Της Κάκης Μπαλή
Έχει έρθει η ώρα των στοιχημάτων για τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών την άλλη Κυριακή - αν και εκείνο το χταπόδι που έκανε τις προβλέψεις για το Μουντιάλ έχει αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο από καιρό. Στις παρέες δύο είναι τα θέματα που απασχολούν τους... εκλογικούς αναλυτές. Το ποσοστό που θα πάρει το -σίγουρα δεύτερο- SPD με επικεφαλής τον Μάρτιν Σουλτς και το ποιο κόμμα θα κόψει τρίτο το νήμα. Βεβαίως, όλοι επηρεάζονται από τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, οι οποίες στις προηγούμενες τρεις τοπικές εκλογικές αναμετρήσεις του 2017 στη Γερμανία δεν έπεσαν πολύ έξω. Και η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Forsa δίνει 37% στους Χριστιανοδημοκράτες της Άνγκελα Μέρκελ και τους Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας (CDU/CSU), 23% στους Σοσιαλδημοκράτες, 10% στην Αριστερά, 9% στην ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και από 8% στους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Πράσινους. Οι αναλυτές της Forsa υπολογίζουν τους αναποφάσιστους και αυτούς που δεν πρόκειται να ψηφίσουν στο 26%.
Ωστόσο, είναι πολλοί αυτοί που φοβούνται μια εκτόξευση της Εναλλακτικής πάνω από το 10%, καθώς το χαρτί που παίζουν οι άνθρωποί της στον προεκλογικό αγώνα είναι ότι αυτοί είναι οι μόνοι που μπορούν να κάνουν πραγματική αντιπολίτευση στη “συνωμοσία” των άλλων κομμάτων υπέρ των ξένων, των προσφύγων, “αυτών που πάνε να αλλάξουν τη δημογραφική σύνθεση της Γερμανίας”. Κι είναι πολλοί που μαλώνουν για το αν το SPD μπορεί να κάνει μια θετική ή μια καταστροφική έκπληξη, να πιάσει δηλαδή είτε ένα -χορταστικό για τα δεδομένα των ημερών- 25% ή να μην καταφέρει καν να φέρει ένα αποτέλεσμα που να ξεκινά με τον αριθμό 2.
Τις τελευταίες μέρες οι ενδιαφερόμενοι πολίτες είχαν πολλές ευκαιρίες να μάθουν τι πρεσβεύουν οι δύο υποψήφιοι για την καγκελαρία και τα κόμματα, καθώς αφενός τα στελέχη τους οργώνουν τη χώρα εμφανιζόμενα σε δρόμους, πλατείες και καφενεία, αφετέρου στα τηλεοπτικά στούντιο κάνουν υπερωρίες σε κάθε τύπου προεκλογικές εκπομπές. Οι πιο ενδιαφέρουσες είναι λεγόμενες “αρένες”, όπου δύο δημοσιογράφοι και 150 πολίτες, επιλεγμένοι ώστε να εκπροσωπούν στο μέτρο του δυνατού το εκλογικό σώμα, “ανακρίνουν” τους δύο υποψήφιους για την καγκελαρία. Σ’ αυτές τις εκπομπές, τόσο η Μέρκελ όσο και ο Σουλτς έκαναν πολύ καλές εμφανίσεις, ίσως επειδή οι κοινοί θνητοί κατάφεραν να τους στριμώξουν πολύ περισσότερο από την κρεμ ντε λα κρεμ της δημοσιογραφίας, κι έτσι είχαν την ευκαιρία να δείξουν πρώτον ότι ακούνε και δεύτερον ότι γνωρίζουν τα όριά τους και είναι διατεθειμένοι να προσπαθήσουν να τα ξεπεράσουν.
...τη Μέρκελ...
Ίσως η πιο δύσκολη στιγμή για τη Μέρκελ σε μια τέτοια “αρένα” ήταν όταν ένας πολίτης, εμφανώς υποστηρικτής της AfD, εξέφρασε τον φόβο του ότι αυτός και τα παιδιά του θα γίνουν ξένοι στην ίδια τους τη χώρα, αφού η καγκελάριος άνοιξε τα σύνορα στους πρόσφυγες, και πρόσθεσε ότι δεν καταλαβαίνει γιατί να δίνεται άσυλο σε Σύρους που δεν ήθελαν να υπηρετήσουν στον στρατό. Πάνω που άρχισαν από το κοινό τα πρώτα σφυρίγματα αποδοκιμασίας, η Μέρκελ τα σταμάτησε, λέγοντας ότι “είναι μέρος της ελευθερίας της έκφρασης να μπορεί κανείς να διατυπώνει τις ανησυχίες του”, προσπάθησε να τον... ηρεμήσει, λέγοντας ότι “δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για τα παιδιά σας”, είπε ξανά τα όσα έλεγε για την “ανθρωπιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης” το 2015 και κατέληξε: “Ανοίξτε την καρδιά σας σ’ αυτούς που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες από σας”. Μπορεί να μην ξεσπάθωσε, ως θα όφειλε, ενάντια στην ξενοφοβία και τον ρατσισμό -αλλά αυτό ενόχλησε πρωτίστως τους ανθρώπους που δεν θα ψήφιζαν ούτως ή άλλως το κόμμα της-, αλλά κατάφερε να μη βάλει απέναντι όσους διαφωνούν με τον τρόπο που χειρίστηκε το προσφυγικό, χωρίς να τους πει ότι έχουν δίκιο. Η Μέρκελ φοβάται τις διαρροές προς την AfD και προσπαθεί να τις φρενάρει.
...και τον Σουλτς
Η πιο δύσκολη στιγμή για τον Σουλτς σε μια αντίστοιχη “αρένα” ήταν όταν του είπε ένας 18χρονος Αφγανός, σε άψογα γερμανικά, ότι έχει ληφθεί η απόφαση να τον απελάσουν. Ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών προσπάθησε κι αυτός να κρατήσει μια ισορροπία, να μην αμφισβητήσει τις αποφάσεις των γερμανικών αρχών, αλλά και να μην πει στο παιδί “φεύγεις”. Υποστήριξε, λοιπόν, ότι εάν γίνει καγκελάριος, θα σταματήσει τις απελάσεις στο Αφγανιστάν για όσο διάστημα η κατάσταση στη χώρα παραμένει εμπόλεμη, προσθέτοντας ωστόσο ότι “μετά θα πρέπει να πάτε πίσω στην πατρίδα σας και να βοηθήσετε την ανοικοδόμησή της και με όσα θα μάθετε εδώ”.
Η απειλή της Εναλλακτικής...
Το γεγονός ότι οι πιο δύσκολες στιγμές για τους δύο υποψήφιους άπτονται του προσφυγικού -η διαχείριση του οποίου έχει μπει σε μια σειρά και δεν απασχολεί πλέον την καθημερινότητα των πολιτών- δείχνει πόσο εύκολα μπορεί να ψαρέψει στα θολά νερά της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του αριστοτεχνικά καλλιεργούμενου φόβου ότι το κράτος ξοδεύει τα λεφτά των φορολογουμένων για τους ξένους η AfD. Αν και το κόμμα αυτό είναι ένα... μπάχαλο, αλλάζει την ηγεσία του σαν τα πουκάμισα, μπλέκει συνεχώς σε σκάνδαλα, φλερτάρει άλλοτε ανοιχτά κι άλλοτε κεκαλυμμένα με το ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας, έχει ωστόσο καταφέρει να πλασάρεται ως η μοναδική “αντιπολίτευση” που αφουγκράζεται τις αγωνίες των Γερμανών. Και δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι εάν η τρίτη θέση παιχτεί μεταξύ AfD και Αριστεράς, ακόμη και οι Χριστιανοδημοκράτες θα προτιμούσαν να κερδίσει το στοίχημα η Αριστερά, την οποία συχνά - πυκνά φροντίζουν να δαιμονοποιούν.
...και το “βάσανο της επιλογής”
Βέβαια, με τόσο μεγάλο ποσοστό αναποφάσιστων και τόσο μικρές τις δημοσκοπικές διαφορές μεταξύ των “μικρών”, ελπίδες να πάρει την πολυπόθητη τρίτη θέση έχει και το FDP, ένα κόμμα με μακρά παράδοση μεν, αλλά πλέον απολύτως προσωποπαγές -στο πρόσωπο του Κρίστιαν Λίντνερ- και χωρίς διακριτό λόγο. Οι μόνοι που δεν ελπίζουν -παρά μόνο σε ένα θαύμα- είναι οι Πράσινοι, οι οποίοι το τελευταίο διάστημα εμφανίζονται κυρίως ως θαυμαστές της Μέρκελ. Μιας Μέρκελ που έχει πλέον το “βάσανο της επιλογής” για να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνησή της ανάλογα με τα ποσοστά των άλλων. Επί της -πολιτικής- ουσίας, η πιο εύκολη επιλογή είναι η συνέχιση του μεγάλου συνασπισμού, αλλά οι Σοσιαλδημοκράτες δεν πρόκειται να το κάνουν, παρά μόνο εάν δεν υπάρχει καμία άλλη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης. Επί της διαδικασίας -κι αν βγαίνουν τα κουκιά-, η πιο εύκολη επιλογή είναι μια κυβέρνηση CDU/CSU- FDP, αν και ο Λίντνερ έχει κάθε λόγο να φοβάται το φιλί της... γυναίκας αράχνης. Και η πιο δύσκολη -διαδικαστικά και πολιτικά- είναι η επιλογή της “Τζαμάικα” (CDU, FDP και Πράσινοι, όπως τα χρώματα της σημαίας του κράτους της Καραϊβικής). Αλλά με αυτά θα ασχοληθούμε μετά τις 24 Σεπτεμβρίου - και ενδεχομένως επί πολλές εβδομάδες...
