Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Διδάγματα μιας πανδημίας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Διδάγματα μιας πανδημίας

Όταν η Κίνα ανήγγειλε ότι «σφράγισε» την Ουχάν, το επίκεντρο της επιδημίας του κορωνοϊού στην κινεζική ενδοχώρα, στην προσπάθειά της να αποτρέψει περαιτέρω εξάπλωσή του, ο κόσμος έμεινε εμβρόντητος και οι ειδικοί έδειχναν επιφυλακτικοί.

Για τους επιδημιολόγους η απόφαση του Πεκίνου ήταν ένα τεράστιο πείραμα που ίσως αποδεικνύονταν αποτυχημένο παρά το τεράστιο ανθρώπινο και οικονομικό κόστος. Η πρακτική της καραντίνας δεν είχε ποτέ δοκιμαστεί σε τόσο μεγάλη κλίμακα στον σύγχρονο κόσμο. Η Ουχάν, που έχει πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, και δεκάδες άλλες κοντινές πόλεις με μερικές ακόμη δεκάδες εκατομμύρια κατοίκους τέθηκαν σε απομόνωση καθώς αποκαλυπτόταν το μέγεθος της κρίσης. Η απόφαση της κινεζικής κυβέρνησης ήγειρε σοβαρά ζητήματα.

Όμως, σχεδόν δύο μήνες μετά, η προσέγγιση του Πεκίνου φάνηκε να δικαιώνεται. Οι κινεζικές υγειονομικές αρχές ανέφεραν μηδενικά νέα κρούσματα από εσωτερική μετάδοση την περασμένη εβδομάδα και όλα τα νέα περιστατικά μολύνσεων προέρχονταν από ταξιδιώτες του εξωτερικού. Σήμερα οι χώρες της Δύσης με τα δικά τους εκθετικά αυξανόμενα κρούσματα επιβάλλουν παρόμοια μέτρα, από την Ιταλία και την Ισπανία έως τη Γερμανία και τις ΗΠΑ, αν και κανένα από αυτά δεν φαίνεται να είναι τόσο αυστηρό όσο εκείνα που εφαρμόστηκαν στην Ουχάν.

Καραντίνα

Μέσα σε λίγες ώρες αφότου έγιναν οι ανακοινώσεις των κινεζικών υγειονομικών αρχών, οι συγκοινωνίες από και προς την πόλη διακόπηκαν χωρίς εξαιρέσεις, ακόμη και για προσωπικές ή ιατρικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ήταν ήδη κλειστά λόγω των διακοπών της κινεζικής πρωτοχρονιάς, αλλά το κλείσιμό τους παρατάθηκε επ’ αόριστον.

Όλα τα καταστήματα έκλεισαν εκτός από τα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία. Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων απαγορεύτηκε και οι περισσότερες δημόσιες συγκοινωνίες διακόπηκαν αφήνοντας τους δρόμους άδειους και σιωπηλούς. Αρχικά επιτρεπόταν η έξοδος από το σπίτι, αλλά σύντομα οι περιορισμοί έγιναν αυστηρότεροι.

Σε ορισμένες περιοχές επιτρεπόταν η έξοδος μόνον σ’ ένα μέλος της οικογένειας κάθε δύο ημέρες για να γίνονται οι αναγκαίες αγορές. Σε άλλα σημεία της πόλης απαγορευόταν καθ’ όλο το 24ωρο η έξοδος από τα σπίτια και οι ένοικοί τους υποχρεώνονταν να παραγγέλλουν τρόφιμα και άλλες προμήθειες με κούριερ.

Αργότερα τα περιοριστικά μέτρα έγιναν ακόμη πιο αυστηρά. Μέλη των υγειονομικών υπηρεσιών έκαναν ελέγχους από πόρτα σε πόρτα επιβάλλοντας απομόνωση σε όποιον ήταν άρρωστος. Ένα ανάπηρο αγόρι πέθανε από ασιτία και δίψα επειδή ο πατέρας του και ο αδελφός του τέθηκαν σε αυστηρή απομόνωση.

Οι έλεγχοι κλιμακώθηκαν σε κάθε περιοχή της Κίνας λίγο μετά τον αποκλεισμό της Ουχάν, εν μέρει λόγω των φόβων ότι άτομα που προσπαθούσαν να διαφύγουν από την πόλη πριν από τη λήψη των μέτρων θα μπορούσαν να διασπείρουν με ταχύτητα και ανεξέλεγκτα τον ιό σε όλη τη χώρα. Στις εισόδους των περισσότερων κτηρίων τοποθετήθηκαν φρουροί ασφαλείας που έκαναν θερμομετρήσεις όλων των εισερχομένων. Τα συγκροτήματα κατοικιών ήταν κλειστά για όλους πλην των ενοίκων τους.

Η χρήση μασκών προσώπου γενικεύθηκε σε όλη την χώρα και σε πολλές περιοχές έγινε υποχρεωτική. Οι αρχές χρησιμοποίησαν drones με κάμερες στην Εσωτερική Μογγολία, σε απόσταση μεγαλύτερη των χιλίων χιλιομέτρων από την Ουχάν, για να παρακολουθούν και να ελέγχουν αυτούς που έβγαιναν απ’ τα σπίτια τους χωρίς να φορούν μάσκα.

Τα περιοριστικά μέτρα και η επιφυλακή δεν έχουν ακόμη χαλαρώσει. Η Ουχάν εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό αποκλεισμένη παρότι ορισμένοι επέστρεψαν στις εργασίες τους, ενώ σε εθνικό επίπεδο συνεχίζονται οι αυστηροί έλεγχοι καθώς υπάρχει πάντα ο φόβος ότι ο ιός μπορεί επιστρέψει.

Σε πολλά εστιατόρια και καταστήματα απαιτείται από τους πελάτες να έχουν ελέγξει την θερμοκρασία τους και να καταχωρούν τα προσωπικά στοιχεία τους πριν μπουν μέσα ή ισχύουν ποσοστώσεις εισόδου. Σε ορισμένα κτήρια επιτρέπεται η είσοδος μόνο σε όσους έχουν πάρει το πράσινο φως από ένα λογισμικό που ονομάζεται «κώδικας υγείας», το οποίο «χρωματίζει» κάθε άτομο πράσινο, πορτοκαλί ή κόκκινο με βάση το πρόσφατο ιστορικό ταξιδιού του.

Όμως τα μέτρα «τύπου Ουχάν» δεν αποτελούν προϋπόθεση για τη συγκράτηση της επιδημίας. Άλλες χώρες, και μάλιστα με ισχυρούς δεσμούς με την Κίνα, που ενήργησαν έγκαιρα και αποφασιστικά εφαρμόζοντας διαφορετική προσέγγιση, ανάμεσά τους η Σιγκαπούρη και η Ταϊβάν, έχουν κατορθώσει μέχρι στιγμής να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού. Στα μέτρα τους περιλαμβάνονται η θερμική σάρωση, η εξέταση, προγράμματα εντοπισμού επαφών καθώς και η έγκαιρη κοινωνική αποστασιοποίηση.

Συστήματα Υγείας και κοινωνικό μοντέλο

Είναι όμως μόνον αυτά τα «διδάγματα» που μπορεί να αντλήσει κάποιος από τους σκληρούς τρόπους διαχείρισης μιας πρωτόγνωρης υγειονομικής κρίσης; Προφανώς όχι.

Κλειδί για την επιτυχία ή την αποτυχία των μέτρων που λαμβάνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τον περιορισμό μιας επείγουσας και άμεσης απειλής δημόσιας υγείας είναι η εμπιστοσύνη του πληθυσμού προς τους θεσμούς λέει στη “Libération” ο Εμανουέλ Μπαρόν διευθυντής του Epicentre, της ερευνητικής ομάδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα που ειδικεύεται στην αντιμετώπιση των επιδημιών στις αναπτυσσόμενες χώρες.

«Οι κυβερνήσεις έχουν διδαχθεί από προηγούμενα υγειονομικά σκάνδαλα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να θέτουμε ερωτήματα για τις προτεραιότητες στον χώρο της Υγείας και για τα όσα αποκαλύπτει αυτή η πανδημία για τα συστήματα Υγείας και το κοινωνικοοικονομικό μας μοντέλο εν γένει.

Έπρεπε να εκδηλωθεί μια τόσο μεγάλη κρίση για να καταλάβουμε τους περιορισμούς που έχουν να αντιμετωπίσουν οι γιατροί και οι νοσηλευτές; Για να αντιληφθούμε ότι η Υγεία δεν μπορεί να θεωρείται ένας τομέας εμπορικής δραστηριότητας σαν τους άλλους; Οι καταστροφές, ξαφνικές ή χρόνιες, εκδηλώνονται πάντα σε αποδυναμωμένα συστήματα. Και αυτό είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών» τονίζει ο Μπαρόν.

«Ένα άλλο στοιχείο της τρέχουσας κρίσης είναι η αντιμετώπιση των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση στο σύστημα Υγείας, των κοινωνικά αποκλεισμένων, των αστέγων, των φτωχών, των μεταναστών. Οι πληθυσμοί αυτοί θα χρειαστούν μια διαφορετική πρακτική απάντηση. Και είναι κάτι για το οποίο προετοιμάζονται οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Οι επιδημιολογικές συνθήκες μετάδοσης διαφέρουν ανάλογα με τη φύση του ιού. Ιοί όπως αυτός της γρίπης, αλλά και βακτήρια όπως εκείνο της μηνιγγίτιδας (οι μεγάλες επιδημίες συνέβαιναν την ξηρή περίοδο στην υποσαχάρια Αφρική) ή παράσιτα όπως εκείνο της ελονοσίας (τα κρούσματα της οποίας αυξάνονται σε ορισμένες εποχές στο τέλος της περιόδου των βροχών) έχουν εποχικό χαρακτήρα.

Ο κλιματικός παράγοντας επηρεάζει τους παθογόνους οργανισμούς όπως τα κουνούπια, αλλά και τον ξενιστή τους, εμάς τους ανθρώπους, που οι κοινωνικές ή διατροφικές μας δραστηριότητες είναι επίσης εποχικές.

Τα κράτη λαμβάνουν σήμερα μέτρα για την επιβράδυνση της μετάδοσης του κορωνοϊού. Όμως οι συνθήκες θα είναι πολύ δύσκολες για τις φτωχές χώρες όπως εκείνες της Αφρικής. Έχει λοιπόν ακόμη μεγαλύτερη σημασία η παρασκευή ενός εμβολίου και η ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής αντιικής θεραπείας. Υπάρχει κίνδυνος να δούμε πολύ οδυνηρές σκηνές ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Η παγκοσμιοποίηση, όπως είναι οργανωμένη σήμερα, δεν είναι φίλη της δημόσιας υγείας και δεν ευνοεί την απάντηση σε έκτακτες καταστάσεις. Η πρόκληση είναι τεράστια. Πρέπει να τεθούν σε ισχύ μηχανισμοί που επιτρέπουν την ανάπτυξη θεραπευτικών εργαλείων και την πρόσβασή τους όταν οι νόμοι της αγοράς από μόνοι τους δεν επαρκούν».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL