ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ / Σότσι: λευκός χρυσός στη Μαύρη Θάλασσα

Επιμέλεια: Koρίνα Βασιλοπούλου

"Πιο γρήγορα, πιο ψηλά, πιο δυνατά": Το σύνθημα της Ολυμπιάδας αρμόζει τόσο στις επιδόσεις των σκιέρ όσο και στον προϋπολογισμό των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων που διοργανώνονται στο Σότσι. Στόχος του Πούτιν είναι να δοξάσει την εθνική ταυτότητα και ταυτόχρονα να επανεδραιώσει την κυριαρχία του κράτους στον Βόρειο Καύκασο και να δηλώσει την επιστροφή της Ρωσίας στο μεγάλο γεωπολιτικό παιχνίδι.

Του ειδικού απεσταλμένου μας Guillaume Pitron*

Παντού φοινικόδεντρα. Ψεύτικα στην αρχή, σαν τα φώτα από πράσινο φωσφοριζέ νέον σε σχήμα κοκοφοίνικα που κρέμονται πάνω από τον αυτοκινητόδρομο, ο οποίος συνδέει το αεροδρόμιο με το κέντρο της πόλης του Σότσι. Τα περισσότερα όμως είναι αληθινά: έτσι όπως στεφανώνουν την πρόσοψη της παράκτιας πόλης, σχηματίζουν μια λεπτή κουρτίνα πρασινάδας που χωρίζει τη Μαύρη Θάλασσα από τους πρόποδες του Καυκάσου. "Καλώς ορίσατε στον παράδεισο!", λέει με ενθουσιασμό ο Ιγκόρ Σίζοφ, κάτοικος της πόλης. "Το κλίμα σε αυτά τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη είναι από τα πιο ευχάριστα στον κόσμο, παρόμοιο με εκείνο της γαλλικής Κυανής Ακτής"! Ημέρες ηλιοφάνειας ανά έτος: τριακόσιες. Μέση ετήσια θερμοκρασία: 14,5 βαθμοί. Ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας: 39,4 βαθμοί τον Ιούλιο του 2000... Τον Νοέμβριο, το θερμόμετρο δείχνει ακόμα 20 βαθμούς. Οι διαβάτες σουλατσάρουν στο λιμάνι τρώγοντας παγωτά ή κάνουν ηλιοθεραπεία στις παραλίες με τα γκρίζα χαλίκια.

Σε απόσταση βολής από τα σύνορα με την Αμπχαζία, το Σότσι ξεχωρίζει για τις εικόνες της υποαρκτικής τάιγκα, τις αυτοδιαχειριζόμενες αγροτοβιομηχανικές μονάδες των Ουραλίων και τα χαρακτηριστικά ρώσικα εξοχικά της ναπολεόντειας περιόδου. Σε βαθμό μάλιστα που, επί Σοβιετικής Ένωσης, αυτή η λουτρόπολη, η τόσο αγαπητή στη μεσαία τάξη, στην κομμουνιστική νομενκλατούρα και στον ίδιο τον Ιωσήφ Στάλιν, έγινε η πρέσβειρα της επιτυχίας του σοσιαλισμού. "Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι Δυτικοί είχαν την άδεια να ταξιδεύουν μόνο σε τρία αστικά κέντρα της ΕΣΣΔ : στη Μόσχα, στην Αγία Πετρούπολη και στο Σότσι", μας υπενθυμίζει ο Σίζοφ. Και μπορεί το κομμουνιστικό μπλοκ να κατέρρευσε πριν από 23 χρόνια, τα σύμβολα ωστόσο παραμένουν. Από τις 7 ώς τις 23 Φεβρουαρίου του 2014, λοιπόν, "η θερινή πρωτεύουσα της Ρωσίας" θα παίξει ξανά τον ρόλο της βιτρίνας της χώρας επί τη ευκαιρία μιας εκδήλωσης για την οποία δεν φαινόταν αυτή η πόλη να προορίζεται, εξαιτίας του υποτροπικού της κλίματος: της 22ης Χειμερινής Ολυμπιάδας.

"Τα δύο τρίτα του ρωσικού εδάφους είναι μονίμως παγωμένα. Γιατί να οργανώσει κάποιος τους Αγώνες στους τροπικούς;" διερωτάται με μια δόση σύγχυσης ο Ιβάν Νεσεπουρένκο, δημοσιογράφος των Moscow Times. Στην πραγματικότητα, πέρα από την πρώτη εντύπωση, η πόλη αυτή, μακριά από τις ερήμους που χαρακτηρίζουν τα Ουράλια και τα Αλτάια όρη, αποτελεί την καλύτερη δυνατή επιλογή. Το Σότσι εξυπηρετείται άνετα από το συγκοινωνιακό δίκτυο της επαρχίας του Κρασνόνταρ, ενώ τα χιονοδρομικά κέντρα της Κράσναγια Παλιάνα ("κόκκινο ξέφωτο" στα ρώσικα) στα βουνά του Καυκάσου, σε απόσταση μόλις 50 χιλιομέτρων, έχουν την ιδανική ποσότητα χιονιού. Πρόκειται επίσης για προσωπική επιλογή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος έχει ιδιαίτερους δεσμούς με την πόλη, τόσο ώστε να έχει επενδύσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο για να υποστηρίξει τη ρωσική υποψηφιότητα ενώπιον της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής μεταξύ 2005 και 2007.

Υπό την προσωπική επίβλεψη του προέδρου

Κυρίως, όμως, ο άθλος που αποτελεί από τεχνική άποψη η διοργάνωση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της μετασοβιετικής εποχής σε ένα ιδιαίτερο γεωγραφικό πλαίσιο, ανάμεσα σε θάλασσα και βουνό, δηλώνει, σύμφωνα με τον Νεσεπουρένκο, διακαή επιθυμία να ξεπεραστούν τα όρια του δυνατού, καθώς και την αναζήτηση του θαυμαστού, έτσι όπως αρμόζει στις φιλοδοξίες που τρέφει σήμερα η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Η υπερηφάνεια αυτή μεταφράζεται στην επάνοδο πολλαπλών γεωγραφικών προκλήσεων: το 2009, οι ρωσικές οβίδες έπεφταν στη Γεωργία, στην οποία ανήκε άλλοτε το Σότσι. Oι τζιχαντιστές του Καυκάσου έχουν ορκιστεί να σαμποτάρουν τη γιορτή. Η υπερηφάνεια μεταφράζεται επίσης σε ένα πρωτόγνωρο εργοτάξιο: σε αντίθεση με τη Χειμερινή Ολυμπιάδα του Βανκούβερ, το 2010, η οποία είχε ως σύνθημα την αέναη ανάπτυξη και την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από τον άνθρωπο και η οποία κόστισε "μόλις" 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ, αυτή του Σότσι προδιαγράφεται ως η ακριβότερη που διοργανώθηκε ποτέ. "Το κόστος ανέρχεται ήδη στα 51 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 37 δισ. ευρώ)", σημειώνει η πολιτική αναλύτρια Μαρία Λίπμαν. "Και αν είχαμε στη διάθεσή μας μια ανεξάρτητη μελέτη, δεν αποκλείεται το κόστος να αποδεικνυόταν ακόμα υψηλότερο".

Στο τέλος ενός δρόμου με πολλές στροφές, όπου κυκλοφορούν βαρέα οχήματα, στρατιωτικά κονβόι και μερικές περιπλανώμενες αγελάδες, ξεπροβάλλει το ολυμπιακό χωριό της Κράσναγια Παλιάνα, στα 600 μέτρα υψόμετρο, μέσα σε ένα σύννεφο από σκόνη. Δύσκολο να πιστέψει κανείς, αντικρίζοντας τους γερανούς και τα φορτηγά που δουλεύουν πυρετωδώς μπροστά από τις σκαλωσιές, ότι η κατασκευή 19.000 δωματίων θα έχει ολοκληρωθεί μέσα σε λιγότερες από εκατό ημέρες. Αντίθετα, το Ρόζα Χουτόρ, ένα από τα τέσσερα χιονοδρομικά κέντρα που εξυπηρετείται από το χωριό της Κράσναγια Παλιάνα, είναι έτοιμο. To ορεινό αυτό κέντρο, το οποίο παραδόθηκε με το κλειδί στο χέρι από την κατασκευάστρια εταιρεία Interros, ιδιοκτησία του μεγιστάνα του νικελίου Βλαντίμιρ Ποτάνιν, θα υποδεχτεί κατά κύριο λόγο τους αγώνες του Super-G και του Βόρειου Συνθέτου. Ο διευθυντής της, ο Αλεξάντερ Μπιελοκομπούλσκι, κλεισμένος σε ένα από τα γραφεία της πόλης-φάντασμα (ακόμα), είναι "υπερήφανος που δείχνει στον κόσμο το ωραιότερο πρόσωπο της Ρωσίας", το πρόσωπο ενός έθνους που είναι ικανό να οικοδομήσει στον Καύκασο, μαζεμένες μέσα σε πέντε χρόνια, όσες υποδομές κατασκευάστηκαν μέσα σε πενήντα στις Γαλλικές Άλπεις.

Όσο για τα αγωνίσματα του πατινάζ, του χόκεϊ ή του κέρλινγκ, θα γίνουν στο παραθαλάσσιο ολυμπιακό πάρκο, τουλάχιστον 50 χιλιόμετρα μακριά. "Τα πάντα είναι έτοιμα, περνάμε τα τελευταία φινιρίσματα", μας διαβεβαιώνει η συνοδός της εταιρείας Olympstroy, υπεύθυνη για τις εργασίες στο εργοτάξιο, δίνοντας παράλληλα λεπτομέρειες για τα χαρακτηριστικά των έξι κλιματιζόμενων σταδίων συνολικής χωρητικότητας 70.000 ατόμων, διατεταγμένων κυκλικά γύρω από έναν κεντρικό δακτύλιο. Κι έχει κι άλλα: καταλύματα, δρόμους, σιδηροδρόμους, δίκτυο ηλεκτροδότησης, αποχέτευση...

Αφότου η ΔΟΕ ανέθεσε την Ολυμπιάδα στο Σότσι, το 2007, πραγματοποιήθηκαν 400 έργα από περισσότερες από 300 εταιρείες, οι οποίες απασχόλησαν στο απόγειο της δραστηριότητάς τους έως και 75.000 εργάτες από όλες τις περιοχές της χώρας, καθώς και από τους πρώην δορυφόρους της. Οι εργασίες έχουν καθυστερήσει, αλλά δεν πειράζει ιδιαίτερα: οι αρχές ανακοίνωσαν την πρόσληψη άλλων 7.000 εργατών, οι οποίοι ήρθαν από το Νταγκεστάν και την Τσετσενία, έτσι ώστε να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της Ρωσίας μέσα στα προκαθορισμένα χρονικά όρια.

Επικεφαλής του σχεδίου είναι ο ίδιος ο Πούτιν. Η μακρά παραμονή του στην κυβέρνηση¹ του δίνει τη δυνατότητα να καμαρώνει για το γεγονός ότι πρωτοστάτησε στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων και ταυτόχρονα αποκόμισε τα σχετικά πολιτικά οφέλη. Ο ίδιος, προσωπικά, επιβλέπει την εξέλιξη των εργασιών. Αμέτρητες είναι πια οι επισκέψεις του προέδρου στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις, σε σημείο τους τελευταίους μήνες να έχει περάσει περισσότερο χρόνο στην επίσημη κατοικία των Ρώσων ηγετών στο Μποσάροφ Ρούσεϊ, στα περίχωρα του Σότσι, παρά στο Κρεμλίνο...

Η μέθοδός του: η ανασύσταση, σε τοπικό επίπεδο, της "ραχοκοκαλιάς της εξουσίας", δηλαδή η επανεδραίωση της κεντρικής εξουσίας του κράτους, η οποία κατέρρευσε μετά την πτώση του κομμουνισμού. Στα εργοτάξια είναι παντού εμφανή τα χαρακτηριστικά ενός κράτους ισχυρού - αν όχι αυταρχικού. Τα ποσά που ξοδεύτηκαν προέρχονται κυρίως από τον κορβανά του πετρελαίου, καρπό της επανεθνικοποίησης της εταιρείας Γιούκος, το 2004, και της απομάκρυνσης των ολιγαρχών - αρχής γενομένης από τον ιδιοκτήτη της, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, ο οποίος φυλακίστηκε το 2004 και πήρε χάρη τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Ποτάνιν και ο Όλεγκ Ντεριπάσκα, υποταγμένοι πλέον στην πολιτική εξουσία, υποχρεώθηκαν να επενδύσουν με απώλειες στην κατασκευή των σταθμών της Ρόζα Χουτόρ και της Κράσναγια Παλιάνα.

Το θέρετρο που μεταμορφώθηκε σε ζούγκλα από μπετόν

Οι τοπικοί άρχοντες που δεν συμμορφώθηκαν με τις οδηγίες έπεσαν σε δυσμένεια, όπως ο Αχμέτ Μπιλάλοφ, πρώην αντιπρόεδρος της Ρωσικής Ολυμπιακής Επιτροπής, ο οποίος ξηλώθηκε τον Φεβρουάριο του 2013 λόγω της καθυστέρησης στην κατασκευή της πίστας του σλάλομ, και σήμερα έχει καταφύγει στη Γερμανία... Τα δε μέσα ενημέρωσης βρίσκονται υπό αυστηρή επίβλεψη: "Ακόμα και ο σεισμός μεγέθους 5,6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, που σημειώθηκε πρόσφατα σε απόσταση 150 χιλιομέτρων από το Σότσι, αποσιωπήθηκε εντελώς από τον Τύπο!", λέει με θυμό ο Αλεξάντερ Βαλόφ, ιδρυτής του Blog Sotchi, μιας από τις σπάνιες ανεξάρτητες πηγές ενημέρωσης. "Η κριτική στους Ολυμπιακούς Αγώνες αποτελεί ταμπού".

"Οι Ολυμπιακοί είναι το κατ' εξοχήν σύμβολο της κληρονομιάς του Πούτιν", επιβεβαιώνει ο Νεσεπουρένκο: ένας γάμος ανάμεσα στην αποφασιστικότητα και τον συγκεντρωτισμό, ο οποίος διασφαλίζει πάντα στον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας σταθερή δημοτικότητα στους κόλπους του εκλογικού του σώματος. Η πυγμή αυτή είναι ανάλογη με το χάος που έχει επιφέρει ο, διά της βίας, εκσυγχρονισμός του Σότσι. Είναι βέβαιο ότι το παραθαλάσσιο θέρετρο έπασχε από τρομακτική έλλειψη υποδομών: "Τα έργα μάς έκαναν πολύ καλό", δηλώνει με χαρά ο Σίζοφ, ο οποίος θυμάται "τις επαναλαμβανόμενες διακοπές ρεύματος, τα υποτυπώδη μέσα μαζικής μεταφοράς και το αεροδρόμιο που είχε χτιστεί από σανίδες κόντρα πλακέ". Όμως, η βιαστική μετατροπή ενός ήσυχου χωριού σε παραθαλάσσιο κόμβο φέρνει μαζί της και πολλές παράπλευρες απώλειες... Η αυξανόμενη φήμη του Σότσι είχε ως αποτέλεσμα να συρρεύσει μια κουστωδία κατασκευαστών, ενώ οι δεκάδες ουρανοξύστες που ξεφύτρωσαν πρόσφατα δεν προορίζονται τόσο για να στεγάσουν τους θεατές που αναμένονται για την Ολυμπιάδα όσο για να μεταπωληθούν σε καλύτερη τιμή μετά το τέλος της γιορτής.

Κατά συνέπεια, η προκυμαία έχει αλλάξει εντελώς μορφή: "Το μοναδικό παραθαλάσσιο θέρετρο της Ρωσίας οδεύει προς την αυτοκτονία", λέει με αγανάκτηση η κομμουνίστρια δημοτική σύμβουλος Λουντμίλα Σέστακ. Και με το δίκιο της: το νέο σχέδιο πόλης, το οποίο εγκρίθηκε το 2009 και επικυρώθηκε από τη ΔΟΕ, απαγόρευε κατά κύριο λόγο τη δόμηση κτηρίων με περισσότερους από τρεις ορόφους. Έκτοτε, έχει καταστεί νεκρό γράμμα, προτού καν προλάβει να πάρει σάρκα και οστά. "Οι δημοτικοί σύμβουλοι", οι οποίοι, όπως λέγεται, έχουν διαπλεκόμενα συμφέροντα με τους κατασκευαστές, "χορηγούσαν συστηματικά άδειες για ουρανοξύστες με είκοσι ορόφους ή και ακόμα περισσότερους. Σε βαθμό που η εξαίρεση να αποτελεί σήμερα τον κανόνα", δηλώνει με θλίψη η αρχιτέκτων Όλγα Κοζίνσκαγια, η οποία, αντιμέτωπη με αυτό το χάος, παραιτήθηκε, το 2011, από την αρμόδια δημοτική επιτροπή για την εφαρμογή του σχεδίου πόλης.

Εκατοντάδες κατασκευές δίχως άδεια, ενδημική διαφθορά, η οποία ενδεχομένως να αναλογεί, σύμφωνα με τον αντικαθεστωτικό Μπόρις Νεμτσόφ, έως και σε 22 δισ. ευρώ για το σύνολο των εργοταξίων: ένα κλίμα αναρχίας και ατιμωρησίας κυρίευσε την καρδιά του Σότσι, "το οποίο μεταμορφώθηκε σε ελάχιστο χρόνο σε μια ζούγκλα από μπετόν", διαπιστώνει ο Βαλόφ. "Η Ρωσία εξακολουθεί να υφίσταται τους κλυδωνισμούς από το χάος της δεκαετίας του 1990 και η καταστροφή του Σότσι αποτελεί το πιο τρανό παράδειγμα", εκτιμά η κυρία Κοζίνσκαγια. Η αρχιτέκτων υποστηρίζει ότι οι Ολυμπιακοί δεν θα έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί τόσο νωρίς στην ιστορία της μετακομμουνιστικής Ρωσίας: "Όπως βλέπετε, το κράτος μας δεν είχε τον κατάλληλο χρόνο για να ανασυνταχθεί".

Η ελπίδα για την προσέγγιση ξένων παραθεριστών

Την ίδια άποψη έχει και ο Σεμέν Σιμόνοφ, υπεύθυνος στο τοπικό παράρτημα της μη κυβερνητικής οργάνωσης Memorial. Κατά τη γνώμη του, οι εργασιακές συνθήκες για τους ξένους εργάτες που δεν έχουν τη ρωσική υπηκοότητα -το ένα τρίτο, δηλαδή, του προσωπικού- καταδεικνύουν τη σύγχυση που επικρατεί στα εργοτάξια. "Είμαι έτοιμος να παραδώσω στον εισαγγελέα μια λίστα με 704 εργάτες, οι οποίοι είναι απλήρωτοι από τον Μάρτιο του 2013", δηλώνει μέσα από τους τέσσερις τοίχους του μικρού, γυμνού γραφείου του. Στο στόχαστρό του βρίσκονται διάφορες κατασκευαστικές και εταιρείες δημοσίων έργων, ρωσικές και τουρκικές, που ακολουθούν αμφίβολες μεθόδους: "Προσλαμβάνουν ξένους εποχιακούς εργάτες χωρίς να τους χορηγούν άδεια εργασίας κι ύστερα τους απειλούν πως θα τους καταδώσουν στις αρχές". Θύματα αυτού του εκβιασμού, οι εποχιακοί εργάτες από το Ουζμπεκιστάν, οι οποίοι αποτελούν την πλειονότητα των 16.000 αλλοδαπών εργατών, υποχρεώνονται να δεχτούν μισθούς πείνας, οι οποίοι πλησιάζουν το ένα δολάριο την ώρα. Όσο για τους συναδέλφους τους που διεκδικούν ακόμα τα δεδουλευμένα τους, ο λαβύρινθος των εταιρειών υπεργολαβίας εμποδίζει σχεδόν πάντα τις διεκδικήσεις τους να καταλήξουν κάπου. "Απ' ό,τι φαίνεται, η Olympstroy δεν θέλει να ξέρει τίποτα από όσα συμβαίνουν στα κατώτερα κλιμάκια", ξεσπά ο Σιμόνοφ, για τον οποίο "αυτό το οργανωμένο χάος" ανταποκρίνεται σε μια εντελώς σαθρή λογική: "Να δουλέψει όσο το δυνατό περισσότερος κόσμος, όσο το δυνατό φτηνότερα και μέσα στις συντομότερες δυνατές προθεσμίες".

Στο παράρτημα του Human Right Watch στη Μόσχα, παρατηρείται μια ενόχληση. "Όσο απεχθείς κι αν είναι τέτοιες μέθοδοι, δεν συγκρίνονται με τις παραβιάσεις που καταδικάσαμε στους Ολυμπιακούς του Πεκίνου, το 2008", λέει η Γιούλια Γκορμπουνόβα, μέλος της ΜΚΟ. Με τον ίδιο τρόπο, συγκριτικά με τα εκατομμύρια των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από την κινεζική πρωτεύουσα, οι δύο χιλιάδες οικογένειες Ρώσων που μετεγκαταστάθηκαν κάτω από συνθήκες τις οποίες η κυρία Γκορμπουνόβα κρίνει ικανοποιητικές στο σύνολό τους αντανακλούν μια διάθεση διαλόγου εκ μέρους των αρχών. Κατά τα άλλα, όμως, το μοναδικό δικαίωμα που είχαν οι κάτοικοι του Σότσι ήταν να σωπάσουν, υποβιβασμένοι σε απλούς κομπάρσους αυτής της μεγάλης κυβερνητικής κωμωδίας. "Ειπώθηκαν πολλά ψέματα και πολλά πράγματα πέρασαν διά της βίας", διαπιστώνει με θλίψη ο Βλαντίμιρ Κιμάγιερ, μέλος της οργάνωσης Environmental Watch on North Caucasus (Περιβαλλοντικό Παρατηρητήριο για το Βόρειο Καύκασο), απαριθμώντας τις συστηματικές παραβιάσεις περιβαλλοντικών κανονισμών που καταγράφτηκαν από την έναρξη των έργων.

Μετά την τελετή λήξης, τα οικονομικά κριτήρια θα επιβληθούν με ακόμα μεγαλύτερη ισχύ. "Η κυβέρνηση θέλει να εκμεταλλευτεί τις αθλητικές εγκαταστάσεις για να μετατρέψει το Σότσι σε ζώνη αναψυχής στη νότια πλευρά της Ρωσίας", διαβεβαιώνει ο Αντρέι Μουχίν, γενικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Ενημέρωσης. Με τις χιονοδρομικές της πίστες διεθνούς κλάσης, το γήπεδο της Φόρμουλα 1, που είναι έτοιμο να φιλοξενήσει το πρώτο του Γκραν Πρι, τον Οκτώβριο του 2014, και τα θεματικά της πάρκα όπως το Σότσι Παρκ, αντίγραφο της Ντίσνεϊλαντ, μόλις δυο βήματα από τα Ολυμπιακά στάδια, η θερινή πρωτεύουσα ονειρεύεται να γίνει πόλος έλξης για παραθεριστές από τη Ρωσία, την Ασία και την Ευρώπη. Εξάλλου, ο νέος υπουργός Ανοικοδόμησης και Δημοσίων Υπηρεσιών, Μιχαήλ Μεν, τον οποίο διόρισε πρόσφατα ο Πούτιν, ανέλαβε το έργο να προσδώσει οικονομική βιωσιμότητα στην περιοχή.

Διαπιστώνεται ότι, μέχρι σήμερα, δεν έχει καταστρωθεί καμία πραγματικά μακροπρόθεσμη οικονομική στρατηγική. "Τα δύο εκατομμύρια τουρίστες που αναμένονται κάθε χρόνο δεν αρκούν για να γίνουν κερδοφόρες οι υποδομές", προφητεύει ήδη ο Ντιμίτρι Μπογκντάνοφ, διευθυντής ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος και σημαντικός επιχειρηματίας στο Σότσι. Εδώ θα πρέπει να προστεθούν και οι απογοητευτικές οικονομικές προοπτικές της χώρας, οι οποίες κάθε άλλο παρά προβλέπουν αύξηση της αγοραστικής δύναμης της μεσαίας τάξης. Το Σότσι, με την πίεση, αφ' ενός, μιας εγχώριας ζήτησης, οικονομικά όχι τόσο ανθηρής ώστε να αντέξει διακοπές στη Μαύρη Θάλασσα, και, αφ' ετέρου, ξένων παραθεριστών, αρκετά πλούσιων για να το προτιμήσουν σε σχέση με τις ακτές της Τουρκίας ή της Γαλλίας, όσο και αν συμβολίζει τη ρωσική ισχύ, δεν αποκλείεται να αποδειχτεί ένα οικονομικό βάραθρο.

* Ο Guillaume Pitron είναι δημοσιογράφος.

¹ Ο Πούτιν διετέλεσε πρωθυπουργός της Ρωσίας τη διετία 1999-2000, κατόπιν πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας από το 2000 έως το 2008, ξανά πρωθυπουργός το διάστημα 2008-2012, υπό την προεδρία του Ντιμίτρι Μεντβέντεφ. Από το Μάιο του 2012 είναι και πάλι πρόεδρος.