Το εύρος των κοινωνικών και φυλετικών ανισοτήτων στις ΗΠΑ του 21ου αιώνα αναδεικνύει, αν όχι μεγεθύνει, η επιδημία του κορωνοϊού. Μια επιδημία που μέχρι τώρα έχει προκαλέσει περισσότερους από 11.000 θανάτους και σχεδόν 370.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα στη χώρα.
Μια προσεκτικότερη ματιά πίσω από τη στατιστική απεικόνιση και τα δεδομένα διαψεύδει τη μέχρι στιγμής παγιωμένη αντίληψη ότι ο νέος ιός πλήττει εξίσου πλούσιους και φτωχούς ή ότι τουλάχιστον έχει τις ίδιες επιπτώσεις “για όλους”. Στο Σικάγο, οι Αφροαμερικανοί αποτελούν μόλις το 30% του συνολικού πληθυσμού. Ωστόσο, επτά στους δέκα ανθρώπους που πεθαίνουν προέρχονται σήμερα από τις γειτονιές τους, αποκαλύπτουν τα στοιχεία.
Ούτε, από την άλλη, είναι τυχαίο ότι αμερικανικές πόλεις με μεγάλο ποσοστό Αφροαμερικανών κατοίκων, πόλεις όπως το Ντιτρόιτ, το Μιλγουόκι, η Νέα Ορλεάνη αλλά και η Νέα Υόρκη, αποτελούν σήμερα επίκεντρα της επιδημίας. Πιο ενδεικτική απ’ όλες είναι η περίπτωση του Σικάγο. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, 1.824 από τα 4.680 επιβεβαιωμένα κρούσματα που έχουν καταγραφεί στην πόλη αφορούν Αφροαμερικανούς.
Για να αποκτήσει κανείς μέτρο σύγκρισης, οι λευκοί κάτοικοι της πόλης που έχουν μολυνθεί από τον SARS Cov-2 περιορίζονται σε 847, οι ισπανόφωνοι σε 478 και οι ασιατικής καταγωγής σε 126. Σχεδόν 100 άνθρωποι έχουν χάσει μέχρι τώρα τη ζωή τους εξαιτίας της επιδημίας στο Σικάγο, με το 72% από αυτούς να είναι Αφροαμερικανοί.
Φαινόμενο σε εθνική κλίμακα
Η ίδια άνιση αναλογία εμφανίζεται και στην πολιτεία του Ιλινόι, όπου οι θάνατοι Αφροαμερικανών φτάνουν το 41%, παρά το γεγονός ότι τα μέλη της κοινότητάς τους δεν ξεπερνούν το 14% του συνολικού πληθυσμού.
Δεν χρειαζόταν βέβαια ο κορωνοϊός για να φέρει στην επιφάνεια τις αβυσσαλέες φυλετικές ανισότητες: Με βάση τα επίσημα στοιχεία, οι μαύροι κάτοικοι του Σικάγο έχουν σχεδόν εννέα χρόνια μικρότερο προσδόκιμο ζωής από εκείνο των λευκών κατοίκων. Για την “καταστροφή του μαύρου Σικάγο” κάνει λόγο η δήμαρχος της πόλης Λόρι Λάιτφουτ, που βέβαια δεν μπορούσε να αγνοήσει τη συγκεκριμένη όψη των στατιστικών στοιχείων.
Το πρόβλημα όμως, όπως προαναφέρθηκε, δεν αφορά αποκλειστικά το Σικάγο. Στο Μίτσιγκαν, οι Αφροαμερικανοί φτάνουν μόλις το 14% του πληθυσμού. Παρ’ όλα αυτά περίπου οι μισοί που έχουν χάσει τη ζωή τους εξαιτίας της επιδημίας στην πολιτεία -41%, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα τη Δευτέρα- προέρχονται από την κοινότητά τους.
Σχεδόν 1.000 νέα κρούσματα παρουσιάστηκαν στην κομητεία του Μιλγουόκι την Παρασκευή. Οι μισοί από αυτούς ήταν Αφροαμερικανοί. Οι θάνατοι ανάμεσά τους έφτασαν το 81% των συνολικών απωλειών, παρά το γεγονός ότι ο πληθυσμός της μαύρης κοινότητας υπολογίζεται στο 26%. Η ίδια περίπου κατάσταση επικρατεί και στη Λουιζιάνα, όπου το 40% των θανάτων από τον Covid-19 αφορούν Αφροαμερικανούς.
Υπάρχει φυσικά μια απλούστατη εξήγηση για όλα αυτά. Και δεν είναι μόνο ότι όσοι δεν έχουν ιδιωτική ασφάλιση έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από τον ιό χωρίς τη σωστή περίθαλψη. Στη Λουιζιάνα ειδικά, τα στοιχεία που αφορούν τον τομέα της Υγείας δείχνουν ότι η υγεία των μαύρων δεν είναι στην ίδια κατάσταση με των λευκών κατοίκων. Μεγάλο ποσοστό από αυτούς πάσχουν από παχυσαρκία, διαβήτη ή υπέρταση, με αποτέλεσμα να είναι πολύ περισσότερο ευάλωτοι στον κορωνοϊό.
Ο Τραμπ μιλούσε για “γρίπη” ενώ γνώριζε τους κινδύνους
Την ίδια ώρα, σε εθνικό επίπεδο, το ενδιαφέρον των ΜΜΕ σχεδόν μονοπωλεί απο χθες η διαρροή στον Τύπο εμπιστευτικού σημειώματος που προειδοποιούσε για τους κινδύνους του Covid-19 και είχε παραδοθεί στον Αμερικανό Πρόεδρο την περίοδο που υποβάθμιζε συστηματικά τα στοιχεία και τις προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας επιμένοντας ότι ο κορωνοϊός δεν είναι τίποτε παραπάνω από μια απλή γρίπη.
Στο σημείωμά του ο Πίτερ Ναβάρο, σύμβουλος του Λευκού Οίκου για το εμπόριο, έκρουε από την 29η Ιανουαρίου τον κώδωνα του κινδύνου για τις καταστροφικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει ο Covid-19 εφόσον εξαπλωνόταν στις ΗΠΑ. “Η έλλειψη προστατευτικής ανοσίας ή οποιασδήποτε θεραπείας ή εμβολίου θα μπορούσε να αφήσει τους Αμερικανούς ανυπεράσπιστους στην περίπτωση που ξεσπάσει επιδημία του κορωνοϊού σε αμερικανικό έδαφος” προειδοποιούσε ο Ναβάρο.
“Η έλλειψη αυτής της προστασίας αυξάνει τον κίνδυνο ο κορωνοϊός να εξελιχθεί σε πανδημία πλήρους έκτασης θέτοντας σε κίνδυνο τις ζωές εκατομμυρίων Αμερικανών”. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ, αφού επί εβδομάδες αρνείτο πεισματικά να αντιμετωπίσει τον κορωνοϊό ως σοβαρή κρίση, έφτασε τελικά στο σημείο να ισχυριστεί –όταν η επιδημία έπληξε και τη χώρα του- ότι “κανείς δεν θα μπορούσε να έχει προβλέψει αυτό που συνέβη”.
Ωστόσο, στο σημείωμά του ο Ναβάρο προειδοποιούσε πριν από δύο μήνες για την ανάγκη λήψης αυστηρών μέτρων προκειμένου να προστατευτεί ο αμερικανικός πληθυσμός και να περιοριστούν οι οικονομικές ζημιές. “Ο κίνδυνος να επικρατήσει το χειρότερο δυνατό σενάριο δεν μπορεί να παραβλεφθεί” σημείωνε, τις μέρες που ο κορωνοϊός θέριζε την Κίνα. Με βάση μάλιστα τις εκτιμήσεις του, περισσότερο από μισό εκατομμύριο Αμερικανοί θα μπορούσαν να χάσουν τη ζωή τους από την επιδημία.
