Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Χέντρικ Σιμον, ακτιβιστής - μέλος του διασωστικού πλοίου "Iuventa": / Χέντρικ Σιμον: Ο πρώτος άνθρωπος στη βάρκα μου, ήταν νεκρός
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Χέντρικ Σιμον, ακτιβιστής - μέλος του διασωστικού πλοίου "Iuventa": / Χέντρικ Σιμον: Ο πρώτος άνθρωπος στη βάρκα μου, ήταν νεκρός

Με τον κίνδυνο να φυλακιστούν ακόμη και είκοσι χρόνια βρίσκονται αντιμέτωπα δέκα μέλη από το πλήρωμα του "Iuventa", του διασωστικού πλοίου της ΜΚΟ Jugend Rettet που επιχειρούσε στη Μεσόγειο Θάλασσα και διέσωζε πρόσφυγες.

Μέχρι να κατασχεθεί στις 2 Αυγούστου του 2017 από τις τις ιταλικές αρχές, το πλοίο είχε διασώσει πάνω από 14.000 ανθρώπους, αρκετοί από τους οποίους είναι σίγουρο ότι θα πέθαιναν, καθώς είτε ήταν τραυματισμένοι και ανήμποροι να κολυμπήσουν είτε δεν ήξεραν καν να κολυμπούν. Ανάμεσά τους ήταν και πολλά μικρά παιδιά.

Παρά την ανθρωπιστική συνεισφορά τους, τα μέλη του "Iuventa", σήμερα διώκονται κατηγορούμενα για διευκόλυνση της παράνομης μετανάστευσης και συνεργασία με διακινητές. Στην πραγματικότητα, όπως υπογραμμίζει μιλώντας στην "Αυγή" της Κυριακής ο Χέντρικ Σίμον, ένα από τα διωκόμενα μέλη του πληρώματος, γίνεται μια προσπάθεια να ποινικοποιηθεί συνολικά η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Μια προσπάθεια που φαίνεται να έχει στο επίκεντρό της τις επιχειρήσεις στη θάλασσα, αλλά στην πραγματικότητα κινείται ενάντια σε κάθε δράση αλληλεγγύης σε κάθε περιοχή της Ευρώπης.

Ο 43 χρόνων ακτιβιστής από τη Γερμανία στη συνέντευξη που μας παραχωρεί μας μεταφέρει επίσης νοητά στο "Iuventa", και στις ημέρες που επιχειρούσε το πλοίο στη Μεσόγειο περιγράφοντας εμπειρίες που θα του μείνουν ανεξίτηλες. Ευχάριστες, αλλά και τραγικές. Όπως εκείνη την πρώτη φορά που βγήκε με το σκάφος για να διασώσει πρόσφυγες και ανακάλυψε επιστρέφοντας ότι ο πρώτος άνθρωπος που είχε καταφέρει να πάρει μαζί του ήταν νεκρός. Ήταν μια κοπέλα μόλις 17 ετών...

* Σε ποιο σημείο βρίσκεται η δίκης σας;

Η υπόθεση είναι ακόμη σε επίπεδο διερεύνησης. Γνωρίζουμε ότι η ιταλική Δικαιοσύνη και το δικαστήριο του Τραπάνι (ιταλική επαρχία στο δυτικότερο άκρο της αυτόνομης Περιφέρειας της Σικελίας) ερευνούν εις βάρος μας αν διευκολύναμε την παράνομη μετανάστευση. Τώρα εξετάζουν τις ηλεκτρονικές συσκευές που κατασχέθηκαν όταν κατασχέθηκε το πλοίο. Εξετάζουν αρχείο το αρχείο από τρία smartphones και δύο λάπτοπ και μέρα με τη μέρα αποφασίζουν τι είναι χρήσιμο για την υπόθεση και τι προσωπικό ώστε να μη συμπεριληφθεί. Ειλικρινά, δεν ξέρουμε πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία.

* Θεωρείς, ότι πράγματι πιστεύουν πως συνεργαζόσασταν με διακινητές και διευκολύνατε την παράνομη μετανάστευση ή πρόκειται για μια ξεκάθαρα πολιτική δίωξη;

Υπό κανονικές συνθήκες δεν θα έπρεπε να υπάρχουν ποινικές διώξεις, γιατί δεν κάναμε τίποτα λάθος. Για την ακρίβεια ό,τι κάναμε ήταν συντεταγμένο με τις αρχές στη Ρώμη. Μας έλεγαν ακριβώς τι να κάνουμε και πάντα το κάναμε.

Έχει σημασία να δούμε πώς εξελίχθηκε όλη η υπόθεση. Οι έρευνες ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο του 2016, όταν ιδιωτική ασφάλεια από άλλο πλοίο νόμιζε ότι είδε κάτι επιλήψιμο στο δικό μας. Γυρίζοντας πίσω στην Ιταλία, ενημέρωσε τις μυστικές υπηρεσίες. Όχι την αστυνομία, αλλά απευθείας τις μυστικές υπηρεσίες. Ενημέρωσε επίσης το Κίνημα Πέντε Αστέρων και τον Σαλβίνι. Επέλεξε να ενημερώσει, δηλαδή, όχι την κυβέρνηση, στην οποία ήταν οι Σοσιαλδημοκράτες τότε, αλλά στελέχη της Άκρας Δεξιάς και τον Σαλβίνι, την πιο ισχυρή φωνή του χώρου.

Στη συνέχεια οι μυστικές υπηρεσίες αποφάσισαν να ξεκινήσουν έρευνα εις βάρος μας και κάποια στιγμή θεώρησαν ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή να μας συκοφαντήσουν στην κοινή γνώμη. Ήταν επίσης η μέρα που κατέσχεσαν το πλοίο. Δεν ήταν σύμπτωση. Ήταν πιθανότατα ενήμεροι πως υπήρχε ένα σύμφωνο που θα έπρεπε, υποτίθεται, να υπογράψουν όλες οι ΜΚΟ που δούλευαν στη Μεσόγειο Θάλασσα. Για την ακρίβεια, ήταν ένα εργαλείο ώστε να χτυπήσουν τη δουλειά των ΜΚΟ και κατά του Διεθνούς Δικαίου. Οπότε, πολλές ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των Γιατρών χωρίς Σύνορα και άλλες μεγάλες ΜΚΟ, δεν το υπέγραψαν. Η διορία ήταν μέχρι την 1η Αυγούστου του 2017 και το πλοίο μας κατασχέθηκε την ακριβώς επόμενη ημέρα. Αυτό ήταν λοιπόν ένα καθαρά πολιτικό μήνυμα σε όλους τους άλλους ότι, αν δεν συμμορφωθούν, θα έχουν προβλήματα.

* Γιατί ποινικοποιούν την αλληλεγγύη;

Οι περισσότερες κυβερνήσεις την Ευρώπη θέλουν να εφαρμόσουν ένα ακόμη πιο αυστηρό καθεστώς στα σύνορα και χρειάζεται να ξεφορτωθούν τους ανθρώπους που το αναδεικνύουν και το καταγράφουν, όπως είναι οι ΜΚΟ στη Μεσόγειο. Η αλληλεγγύη αποτελεί εχθρό για τις πολιτικές τους. Επομένως, περιμένω τα επόμενα χρόνια ακόμη μεγαλύτερη ποινικοποίηση των επιχειρήσεων αλληλεγγύης, αλλά και ένταση των προσπαθειών να βρεθούν χώρες σύμμαχοι στην Αφρική για να χτίσουν κέντρα απέλασης. Αυτή είναι η προσέγγιση για την οποία συζητούν για χρόνια. Θέλουν να δημιουργήσουν κέντρα κράτησης εκτός της Ευρώπης, να εγκλωβίζουν εκεί τους ανθρώπους και να αφήνουν έναν πολύ - πολύ μικρό αριθμό να έρθει εδώ.

* Πώς ήταν μία ημέρα στο "Iuventa";

Το σίγουρο είναι ότι δεν είχαμε μια τυπική ημέρα! Δεν υπάρχει μια τυπική ημέρα στη Μεσόγειο Θάλασσα... Στο πλοίο είχαμε πάντα ανθρώπους που ήταν ξύπνιοι. Λειτουργούσαμε με βάρδιες των έξι ωρών: Συνήθως από τις 10 έως τις 4, από τι 4 έως τις 10 κ.ο.κ. Είχαμε τέσσερις βάρδιες τη μέρα.

Από την ανατολή του ηλίου, στις 5 το πρωί, είχαμε συνεχώς ανθρώπους με κυάλια που πρόσεχαν για βάρκες μέσα στη θάλασσα. Στη γέφυρα του πλοίου είχαμε ανθρώπους που παρακολουθούσαν για σήματα κινδύνου και τις περισσότερες φορές είχαμε σήματα κινδύνου από τις ιταλικές αρχές ή από εμπορικά πλοία, τα οποία, όταν έβλεπαν τις βάρκες, καλούσαν συνήθως τους Ιταλούς. Στη συνέχεια γίνονταν γνωστές οι συντεταγμένες και ο τύπος του σκάφους που επέβαιναν οι μετανάστες και όποιο πλοίο μπορούσε πήγαινε. Εμείς βλέπαμε πόσο μακριά ήταν το σκάφος και λέγαμε στους Ιταλούς ότι “μπορούμε να το χειριστούμε, πάμε εκεί τώρα”. Αυτό ήταν το ένα σενάριο.

Το άλλο σενάριο ήταν να εντοπίζουμε εμείς τις βάρκες και να στέλνουμε σήμα. Και αφού τις είχαμε εντοπίσει εμείς, σήμαινε ότι ήμασταν πολύ κοντά, οπότε ρίχναμε τις δύο μικρές μας διασωστικές βάρκες, οι οποίες ήταν εξοπλισμένες με σωσίβια. Στη μεγαλύτερη, που ήμουν εγώ, είχαμε 150 σωσίβια.

Το πρώτο που επιχειρούσαμε ήταν να έρθουμε σε επαφή με τους ανθρώπους εκεί. Κάναμε κύκλο γύρω από τη βάρκα τους σε ασφαλή απόσταση και τους λέγαμε ποιοι είμαστε. Ότι είμαστε από την Ευρώπη ότι είχαμε πάει να τους βοηθήσουμε και τους διασφαλίζαμε ότι δεν θα τους γυρνούσαμε πίσω στη Λιβύη ή σε άλλη χώρα στη βόρεια Αφρική για να τους ηρεμήσουμε.

Στη συνέχεια προσπαθούσαμε να μάθουμε πόσες έγκυοι ήταν μέσα, πόσα παιδιά και τραυματισμένοι. Ενημερώναμε το πλοίο μας, το πλήρωμα έκανε τις κατάλληλες προετοιμασίες και μετά μοιράζαμε τα σωσίβια. Προσεγγίζαμε τη βάρκα από πίσω και εξηγούσαμε στον κόσμο πώς να τα τοποθετήσει. Ξεκινούσαμε να εκκενώνουμε τη βάρκα πρώτα με τους τραυματίες και τα παιδιά με τους γονείς τους. Το "Iuventa" ήταν μικρό καράβι, οπότε δεν μπορούσαμε να τους πάρουμε όλους.

Διασφαλίζαμε ότι θα παίρναμε μαζί μας τους πιο ευάλωτους κι εφόσον η βάρκα τους ήταν σε καλή κατάσταση, οδηγούσαμε τους υπόλοιπους σε νησίδες, απ' όπου έρχονταν και τους έπαιρναν μεγαλύτερα πλοία για να τους πάνε στην Ιταλία. Μπορεί να ήταν της Ακτοφυλακής ή άλλων ΜΚΟ ή στρατιωτικά σκάφη.

Ενόσω είχαμε ανθρώπους στο πλοίο, φροντίζαμε τα τραύματά τους και εάν έπρεπε να μείνουν για μεγαλύτερη περίοδο, τους μαγειρεύαμε. Συνήθως κουσκούς. Έτσι άρχιζε η ημέρα κι αφού άδειαζε το πλοίο μας, ξεκινούσαμε τον καθαρισμό. Ξεχωρίζαμε τα σωσίβια και τα βάζαμε πίσω στις τσάντες, η καθεμία από τις οποίες είχε 50 σωσίβια. Μετά οι περισσότεροι ξεκουραζόμασταν για να μπορούμε την επόμενη ημέρα να αντεπεξέλθουμε πάλι.

Αλλά ήταν μέρες που ήμασταν χωρίς ύπνο για 24 ώρες. Ήταν ημέρες που ξεκινούσαμε 5 το πρωί και ο τελευταίος άνθρωπος αποβιβαζόταν από το καράβι μας στις 3 το ξημέρωμα. Μετά έπρεπε να καθαρίσουμε και να έχουμε τα πάντα έτοιμα για την επόμενη ημέρα. Αλλά υπήρχαν και μέρες που δεν είχαμε να κάνουμε τίποτα. Καθόμασταν και συντηρούσαμε το πλοίο, το ξεσκουριάζαμε, το βάφαμε. Υπάρχει πάντα μια δουλειά να κάνεις στο πλοίο.

* Υπάρχει κάποια ανάμνηση που δεν θα ξεχάσεις ποτέ;

Υπάρχουν δύο εικόνες που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Η πρώτη είναι από το 2016, από την πρώτη μου μέρα στο διασωστικό σκάφος, το οποίο οδηγούσα. Κάποια στιγμή συναντήσαμε την πρώτη μας φουσκωτή βάρκα. Ενώ μοιράζαμε τα σωσίβια, ρωτούσαμε αν κάποιος ήταν τραυματισμένος. Οι άνθρωποι στη βάρκα μας είπαν ότι ήταν τραυματισμένη μια γυναίκα, που κοιμόταν. Ήταν μία πολύ νέα γυναίκα 17-18 χρόνων... Όταν την είχαμε πια στο πλοίο μας, συνειδητοποίησαμε όμως ότι ήταν νεκρή. Το πρώτο πρόσωπο που είχα στη διασωστική μου λέμβο ήταν ένας νεκρός άνθρωπος.

Στον αντίποδα, υπάρχει και μια πολύ όμορφη εικόνα που θυμάμαι από το "Iuventa". Όταν είχαμε στο σκάφος μας για αρκετό καιρό μια ομάδα μεταναστών, για την οποία γίνονταν πολλές διαπραγματεύσεις ώστε να βρεθεί το πλοίο που θα τους πήγαινε τελικά στην Ιταλία. Στο τέλος πήγαν όλα καλά. Ενώ μεταφέραμε, λοιπόν, τους μετανάστες από το δικό μας πλοίο στο μεγαλύτερο, κάποιοι έμαθαν ότι ένα από τα μέλη είχε γενέθλια. Μετά βρήκαν μια κιθάρα και άρχισαν να της τραγουδούν το “Happy Birthday”.

* Ποιοι είναι οι πρόσφυγες; Τι έχουν περάσει;

Για τους περισσότερους το ταξίδι στη Μεσόγειο είναι το τελευταίο κομμάτι ενός πολύ μεγάλου ταξιδιού. Πριν τη Μεσόγειο Θάλασσα έχουν κληθεί να διασχίσουν έναν άλλον “ωκεανό”, αυτόν της Σαχάρας, που είναι επίσης πολύ επικίνδυνος. Πολλοί άνθρωποι λένε ότι είναι πιο επικίνδυνη η Σαχάρα από τη Μεσόγειο και ότι εκεί πεθαίνουν περισσότεροι.

Δεν ξέρω αν έχεις δει τις εικόνες με τους στριμωγμένους ανθρώπους πίσω στις καρότσες των φορτηγών. Για τους ανθρώπους που πέφτουν κάτω το φορτηγό δεν σταματά συνήθως. Διότι πρέπει να κάνει σύντομα κι αυτοί οι άνθρωποι πεθαίνουν στην έρημο από δίψα. Είναι ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο ταξίδι που γίνεται από παράνομους δρόμους, γιατί οι νόμιμες διελεύσεις ελέγχονται από τον στρατό.

Όσοι έρχονται από την Ερυθραία, ακόμη και για να φύγουν, πρέπει να το κάνουν παράνομα. Για να το πετύχουν, έρχονται σε επαφή με τους διακινητές και συχνά καταλήγουν στα στρατόπεδα κράτησης της Λιβύης, όπου πουλιούνται μετά σαν σκλάβοι. Συχνά τους βασανίζουν και τους αναγκάζουν να πάρουν τους συγγενείς τους για να ζητήσουν κι άλλα χρήματα. Οι περισσότερες γυναίκες στον δρόμο βιάζονται.

Είναι σκληρό να βλέπεις ανθρώπους στις βάρκες, αλλά όταν έρχονται στο πλοίο και σου λένε τι πέρασαν, είναι ακόμη σκληρότερο.

* Μπορούμε να ζήσουμε όλοι μαζί;

Πιστεύω ότι πρέπει να βλέπουμε τις θετικές πλευρές της συνύπαρξης και όχι τις αρνητικές. Τα προβλήματα που προκύπτουν με τη μετανάστευση είναι συνήθως αποτέλεσμα μιας κατάστασης που δημιουργείται τεχνητά. Η συγκέντρωση ανθρώπων σε καταυλισμούς δημιουργεί εντάσεις. Δεν θα συμβαίνουν αν δώσεις σ’ αυτούς τους ανθρώπους αξιοπρεπείς χώρους να μείνουν και την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην κοινωνία.

Στη Γερμανία έχουμε το πρόβλημα ότι έρχονται μετανάστες που δεν έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στην κοινωνία γιατί περιθωριοποιούνται στο καμπ και δεν μπορούν να δουλέψουν ή να πάνε σχολείο. Αν τους δώσεις την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην κοινωνία, όλοι θα βγουν κερδισμένοι και θα επωφεληθούν. Η μετανάστευση συμβαίνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια και, τελικά, αυτή δημιούργησε την κοινωνία στην οποία ζούμε τώρα.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL