Το όνειρο μιας παγκόσμιας αγοράς, η οποία θα απογειώσει ανταγωνιστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα την αποδεσμεύσει από τα στενά περιθώρια του γεωγραφικού περιορισμού της, δεν είναι καινούργιο. Ως όραμα δεν είναι αθέμιτο, ως πρακτική, όμως, με το αφήγημα του νεοφιλελευθερισμού να επιμένει στη δική του εκδοχή του ανταγωνισμού, με τη συμπίεση των μισθών, με την πλήρη απορρύθμιση όλων, με τον μη σεβασμό στο περιβάλλον, το όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη για τους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει -με τη βοήθεια και επιμέρους αλληλοσυγκρουόμενων συμφερόντων, είναι αλήθεια- να υψώσουν τείχος στις ξέφρενες ονειρώξεις του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Ωστόσο, εκείνο επιμένει και οι συνθήκες κρίσεις τού δίνουν μεγαλύτερες ευκαιρίες.
Περίπου τις ίδιες μέρες που ξεκινούσε η ελληνική εκδοση της «Le Monde diplomatique», τον Φεβρουάριο του 1998, ένα μεγάλο σκάνδαλο ερχόταν στο φως της δημοσιότητας από την έγκυρη γαλλική επιθεώρηση: η Πολυμερής Συμφωνία για τις Επενδύσεις. Η Συμφωνία, την οποία διαπραγματεύονταν εν κρυπτώ κάτω από την ομπρέλα του Παγκόσμιου Οργανισμό Εμπορίου, δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα χάρη στην πίεση των κοινωνιών, ιδιαίτερα των ευρωπαϊκών. Μερικά χρόνια αργότερα, το ίδιο επιχειρήθηκε με την ACTA (Anti-Counterfighgt Trade Agreement), τη συμφωνία η οποία κάτω από την κάλυψη της απαγόρευσης των «αντιγράφων» έβαζε τέρμα σε πολλές δραστηριότητες στο Διαδίκτυο, αλλά και στην παραγωγή φθηνών φαρμάκων. Και πάλι η «Le Monde diplomatique» τότε αποκάλυψε και κατήγγειλε την ACTA συμβάλλοντας στο οριστικό ναυάγιό της. Εδώ και μερικούς μήνες η επιθεώρηση φέρνει συνεχώς στο φως στοιχεία για τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων, την ΤΤΙΡ (Transatlantic Trade and Investment Partnership), με κείμενα τα οποία δημοσιεύτηκαν σταδιακά και στην «Αυγή» της Κυριακής. Η ΤΤΙΡ είναι μια ακόμα συμφωνία, η οποία εκπονήθηκε και την διαπραγματεύτηκαν κεκλεισμένων των θυρών, ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μια συμφωνία που με το προκάλυμμα της δημιουργίας μιας Μεγάλης Διατλαντικής Αγοράς στοχεύει στο ν' απορρυθμίσει πλήρως την ευρωπαϊκή αγορά και να την εναρμονίσει με την ελάχιστα προστατευόμενη αμερικανική. Αποσκοπεί στην ελάττωση των δασμών, αλλά και κάθε είδους φραγμών στο εμπόριο και στη δημιουργία «εργαλειοθήκης» παράκαμψης νομοθετικών ή ρυθμιστικών εμποδίων στο ελεύθερο εμπόριο.
Μετά τις πιέσεις που δέχτηκε από κόμματα, πολίτες και συνδικάτα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγκάστηκε να παραδεχτεί το γεγονός ότι διεξήγαγε μυστικές -ακόμα και από το Ευρωκοινοβούλιο- διαπραγματεύσεις και να δώσει το περιεχόμενο της Συμφωνίας σε δημόσια διαβούλευση (http://trade.ec.europa.eu/consultations/index.cfm?consul_id=179), η οποία θα διαρκέσει μέχρι τις 13 Ιουλίου. Οι αντιδράσεις, ωστόσο, είναι μεγάλες και έρχονται από παντού, ενώ οι τραυματισμένες σχέσεις ΗΠΑ-Γερμανίας μετά το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων, αλλά και την ανακάλυψη του διπλού πράκτορα που έδινε στοιχεία στη CIA, αποτελούν ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για ένα αίσιο τέλος της Συμφωνίας. Ακόμα και τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης αναγκάζονται να σπάσουν τη συνένοχη σιωπή τους και να ασχοληθούν με τους καταστροφικούς όρους της Συμφωνίας. Και όσο ανοίγει ο δημόσιος διάλογος, τόσο οι αντιδράσεις γιγαντώνονται.
Το σημερινό μας αφιέρωμα, το οποίο θα συνεχιστεί και την ερχόμενη εβδομάδα, επιχειρεί να ερμηνεύσει την ΤΤΙΡ από διάφορες οπτικές γωνίες. Ο Serge Halimi αναλύει την πολιτική της πτυχή, ο Renaud Lambert παρουσιάζει το ρεπορτάζ των διαβουλεύσεων, οι Jennar και Lambert μάς δίνουν τον οδικό χάρτη της. Το αφιέρωμα αυτής της εβδομάδας συμπληρώνεται από ένα κείμενο του Bernard Cassen, ο οποίος καταδικάζει τις συμπεριφορές του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, εκείνη την εποχή πριν από 16 χρόνια, τότε που δοκίμασε να επιβάλει στον πλανήτη την Πολυμερή Συμφωνία για τις Επενδύσεις.
