Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
The Guardian / The Guardian: Θα συμμετάσχει και η Ισπανία στην ελληνική επανάσταση; Mην παίρνετε κι όρκο...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

The Guardian / The Guardian: Θα συμμετάσχει και η Ισπανία στην ελληνική επανάσταση; Mην παίρνετε κι όρκο...

Σκίτσο του Riber Hanson από την cagleCartoons

Της Ναταλί Νουγκιρέντ

Αν μετράει η πρώτη εντύπωση, τότε η πολιτική δύναμη που θέλει να μεταμορφώσει την Ισπανία το 2015 αποτελείται κυρίως από φοιτητές και συνειδητοποιημένους παρείσακτους. Αυτή είναι, εν πάση περιπτώσει, η εικόνα όταν μπαίνει κανείς στα ακατάστατα γραφεία των Podemos στη δημοφιλή περιοχή Lavapiés της Μαδρίτης. Οι αφίσες καλούν για την πρώτη μεγάλη διαδήλωση του κινήματος, που έχει προγραμματιστεί για τις 31 Ιανουαρίου. Μια νεαρή γυναίκα κάθεται μπροστά από έναν υπολογιστή και λέει ότι μιας και είναι άνεργη αποφάσισε να γίνει εθελοντής στο Podemos, διότι «αν δεν αρχίσουμε να παίρνουμε τα πράγματα στα χέρια μας, η Κάστα [σ.σ.: ολιγαρχία], θα συνεχίσει όπως και πριν".

Αυτό είναι το κοντινότερο που έχει η Ισπανία στον ΣΥΡΙΖΑ, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα που μόλις ανέβηκε στην εξουσία στην Ελλάδα. Μόνο ένα μήνα μετά την ίδρυσή του τον Ιανουάριο, το Podemos (Μπορούμε) βγαίνει ψηλά στις δημοσκοπήσεις. Οι εθνικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το τέλος του χρόνου. Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, το Podemos έχει έναν χαρισματικό ηγέτη, τον 36χρονο καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης με την κοτσίδα, Πάμπλο Ιγκλέσιας. Όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, το Podemos καλεί να μπει τέλος στην παραδοσιακή πολιτική και τη λιτότητα. Βασικός εχθρός του Podemos είναι η La Casta (η Κάστα), το δικομματικό σύστημα που έχει κυριαρχήσει στην Ισπανία από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στα τέλη της δεκαετίας του 70, μετά τον θάνατο του Φράνκο.

Απέναντι από τα γραφεία του Podemos βρίσκεται ένα βιβλιοπωλείο που το λειτουργούν κάποιοι ακτιβιστές του κόμματος. Μια βόλτα μέσα εκεί και είναι σαν να έχεις μπει σε μηχανή του χρόνου: υπάρχουν τα άπαντα του Λένιν και βιβλία του Ιταλού κομμουνιστή Αντόνιο Γκράμσι και του Γάλλου επαναστάτη του 19ου αιώνα Λουίζ Μισέλ.

Η πιο σαφής ένδειξη για την άνοδο του Podemos φαίνεται στις τηλεοπτικές ειδήσεις: υπάρχει μια ατελείωτη ροή αποκαλύψεων για υποθέσεις διαφθοράς. Η μακροοικονομική κατάσταση της Ισπανίας μπορεί να έχει βελτιωθεί, αλλά αυτό δεν έχει μεταφραστεί ακόμη σε βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης: η ανεργία των νέων εξακολουθεί να βρίσκεται στο εντυπωσιακό 50%. Το Podemos βασίζεται στην απελπισία που δημιουργούν αυτοί οι αριθμοί, όπως έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Προσφέρει νέα, φρέσκα πρόσωπα και βασίζεται στα social media, σε μια προσπάθεια να εκσυγχρονίσει την ισπανική πολιτική, καλώντας για περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη και βέβαια για τη δημοκρατική λογοδοσία των ελίτ. Αλλά πέρα από αυτό, το πρόγραμμα του Podemos παραμένει ασαφές.

Το Podemos σίγουρα συναρπάζει. Σε αντίθεση με τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν υπήρχε καν πριν από μερικά χρόνια. Εισέβαλε στην ισπανική πολιτική τον περασμένο Μάιο, συγκεντρώνοντας το απρόσμενο ποσοστό του 8% των ψήφων στις ευρωεκλογές. Αυτό ήρθε ως έκπληξη για πολλούς. Στην πραγματικότητα, ήταν το αποτέλεσμα μιας έξυπνης στρατηγικής που χάραξε μια μικρή ομάδα αριστερών διανοούμενων της Μαδρίτης.

(...)

Yπάρχει ένας αξιοθαύμαστος ρομαντισμός στο Podemos, που ταράζει μια αρτηριοσκληρωτική πολιτική σκηνή. Αλλά πίσω από την ουτοπική του ενέργεια υπάρχει πολύ περισσότερο ψυχρό realpolitik απ' ό,τι φαίνεται. Το Podemos αυτοαπεικονίζεται σαν ένα κόμμα που δίνει φωνή στους συνηθισμένους πολίτες με τους οποίους διαβουλεύονται είτε μέσω Διαδικτύου είτε μέσω εκατοντάδων αυθόρμητων μαζώξεων που ονομάζονται "κύκλοι". Ωστόσο, ακόμη κι όταν λαμβάνουν χώρα οι διαδικτυακές ψηφοφορίες, το συνολικό μήνυμα αποφασίζεται από ένα δεκαμελές συντονιστικό συμβούλιο, με επικεφαλής τον Ιγκλέσιας. Στη χειρότερη, το Podemos θα μπορούσε να προσιδιάζει σε κάτι όπως τον "λενινιστικό - συγκεντρωτισμό - που - συναντά - την ψηφιακή - εποχή."

Εξηγώντας την επικοινωνιακή του στρατηγική, ο Ιγκλέσιας είχε θυμήσει πως το 1917 ο Λένιν "δεν μιλούσε στους Ρώσους για διαλεκτικό υλισμό, αλλά για το ψωμί και την ειρήνη". Ο επικεφαλής του Podemos πιστεύει πως "Δεν καταλαμβάνει κανείς τον παράδεισο με συναινέσεις, αλλά με έφοδο". Τέτοιες δηλώσεις έχουν διευκολύνει τους επικριτές να κατηγορήσουν τον Ιγκλέσιας πως έχει απολυτάρχικες τάσεις, επηρεασμένος από παρωχημένες ιδεολογίες.

Ο Ιγκλέσιας και ο στενός κύκλος των φίλων του στην ηγεσία του Podemos έχουν περάσει χρόνο στη Βενεζουέλα και τη Βολιβία τα τελευταία δέκα χρόνια, μερικοί δε από τους οποίους ήταν σύμβουλοι των καθεστώτων των οποίων τα δημοκρατικά διαπιστευτήρια δεν είναι ακριβώς στερεά. Ερωτηματικά έχουν προκύψει στα ισπανικά ΜΜΕ για οικονομικές συναλλαγές με το καθεστώς Τσάβες, για το οποίο ο Ιγκλέσιας έχει εκφράσει θαυμασμό. Από τότε το Podemos χαμήλωσε τους τόνους της ρητορικής του για τις μπολιβαριανές επαναστάσεις ισχυρίζεται πως θέλει να μοιάζει στους βορειοευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες.

Αλλά η εντύπωση περί ιδεολογικής σύγχυσης παραμένει. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων στο Μαϊντάν στην Ουκρανία, ο Ιγκλέσιας σε μεγάλο βαθμό υιοθέτησε την πλευρά της προπαγάνδας του Πούτιν. Και όταν ο ΣΥΡΙΖΑ σχημάτισε συνασπισμό με το αντισημιτικό, ακροδεξιό κόμμα Ανεξάρτητοι Έλληνες, ο Ιγκλέσιας το υπερασπίστηκε ως «μια προγραμματική επιλογή".

Πολλοί λένε ότι ο πραγματιστικός μετασχηματισμός είναι ήδη σε εξέλιξη. Συγκρίνουν τον Πάμπλο Ιγκλέσιας με τον νεαρό Φελίπε Γκονζάλες, πρώην σοσιαλιστή πρωθυπουργό που κατάλαβε ότι το κόμμα του έπρεπε να αποκηρύξει τον ριζοσπαστισμό προκειμένου να εκλεγεί το 1982. Η Ισπανία, όπως η Ελλάδα, βρίσκεται σε μία γενεαλογική μετατόπιση. Ο Ντιέγκο Πατσέκο, ένας ακτιβιστής του Podemos που γεννήθηκε το 1986 -τη χρονιά που η Ισπανία μπήκε στην ΕΟΚ-, μιλάει με πάθος για το επίδικο της "χειραφέτησης". "Το Podemos δεν είναι αντιευρωπαϊκό, διεκδικεί να βρεθεί ένας τρόπος να προχωρήσουμε πέρα από το σύστημα που προέκυψε στη μετά Φράνκο εποχή, που οι γονείς μας ήταν μέρος της», λέει.

Η οικονομική ανάκαμψη της Ισπανίας θα δυσκολέψει περισσότερο το Podemos απ' ό,τι τον ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει τις εκλογές. Ο βασικός ανταγωνιστής του, το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, διατηρεί περισσότερη επιρροή από το ΠΑΣΟΚ. Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας στην οποία βασίζεται το Podemos μπορεί να δείξει τα όρια. Μετά την Ελλάδα, είναι πιθανό η Ισπανία να είναι η επόμενη χώρα που θα μπει σε ανεξερεύνητα πολιτικά νερά το 2015, αλλά θα ήταν αφελές να σκεφτούμε πως το εκλογικό αποτέλεσμα θα είναι τόσο ξεκάθαρο.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL