαλαφισμού ‘εμείς - αυτοί’. Το ζήτημα λοιπόν για μένα δεν είναι να πολεμήσουμε τους τζιχαντιστές αλλά να σταματήσουμε να τους κατασκευάζουμε» (“Liberation”, 4.11.2016).
ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ
