Η 17η Δεκεμβρίου του 2013 στοιχειώνει την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν. Εκείνη την ημέρα η αστυνομία έκανε έρευνες σε σπίτια με εισαγγελικά εντάλματα, συνέλαβε δεκάδες άτομα και προχώρησε στην κατάσχεση εκατομμυρίων δολαρίων από μίζες που φυλάσσονταν μέσα σε κουτιά παπουτσιών. Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν γιοι υπουργών και διευθυντικά στελέχη της κρατικής τράπεζας Halkbank, ενώ στην υπόθεση ενεπλάκη επίσης το όνομα του Μπιλάλ Ερντογάν, γιου του τότε πρωθυπουργού.
Κεντρικό πρόσωπο του σκανδάλου διαφθοράς ήταν ο Τουρκοϊρανός έμπορος χρυσού Ρεζά Ζαράμπ, ο οποίος έκανε μπίζνες και με το Ιράν. Η υπόθεση έφερε στην επιφάνεια τον ακήρυκτο πόλεμο ανάμεσα στον Ερντογάν και τον πρώην μέντορά του και αυτοεξόριστο στις ΗΠΑ χότζα Γκιουλέν. Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για συνωμοσία ανατροπής του από το δίκτυο Γκιουλέν, που είχε διεισδύσει στη Δικαιοσύνη και την αστυνομία.
Η «συνωμοσία» κατέρρευσε μέσα σε λίγες εβδομάδες. Εισαγγελείς και αστυνομικοί διευθυντές απομακρύνθηκαν και όλοι σχεδόν οι πρωταγωνιστές αφέθηκαν ελεύθεροι με κάθε λογής κυβερνητικές μεθοδεύσεις.
Θα περνούσαν δυόμισι χρόνια μέχρι να εκδηλωθεί η απόπειρα του αληθινού πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 και να ξεκινήσει το μεγάλο κυνήγι των «γκιουλενιστών» στην Τουρκία.
Αλλά ο επιχειρηματίας Ζαράμπ βρισκόταν ήδη στα χέρια των Αμερικανών από τον Μάιο του ίδιου χρόνου, όταν υποτίθεται ότι επιχείρησε να πάει τα παιδιά του στην... Ντίσνεϊλαντ της Φλόριντα παρότι υπήρχε ο κίνδυνος να συλληφθεί και να κατηγορηθεί -όπως και έγινε- για παραβίαση του αμερικανικού εμπάργκο εναντίον του Ιράν, τραπεζική απάτη και ξέπλυμα χρήματος με συναλλαγές ύψους πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
Εν ολίγοις, σύμφωνα πάντα με τους Αμερικανούς, ο Ζαράμπ με τη συνεργασία Τούρκων αξιωματούχων κινούσε τα νήματα ενός κυκλώματος μέσω του οποίου η Άγκυρα πλήρωνε με χρυσό το ιρανικό πετρέλαιο.
Την περασμένη εβδομάδα ο Τούρκος επιχειρηματίας εμφανίστηκε σε αμερικανικό δικαστήριο όχι ως κατηγορούμενος, αλλά ως μάρτυρας, καθώς αποδέχθηκε την ενοχή του, έκανε συμφωνία με τους εισαγγελείς για να γλιτώσει τα 90 χρόνια φυλακής και άρχισε να... κελαηδάει.
Κατονόμασε τον πρώην υποδιοικητή της Halkbank Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, ο οποίος επίσης κρατείται στις ΗΠΑ, ως σχεδιαστή του συστήματος πληρωμών που περιλάμβανε μίζες δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε πρώην υπουργούς του Ερντογάν όπως ο Ζαφίρ Τσαγκλαγιάν (Οικονομίας) και ο Εγκεμέν Μπαγίς (Ευρωπαϊκών Σχέσεων).
Ο «μάρτυρας» Ζαράμπ είπε ότι ο Τσαγκλαγιάν τον βοήθησε να γίνει ο βασικός μεσάζοντας για την κρατική τράπεζα και ότι μοιράζονταν τα κέρδη 50-50. Ο υποδιοικητής της Halkbank κρατά το στόμα του κλειστό, προς το παρόν.
Από την Άγκυρα ο Ταγίπ Ερντογάν καταγγέλλει ότι είναι θύμα διπλής συνωμοσίας. Από τη μια απειλεί την αντιπολίτευση ότι θα πληρώσει ακριβά τους ισχυρισμούς της περί οικογενειακής off shore των Ερντογάν. Από την άλλη κατηγορεί τους Αμερικανούς εισαγγελείς ότι εκβίασαν τον άνθρωπό του (τον Ζαράμπ) για να στραφεί εναντίον του και ζητά ουσιαστικά την παρέμβαση του Λευκού Οίκου. Αλλά οι ΗΠΑ δεν είναι Τουρκία, όπου είναι πολύ δύσκολο να διακρίνεις τη διάκριση των εξουσιών. Πόσο μάλλον όταν τα κουτιά των παπουτσιών με τα δολάρια έχουν εξελιχθεί σε βαλίτσες γεμάτες χρυσό που ταξιδεύουν στο Ντουμπάι και από εκεί στην Τεχεράνη.
