Το φάντασμα του Μουαμάρ Καντάφι στοιχειώνει τους δρόμους της Σύρτης. Εκεί γεννήθηκε το 1942 επί ιταλικής κατοχής, εκεί κατέφυγε μετά την ανατροπή του το 2011, εκεί λιντσαρίστηκε από τους διώκτες του στις 20 Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Η γενέτειρα του πρώην ηγέτη της πρώην Μεγάλης Τζαμαχιρίγιας άλλαξε δύο φορές χέρια στη διάρκεια του λιβυκού εμφυλίου που ακολούθησε την πτώση του. Οχυρωμένες στη Σύρτη, οι δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ (και οι σύμμαχοί του) ετοιμάζονται να αποκρούσουν τα στρατεύματα της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης Σάρατζ της Τρίπολης (και των συμμάχων του).
Από τη Σύρτη ξεκινά η «κόκκινη γραμμή» που τράβηξε στην έρημο της Λιβύης ο Αιγύπτιος ηγέτης Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι και η οποία εκτείνεται νότια μέχρι τη βάση της Τζούφρας. Το Κάιρο προειδοποιεί ότι θα επέμβει στρατιωτικά αν η φιλοτουρκική κυβέρνηση Σάρατζ περάσει αυτή τη γραμμή. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο λιβυκός εμφύλιος θα μπορούσε να μετατραπεί από πόλεμος διά αντιπροσώπων σε μια περιφερειακή σύγκρουση όπου θα έρχονταν αντιμέτωπες η Τουρκία με την Αίγυπτο, με ό,τι σημαίνει αυτό για τις εύθραυστες ισορροπίες στην ανατολική Μεσόγειο.
Για να επιβάλουν την «κόκκινη γραμμή» στο κέντρο της Λιβύης, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Αιγύπτου θα πρέπει να επιχειρήσουν σε βάθος 800 χιλιομέτρων από τα αιγυπτιακά σύνορα ένα δύσκολο εγχείρημα - εξίσου ριψοκίνδυνο με την τουρκική εμπλοκή. Όμως, αν γίνει πράξη αυτό το σενάριο, δεν θα είναι η πρώτη φορά που ο αιγυπτιακός στρατός θα μπει στη Λιβύη, αν και υπό διαφορετικές συνθήκες. Οι μακαρίτες Καντάφι και Ανουάρ Σαντάτ κυβερνούσαν τις δύο χώρες όταν ήρθαν σε πόλεμο πριν από 43 χρόνια.
Ήταν μια ενδοαραβική διένεξη που ξεπέρασε τα όρια. Στον απόηχο του αραβοϊσραηλινού πολέμου του Γιομ Κιπούρ (1973), όπου Αίγυπτος και Συρία αιφνιδίασαν το Ισραήλ, ο Ανουάρ Σαντάτ είχε αρχίσει διερευνητικές επαφές για ειρήνη με τους Ισραηλινούς προκαλώντας την οργή του Καντάφι, που τον κατηγορούσε για προδοσία. Το Κάιρο ενθάρρυνε τη δράση αντικαθεστωτικών μέσα στη Λιβύη και η Τρίπολη έκανε το ίδιο στην Αίγυπτο, ενώ πύκνωσαν τα μεθοριακά επεισόδια με τη συμμετοχή φυλών που ζουν αιώνες στην περιοχή των συνόρων.
Στις 21 Ιουλίου του 1977 λιβυκά τεθωρακισμένα πέρασαν τα σύνορα και επιτέθηκαν στην αιγυπτιακή κωμόπολη Σαλούμ. Οι Αιγύπτιοι, με μια σαρωτική αντεπίθεση, μπήκαν σε βάθος 25 χιλιομέτρων μέσα στο έδαφος της Λιβύης, ενώ τα αεροπλάνα τους βομβάρδισαν τη λιβυκή αεροπορική βάση κοντά στο Τομπρούκ που έφερε το όνομα του Αιγύπτιου πρώην Προέδρου και ηγέτη του παναραβισμού Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ. Ο Σαντάτ απείλησε ότι ο αιγυπτιακός στρατός θα φτάσει μέχρι την Τρίπολη και θα ανατρέψει τον Καντάφι.
Μόσχα, Ουάσιγκτον και Αλγέρι κάλεσαν τον Αιγύπτιο Πρόεδρο να σταματήσει την επίθεση, ενώ ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιασέρ Αραφάτ με αλλεπάλληλα ταξίδια στην Τρίπολη και στο Κάιρο προσπάθησε να διασώσει την αραβική ενότητα. Στις 24 Ιουλίου, καθώς ο Καντάφι προχωρούσε σε γενική επιστράτευση, ο Σαντάτ κήρυξε κατάπαυση του πυρός.
Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος αποφάσισε να μην μπει πιο βαθιά στο πολιτικό «ναρκοπέδιο» της Λιβύης και άφησε τον Καντάφι να τα βγάλει πέρα με τις φυλές. Ο αιγυπτιακός στρατός επέστρεψε εντός των συνόρων του ενώ οι δύο ηγέτες συνέχισαν να ανταλλάσσουν προσωπικές προσβολές. Παραμένει άγνωστο σε τι πόνταρε ο Καντάφι γι’ αυτή την εκ των πραγμάτων άνιση αναμέτρηση του στρατού της Λιβύης (περίπου 35.000 άνδρες) με τον ισχυρό και εμπειροπόλεμο στρατό της Αιγύπτου. Ίσως να πίστεψε ότι θα πυροδοτούσε μια εξέγερση που θα ανέτρεπε τον Σαντάτ.
Υπολογίζεται ότι στον Πόλεμο των Τεσσάρων Ημερών, σκοτώθηκαν περίπου 400 Λίβυοι και 100 Αιγύπτιοι. Και οι δύο πλευρές χρησιμοποίησαν κυρίως σοβιετικής προέλευσης οπλισμό, όμως η Λιβύη διέθετε και γαλλικά πολεμικά αεροσκάφη.
Έναν χρόνο μετά τον «μάθημα» που έδωσε στον Καντάφι, ο Σαντάτ υπέγραψε με το Ισραήλ τη συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ. Και τρία χρόνια αργότερα δολοφονήθηκε στη διάρκεια στρατιωτικής παρέλασης από ισλαμιστές εξτρεμιστές. Ο Καντάφι θα κυβερνούσε τη Λιβύη άλλα τριάντα χρόνια πριν δολοφονηθεί στη Σύρτη.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
