98.000. Τόσοι ήσαν οι Γάλλοι συνεργάτες της ναζιστικής Γερμανίας. Το βαθιά αυτό καταχωνιασμένο θέμα φέρνει ξανά στη δημοσιότητα με μια εμπεριστατωμένη έρευνα ο ιστορικός Ντομινίκ Λορμιέ με ένα βιβλίο του που κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες στη Γαλλία με τον τίτλο «Les 100.000 collabos» («Οι 100 χιλιάδες συνεργάτες»).
Το θέμα είναι από εκείνα που βρίσκονταν επί πολλές δεκαετίες στο... ράφι της συλλογικής ιστορικής μνήμης της χώρας. Κατά την απελευθέρωση ο στρατάρχης Πολ Παγιόλ, υπεύθυνος της γαλλικής αντικατασκοπίας, ξεκινούσε ένα δύσκολο έργο: την καταγραφή όλων εκείνων που συνεργάστηκαν εκ πεποιθήσεως με τους Γερμανούς κατακτητές. Έργο, πέρα από δύσκολο, εξαιρετικής πολιτικής «ευαισθησίας».
Παρά τις δυσκολίες, ο Παγιόλ το 1945 παραδίδει δύο τόμους με 2.000 σελίδες με τα ονόματα των 96.492 «υπόπτων και αμφιβόλων». Αυτός ο άκρως απόρρητος φάκελος ήταν σε γνώση δύο ατόμων. Ο ένας ήταν άνθρωπος - κλειδί: ο αντιστασιακός Ντανιέλ Κορντιέ, γραμματέας του συμβόλου της αντιστασιακής Γαλλίας Ζαν Μουλέν, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στις 8 Ιουλίου του 1943, ύστερα από βασανιστήρια στα οποία τον υπέβαλαν οι ναζί, χωρίς να αποκαλύψει τίποτε.
Ο δεύτερος που γνώριζε ήταν ο Αλεξάντρ Ντε Μαρόνς, επικεφαλής των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών από το 1970 έως το 1981. Το 1986, μιλώντας στη δημοσιογράφο Κριστίν Οκρέντ, ο Ντε Μαρόνς ανέφερε ότι κάποιοι που εμφανίζοντας ως αντιστασιακοί ήσαν στην πραγματικότητα συνεργάτες των ναζί. Η δήλωση αυτή είχε τότε προκαλέσει σάλο: ΜΜΕ, ιστορικοί και πολιτικοί, ακόμη και ο ίδιος ο Παγιόλ (απεβίωσε το 2002), του ζήτησαν να αποδείξει τα λεγόμενά του και να πει ονόματα. Ο Ντε Μαρόνς, γνωρίζοντας ότι ο φάκελος είναι κρατικό μυστικό, δεν έδωσε κανένα επιπλέον στοιχείο...
Ο φάκελος δόθηκε στην πολιτική αγωγή κατά την εμβληματική δίκη το 1997 του Μορίς Παπόν (γνωστού συνεργάτη των Γερμανών που ευθύνεται για την απέλαση 1.700 Γάλλων Εβραίων, μεταξύ τους και 223 παιδιών), και επέστρεψε στα κρατικά αρχεία χωρίς να λάβει δημοσιότητα λόγω του εκρηκτικού του περιεχομένου και παρά το γεγονός ότι μέσα ανέφερε ρητά και το όνομα του Παπόν... Και αυτό γιατί τρεις φορές (1947, 1951 και 1953) το γαλλικό κράτος αμνήστευσε τους συνεργάτες των Γερμανών στο όνομα της «εθνικής ενότητας».
Η Γαλλία των δεκαετιών του 1940 και του 1950 δεν ήταν σε θέση να διαχειριστεί το θέμα, όπως άλλωστε και αυτό της συνεργασίας της κρατικής μηχανής στην αποστολή χιλιάδων Γάλλων Εβραίων (μεταξύ τους και παιδιών) στα κρεματόρια των ναζί... Μπορεί λοιπόν το ποσοστό των συνειδητών συνεργατών των Γερμανών κατακτητών και του καθεστώτος του Βισί, να ανέρχεται σε 5% με 10% ωστόσο το θέμα δεν είναι ποσοτικό.
Έπρεπε λοιπόν να έλθει το 2015 προκειμένου ο φάκελος να πάψει να αποτελεί κρατικό απόρρητο. Ο ιστορικός Λορμιέ μεθοδικά αναλύει την ιστορία εκείνων που βρίσκονται καταγεγραμμένοι σε αυτόν (ως πράκτορες του εχθρού, συνεργάτες, αιχμάλωτοι πολέμου, εξόριστοι, κρατούμενοι σε στρατόπεδα που κατέδιδαν συναδέλφους τους που προετοιμάζονταν να αποδράσουν, εκείνοι που κατέφυγαν στη Γερμανία κατά την απελευθέρωση κ.ά.). Αλλά και όσων, κατά περίεργο τρόπο, απουσιάζουν...
Ανατέμνει έτσι τα διαφορετικά είδη συνεργασίας και την κατανομή τους στη γαλλική επικράτεια φωτίζοντας με έναν νέο τρόπο μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της σύγχρονης Ιστορίας της Γαλλίας.
