Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Ο "δικός τους" Μαντέλα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ο "δικός τους" Μαντέλα

Του Μιχάλη ΤΡΙΚΚΑ

Πώς γίνεται όλοι ανεξαιρέτως να θρηνούν τον Νέλσον Μαντέλα; Ηγέτες κρατών, αστέρες της σόου μπίζνες και μεγιστάνες των επιχειρήσεων συνέρρευσαν κατά εκατοντάδες στο Γιοχάνεσμπουργκ για να τον τιμήσουν. Ηταν ο αγώνας του και δικός τους αγώνας; Και αν όχι, πώς εξηγείται ένα σύμβολο αντίστασης στο απεχθέστερο πρόσωπο της αποικιοκρατίας να επιχειρείται σήμερα να μετατραπεί σε μαζικό προϊόν που υποτίθεται ότι ενώνει όσους το καταναλώνουν - κάτι σαν την Κόκα Κόλα ή τα "Ενωμένα Χρώματα" της Μπένετον;

Πώς να πιστέψει κανείς ότι ένας άνθρωπος που έφαγε τη μισή του ζωή στα κάτεργα του απαρτχάιντ αποτελεί "έμπνευση" για τον Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος πέντε χρόνια μετά την εκλογή του στην προεδρία των ΗΠΑ διατηρεί το κολαστήριο του Γκουαντάναμο; Πώς μπορεί ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον να μιλά για ένα "σπουδαίο φως" τη στιγμή που η πνευματική μητέρα του, Μάργκαρετ Θάτσερ, χαρακτήριζε τον Μαντέλα  "κλασικό παράδειγμα τρομοκράτη"; Πώς εξηγείται η Άνγκελα Μέρκελ, που με την πολιτική της δημιουργεί σήμερα στην Ευρώπη ένα ιδιότυπο απαρτχάιντ μεταξύ ενάρετου Βορρά και διεφθαρμένου Νότου, να τον χαρακτηρίζει "φωτεινό παράδειγμα";

Μια εξήγηση μπορεί να αναζητηθεί στο σημερινό πρόσωπο της Νότιας Αφρικής, η οποία, είκοσι χρόνια μετά την αρχή της διαδικασίας μετάβασης, παραμένει η χώρα με τις μεγαλύτερες κοινωνικές ανισότητες στον κόσμο. Το όραμα του φυλακισμένου Μαντέλα δεν έγινε ποτέ στ' αλήθεια πραγματικότητα, γι' αυτό και μπορεί σήμερα να αποθεώνεται από όλους. "Το μήνυμά του για συμφιλίωση τελικά οδήγησε σε μια νέα, καλύτερη Νότια Αφρική" όπως το έθεσε και η Μέρκελ.

Είναι όμως μόνο η ανακούφιση για το γεγονός ότι οι καταπιεσμένοι "συμφιλιώθηκαν" τόσο ιδανικά με τους δυνάστες τους; Θα μπορούσε να είναι και κάτι περισσότερο. Μια ακόμη ευκαιρία να ξαναγραφτεί η ιστορία. Οπως ακριβώς η Θάτσερ αποχαιρετίστηκε μέσα σε κλίμα παγκόσμιας αποδοχής για τη "θαρραλέα πρωτοπόρο της λιτότητας" που συγκρούστηκε μέχρι τέλους με τις "συντεχνίες του Δημοσίου", έτσι και ο Μαντέλα παίρνει μαζί του μια εποχή.

Μέχρι και πριν από πέντε χρόνια, ο ηγέτης του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου δεν μπορούσε να ταξιδέψει ελεύθερα στις ΗΠΑ καθώς το κόμμα του, παρότι ήταν πια κυβέρνηση, παρέμενε στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ από τα χρόνια του Ρέιγκαν. Η υποστήριξη του "ελεύθερου κόσμου" και της Δύσης στο καθεστώς του απαρτχαιντ -τον υπαρκτό ναζισμό στην Αφρική- αποτελεί ένα από τα σκοτεινότερα κεφάλαια του Ψυχρού Πολέμου. Αν ο Μαντέλα περάσει στην ιστορία όχι σαν σύμβολο εξέγερσης απέναντι στην πιο βάναυση κοινωνική αδικία αλλά σαν πρότυπο συμφιλίωσης, το κεφάλαιο αυτό θα θαφτεί μαζί του.

Από αυτή την άποψη, πιο ειλικρινής από όλους αποδείχτηκε η πολιτική ηγεσία του Ισραήλ, που απέφυγε να παρευρεθεί στην κηδεία, γνωρίζοντας ότι ο Μαντέλα ήταν πάντοτε απέναντί της: ένας από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της παλαιστινιακής υπόθεσης. Ο Άλον Λιέλ, πρώην πρεσβευτής της χώρας στη Νότια Αφρική, δεν απέφυγε άλλωστε πριν από λίγους μήνες έναν ενοχλητικό παραλληλισμό: "Με τη σημερινή κατάσταση και μέχρι να δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος, παραμένουμε ένα κράτος. Αυτό το κοινό κράτος -με την ελπίδα ότι το στάτους κβο θα είναι προσωρινό- είναι ένα κράτος απαρτχάιντ".

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL