Του Θανάση Κούρτη*
Η εξεύρεση πολιτικής λύσης για το συριακό έχει “ταξιδέψει” σε πολλές πρωτεύουσες το τελευταίο διάστημα, με αποτέλεσμα η κατάσταση να περιπλέκεται ακόμη περισσότερο με πολλές διεθνείς διασκέψεις που πια έχουμε χάσει τόπο και χρόνο. Λέγεται ότι ο Τραμπ και ο Πούτιν συζήτησαν στο περιθώριο της οικονομικής συνεργασίας της Ασίας στο Βιετνάμ στις 11.11.2017 καταλήγοντας σε κοινή δήλωση για το συριακό: συμφώνησαν στην αποκλιμάκωση ιδιαίτερα στα νότια της Δαμασκού, ενώ ανακοινώθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ η αποχώρηση των παραστρατιωτικών ομάδων που πρόσκεινται στο Ιράν, την ίδια στιγμή η Μόσχα διέψευσε αυτή τη συμφωνία με τους Αμερικανούς υποστηρίζοντας ότι η ιρανική παρουσία είναι νόμιμη. Το συριακό δεν δείχνει να έχει ορίζοντα χρόνου και παραμένει σε “κώμα” μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων.
Κάθε πρωτοβουλία με διεθνείς διασκέψεις αν δεν μπαίνει ο χρονικός προσδιορισμός έναρξης πολιτικής διαδικασίας δεν αγγίζει την ουσία του προβλήματος. Εάν δεν απομακρυνθούν και όλες οι ξένες παραστρατιωτικές ομάδες από τη συριακή επικράτεια δεν θα υπάρχει ο πραγματικός ενδοσυριακός διάλογος.
Στις 28.11.2017 θα επαναληφθούν οι διαπραγματεύσεις όπως ανακοίνωσε ο Stefan Dimistura, συντονιστής του ΟΗΕ, ώστε να υλοποιηθεί η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας 2254, η οποία προϋποθέτει την άμεση έναρξη διαλόγου μεταξύ του καθεστώτος και της αντιπολίτευσης.
Είναι απαραίτητη αφενός η συνειδητοποίηση ότι η αντιπολίτευση θα πρέπει να είναι ισόρροπη, συνθετική και ρεαλιστική ώστε η Συρία να μη μετατραπεί σε πεδίο ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ των διαφόρων δυνάμεων και αφετέρου να δοθεί έμφαση ώστε οι μεγάλες δυνάμεις και οι περιφερειακές χώρες να διευκολύνουν τον ενδοσυριακό διάλογο. Οι στάσεις των διαφόρων ρευμάτων της αντιπολίτευσης μας προβληματίζουν, να εξομαλυνθεί το κλίμα του πολιτικού εγχειρήματος στο πνεύμα καταπολέμησης της τρομοκρατίας και να μπει ένα τέλος στην αιμορραγία του συριακού λαού για μια ειρηνική μετάβαση. Μια αντικειμενική αναγκαιότητα είναι η δημοκρατική λύση που χρειάζονται όλοι για τη σταθερότητα, την ανάπτυξη και τον αμοιβαίο σεβασμό στη διαφορετικότητα.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι:
* Η Συρία θα βαδίσει με μία ειρηνική μετάβαση σε ομόσπονδη δημοκρατική πορεία ή θα είναι υποχείρια άλλων χωρών που θα αποφασίζουν για την τύχη της; Ελπίζω η τελευταία κινητικότητα των χωρών Ρωσία, Ιράν, Τουρκία (εγγυήτριες δυνάμεις) να αποβεί προς όφελος του λαού της Συρίας.
* Οι τρεις βασικές έδρες της αντιπολίτευσης στο εξωτερικό (Μόσχα, Κάιρο, Ριάντ) θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων ώστε να συντονιστούν και να διευκολύνουν το έργο του συντονιστή του ΟΗΕ;
* Η Αμερική «νίπτει τάς χείρας της» ή βρίσκεται σε πλήρη ταύτιση με τη Ρωσία για περαιτέρω εξέλιξη του συριακού;
* Η ατζέντα τους περιλαμβάνει το Κουρδικό;
* Η Ρωσία και οι ΗΠΑ υιοθετούν ομοσπονδιακό σύστημα στη Συρία;
* Θα υπάρχει χρονοδιάγραμμα αποχώρησης όλων των στρατευμάτων από τη Συριακή
επικράτεια;
* Θα επισπευσθούν οι διαδικασίες κατάρτισης του νέου Συντάγματος ώστε να
κατοχυρωθούν τα δικαιώματα όλων;
* Θα οριστούν αντιπρόεδροι από εθνικές και θρησκευτικές συνιστώσες (Σουνίτες, Αλαουίτες, Κούρδοι) για να προετοιμαστεί το έδαφος για ελεύθερες κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές σε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο;
* Είναι γνωστό ότι σήμερα οι βλέψεις της Τουρκίας δεν είναι αθώες. Και είναι άραγε τυχαίο ότι ο Ερντογάν άλλαξε τη συμπεριφορά του κατά 180◦;
* Μέχρι πότε το λιοντάρι (Ρωσία) στη ζούγκλα (Συρία) θα ανέχεται τον λύκο (Τουρκία) να φυλάει τα πρόβατα;
Στις περιοχές αποκλιμάκωσης είναι καλό να αποφεύγονται οι βομβαρδισμοί και να δοθεί ιδιαίτερη μέριμνα ώστε να φτάσει η ανθρωπιστική βοήθεια στους ανθρώπους που έχουν άμεση ανάγκη.
Η ιδιαιτερότητα του κουρδικού δεν έχει γίνει αντιληπτή απ’ όλες τις πλευρές, αντικειμενικά είναι ένα περιφερειακό ζήτημα, το οποίο διαπερνά τα θεμέλια όλης της περιοχής. Τα δικτατορικά καθεστώτα, η λεηλασία, οι πόλεμοι, η μαζική προσφυγιά και οι συγκρούσεις εξαντλούν όλες τις πλευρές και επιτρέπουν την επέμβαση των εξωτερικών παραγόντων. Τα συμφέροντα των λαών στη Μέση Ανατολή επιτάσσουν τη συνεργασία και ενότητα όλων για ελευθερία και δημοκρατία.
* Ο Θανάσης Κούρτης είναι μέλος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης
