Live τώρα    
19°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
19 °C
16.2°C20.7°C
2 BF 53%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
17 °C
15.2°C17.7°C
1 BF 74%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.0°C18.0°C
2 BF 59%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
15.9°C15.9°C
0 BF 55%
Financial Times: Το ριψοκίνδυνο στοίχημα του πρίγκηπα-διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Financial Times: Το ριψοκίνδυνο στοίχημα του πρίγκηπα-διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας

Της Roula Khalaf


Ακόμη και ένα καλά εκπαιδευμένο ρομπότ όπως η Σοφία θα μπερδευόταν με ό,τι συμβαίνει στη Σαουδική Αραβία. Πριν από μια εβδομάδα, η διάσημη μηχανή βρισκόταν ανάμεσα στους ισχυρούς δυτικούς τραπεζίτες που παρίσταντο σε εκδήλωση κατά την οποία ο διάδοχος του θρόνου, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, επεδείκνυε πώς το βασίλειο ενστερνίζεται και αγκαλιάζει τη σύγχρονη εποχή. Ένας από τους τρόπους για να καταστεί αυτό σαφές ήταν και η απόδοση της σαουδαραβικής υπηκοότητας στη Σοφία, μια διάκριση την οποία ήταν προγραμματισμένη να αποδεχθεί.

Αυτήν την εβδομάδα το ξενοδοχείο Ριτζ το οποίο φιλοξένησε τη διάσκεψη υποδέχθηκε ένα διαφορετικό είδος καλεσμένων: τους έκπτωτους πρίγκηπες και επιχειρηματίες, που συνελήφθησαν σε μια άνευ προηγουμένου εκκαθάριση κατά της διαφθοράς, που απαλλάσσει τον πρίγκηπα διάδοχο από αντιπάλους και επιβεβαιώνει την ανέλιξή του ως ανώτατο ηγέτη του βασιλείου.

Ο πιο πρόσφατος αυτός πολιτικός σεισμός, που εκτυλίχθηκε εν μέσω της νύχτας του Σαββάτου, ήταν ο πιο δραματικός σε μια σειρά ιλιγγιωδών αλλαγών. Περιλάμβανε την απομάκρυνση ενός δυνητικού ανταγωνιστή του Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, του Μιτέμπ Μπιν Αμπντουλάχ, γιου του αποθανόντα βασιλιά και επικεφαλής της επίλεκτης Εθνοφρουράς, αλλά και τη σύλληψη δεκάδων άλλων, ανάμεσά τους ο πρίγκηπας Αλουαλίντ Μπιν Ταλάλ, ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας. Το δίχτυ απλώθηκε τόσο πολύ, που όπως σχολίασε σκωπτικά και ένας Σαουδάραβας φίλος, εάν κάποιος ήθελε να στείλει ένα μήνυμα, πλέον δεν υπάρχει κανείς για να το παραλάβει.

Ο 32χρονος Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν δεν είναι ο μονάρχης, μολονότι είναι ισχυρές οι εικασίες ότι ο πατέρας του, Βασιλιάς Σαλμάν, σχεδιάζει να παραιτηθεί από τον θρόνο προς χάρη του. Αποδεικνύεται όμως πως είναι ένας νέος άντρας, που διακατέχεται από μια ασυνήθιστη βιάση να συγκεντρώσει εξουσίες και να μεταμορφώσει το βασίλειο σε μια πιο φιλελεύθερη κοινωνικά και ποικιλόμορφη οικονομικά χώρα. Το θράσος ωστόσο με το οποίο ξεκινά να υλοποιήσει τους στόχους του θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο όλο το εγχείρημα.

Μολονότι στοιχηματίζει ότι οι νεότεροι Σαουδάραβες, που αποτελούν την πλειονότητα σε έναν πληθυσμό 32 εκατομμυρίων, θα τον επευφημήσουν, την ίδια ώρα ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν αποξενώνει κομμάτια της κοινωνίας - από τον κλήρο έως τις πολιτικές ελίτ και από άλλα παρακλάδια της βασιλικής οικογένειας μέχρι την επιχειρηματική αφρόκρεμα.

Οι φιλοδοξίες του πρίγκηπα διαδόχου είναι τόσο τεράστιες, που συγκρούονται μεταξύ τους. Από τη μία θέλει να επιστρέψει τη Σαουδική Αραβία σε ένα πιο κοινωνικά φιλελεύθερο σύστημα, το οποίο κυριαρχούσε πριν από το 1979, όταν κατελήφθη το Μεγάλο Τζαμί της Μέκκας από έναν ουαχαμπιστή εξτρεμιστή. Το συμβάν εκείνο τρομοκράτησε τόσο πολύ τη βασιλική οικογένεια, που εκχώρησε σημαντικές εξουσίες στον κλήρο για θέματα που αφορούσαν την κοινωνία. Μόλις λίγες μέρες πριν, ένας Σαουδάραβας αξιωματούχος μου έδειξε φωτογραφίες εκείνης της περιόδου, με γυναίκες ντυμένες με αμάνικα φορέματα να δειπνούν με άντρες στη συντηρητική πρωτεύουσα Ριάντ. Κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο σήμερα.

Το οικονομικό του πρόγραμμα στοχεύει να περικόψει τις εφ’ όρου ζωής παροχές τις οποίες το κράτος δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να υποστηρίξει και να δώσει τέλος στην εξάρτηση των Σαουδαράβων από το πετρέλαιο. Ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν αναγνωρίζει ότι μια μεταρρύθμιση τέτοιου είδους απαιτεί ριζική επέμβαση. Παράλληλα όμως με αυτούς τους αξιέπαινους στόχους, ο πρίγκηπας ακολουθεί μια στρατηγική αυστηρού αυταρχισμού, που δεν επιδέχεται παρεκκλίσεις είτε στο εσωτερικό, στους κόλπους της βασιλικής οικογένειας είτε ανάμεσα στους υπόλοιπους Σουνίτες γείτονες. Στα κοινωνικά δίκτυα, το κύριο φόρουμ πολιτικής έκφρασης των Σαουδαράβων, οι επικριτές έχουν φιμωθεί και τη θέση τους έχουν πάρει οι συκοφάντες. Δεκάδες διανοούμενοι, κληρικοί και επιχειρηματίες έχουν συλληφθεί. Στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, βάζοντας απευθείας στο στόχαστρο τα βασιλικά ξαδέλφια του και την παραδοσιακή επιχειρηματική αφρόκρεμα.

Κατά παρόμοιο τρόπο, η εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας χαρακτηρίζεται από μια νέα βιαιότητα και ένταση, που στόχο έχει να περιορίσει την επιρροή του Ιράν στη Μέση Ανατολή. Αφότου ξεκίνησε τον πόλεμο στην Υεμένη ενάντια στους υποστηριζόμενους από την Τεχεράνη αντάρτες, ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν τέθηκε επικεφαλής ενός διπλωματικού πολέμου με το Κατάρ, που αντισυμβατικά αρνείται να υποκύψει στη σαουδαραβική γραμμή. Ώρες πριν την επιχείρηση εκκαθάρισης το Σάββατο, ο Σαάντ Χαρίρι, ο πρωθυπουργός του Λιβάνου και σύμμαχος της Σαουδικής Αραβίας, ανακοίνωσε την παραίτησή του από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας που περιλαμβάνει και την υποστηριζόμενη από το Ιράν Χεζμπολάχ. Η ανακοίνωση έγινε στο Ριάντ και σε σαουδαραβικό τηλεοπτικό σταθμό. Πολλοί δε στο Λίβανο συμπέραναν ότι ήταν οι Σαουδάραβες προστάτες του που είπαν στο Χαρίρι να παραιτηθεί.

Μια επιχείρηση ενάντια στη διαφθορά και μια πιο σθεναρή στάση απέναντι στο Ιράν έχουν απήχηση στη σαουδαραβική κοινωνία. Η εκτέλεσή τους όμως δε θα εμπνεύσει απαραίτητα εμπιστοσύνη. Και ούτε υπάρχουν πολιτικές χωρίς ευρύτερο ρίσκο. Ο πόλεμος στην Υεμένη έχει κοστίσει δισεκατομμύρια, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν επενδυθεί στη Σαουδική Αραβία για να δημιουργήσουν τις θέσεις εργασίας, που υπόσχεται ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Επιπροσθέτως οι διώξεις ενισχύουν την αυθαίρετη φύση της σαουδαραβικής εξουσίας και εκνευρίζουν τις επιχειρήσεις που θα έπρεπε να ενθαρρύνονται ώστε να επενδύσουν. Αυτό που ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν οικοδομεί με το ένα χέρι, θα μπορούσε να το καταστρέψει με το άλλο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL