Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Τομάζο Μοντανάρι, ακαδημαϊκός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σιένα: / Τομάζο Μοντανάρι: Χρειαζόμαστε μια νέα Αριστερά απέναντι σε Σαλβίνι και Ντι Μάιο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τομάζο Μοντανάρι, ακαδημαϊκός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σιένα: / Τομάζο Μοντανάρι: Χρειαζόμαστε μια νέα Αριστερά απέναντι σε Σαλβίνι και Ντι Μάιο

Ο Λουίτζι Ντι Μάιο ακολούθησε την τακτική του Ματέο Σαλβίνι και εμφανίστηκε με μαγιό στις παραλίες, ενώ η κυβερνητική κρίση κινδυνεύει να καταλήξει σε... ιταλική κωμωδία, με τους πρωταγωνιστές της να περιμένουν την ομιλία του πρωθυπουργού Κόντε στις 20 Αυγούστου στη Γερουσία για να αρχίσουν να ξεκαθαρίζουν την κατάσταση.

Από τη Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων έως το Δημοκρατικό Κόμμα, όλοι περιμένουν την τελευταία λέξη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ματαρέλα (αν και δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο εάν ο Κόντε θα κάνει ανασχηματισμό, όπως ζητάει ο Σαλβίνι). Θα οδηγήσει ο Ματαρέλα την Ιταλία σε εκλογές -όπως αφήνουν να εννοηθεί ο Ντι Μάιο και ο γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος Τζινγκαρέτι-, ή θα υπάρξει μια νέα κυβέρνηση συνεργασίας, του Κ5Α και του Δημοκρατικού Κόμματος, όπως ζητάει ο Ρέντζι;

«Ο Σαλβίνι και ο Ντι Μάιο απέδειξαν ότι δεν μπορούν να λύσουν τα τεράστια προβλήματα της χώρας και το διασπασμένο Δημοκρατικό Κόμμα ότι αποτελεί τμήμα και όχι λύση της κρίσης. Ο Σαλβίνι με τα νεοναζιστικά χαρακτηριστικά του απέδειξε ότι είναι ένα ασταθές άτομο, ενώ το Κ5Α εξαφανίστηκε από το πολιτικό σκηνικό. Δυστυχώς όμως, στην Ιταλία δεν υπάρχει μια Αριστερά για να εκφράσει ένα μεγάλο τμήμα του 50% των πολιτών που δεν ψηφίζουν και να ανακτήσει όσους ψηφίζουν κάτι άλλο με τη λογική της χρήσιμης ή χαμένης ψήφου» τόνισε στην «Αυγή» ο Τομάζο Μοντανάρι, ο 48χρονος ιστορικός τέχνης, ακαδημαϊκός και σχολιαστής των μεγαλύτερων ιταλικών εφημερίδων για θέματα τέχνης, πολιτισμού και πολιτικής.

Ο Μοντανάρι υπήρξε το 2016 από τους πρωταγωνιστές του δημοψηφίσματος εναντίον της συνταγματικής (αντι)μεταρρύθμισης του Ρέντζι, ενώ το επόμενο έτος εκλέχθηκε πρόεδρος της Ελευθερίας και Δικαιοσύνης και αποτέλεσε βασικό πρωταγωνιστή της προσπάθειας ενότητας της Αριστεράς. Μια προσπάθεια που απέτυχε, οδηγώντας σε νέες ήττες αυτούς που ακολούθησαν τα δύο τμήματά της.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ

*Ο Σαλβίνι φαίνεται ότι δεν θα καταφέρει να μετατραπεί σε ένα είδος σατράπη της Ιταλίας...

Για να χαρακτηρίσω τον Σαλβίνι, θα ξεκινούσα από το γεγονός ότι είναι ένα άτομο με πολύ ασταθή προσωπικότητα, ένα άτομο που δεν μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει γύρω του. Δεν κατάλαβε ότι εάν προχωρήσουμε στην ψήφιση της συνταγματικής μεταρρύθμισης για τη μείωση του αριθμού των βουλευτών και των γερουσιαστών, δεν θα μπορέσουμε να οδηγηθούμε σε εκλογές για αρκετούς μήνες. Ίσως και για ένα οκτάμηνο ή έναν χρόνο.

Όταν είδε ότι δεν περνούσε η πρόταση μομφής, άλλαξε τακτική και δέχθηκε τη συνταγματική μεταρρύθμιση. Μέσα σε ένα 24ωρο κατάλαβε την ανοησία που έκανε και άλλαξε πάλι γραμμή. Αυτό αναφέρουν τα μέσα ενημέρωσης και αυτές είναι και οι πληροφορίες που έχω από την προεδρία της κυβέρνησης.

Προκαλούν έκπληξη και αμηχανία ο ερασιτεχνισμός, ο καιροσκοπισμός και η ανοησία των ανθρώπων που αυτή τη στιγμή κρατούν στα χέρια τους τις τύχες της χώρας μας.

*Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Σαλβίνι δεν θέλει μόνο μια δεξιά και ακροδεξιά κυβέρνηση με τον Μπερλουσκόνι και τη Μελόνι, αλλά μια αυταρχική - ολοκληρωτική στροφή της Ιταλίας;

Αυτός είναι ο τελικός στόχος της Λέγκας. Είναι σαφής και κατηγορηματικός ο λόγος της ότι θέλει να αναλάβει όλες τις εξουσίες. Μας το είπε κάνοντας μια αναφορά σε φράσεις του Μουσολίνι. Ασφαλώς δεν πρόκειται για τον φασισμό όπως τον είχαμε γνωρίσει, αλλά για μια νέα μορφή του, που προσπαθεί να κινηθεί με άξονα την «προσωπικότητά» του.

Σε αρκετές έρευνες δημοσιογράφων και στο βιβλίο του Κλάουντιο Γκάτι «Οι δαίμονες του Σαλβίνι» είναι εμφανές ότι μια μεγάλη συνιστώσα της Λέγκας έχει ναζιστικά χαρακτηριστικά, από την εποχή μάλιστα του Ουμπέρτο Μπόσι. Ιδρυτικά στελέχη της Λέγκας έχουν ως πρότυπο τον ναζισμό και την ιδεολογία του, όπως αυτός που οργάνωνε στον ποταμό Πάδο την ίδρυση της «Δημοκρατίας της Παδανίας» με έντονα εθνικοσοσιαλιστικά χαρακτηριστικά και τελετουργίες, που για πολλούς αφελείς έμοιαζαν με φολκλορικές εκδηλώσεις. Στελέχη της Λέγκας έχουν στα γραφεία τους τη σβάστικα. Υπάρχει μια ιδεολογική συγγένεια της Λέγκας με τον ναζισμό.

Για να πούμε την αλήθεια, αυτός είναι ο μόνος ιδεολογικός πυρήνας με τον οποίο ταυτίζεται ο Σαλβίνι, προτείνοντας την υπεροχή του λευκού ευρωπαϊκού λαού, που κινδυνεύει από τους μαύρους και τους μουσουλμάνους που... εισάγουν στην Ευρώπη οι Εβραίοι. Αυτό είναι το περιεχόμενου του «Αγώνα» του Χίτλερ χωρίς την παραμικρή παρερμηνεία. Ο Σαλβίνι μας έχει προειδοποιήσει πολλές φορές ότι πρέπει να σώσουμε τη λευκή Ευρώπη με τις χριστιανικές ρίζες της εναντίον των μαύρων και των μουσουλμάνων, ενώ μας έχει επαναλάβει πολλές φορές, σαν τον Όρμπαν, ότι μισεί τον Σόρος, που κατά σύμπτωση είναι... Εβραίος. Τι διαφορετικό λέει ο Μπάνον ή ο Τάραντ, ο σφαγέας στα τεμένη της Νέας Ζηλανδίας; Όλοι αυτοί, συμπεριλαμβανομένου του Σαλβίνι, έχουν σαν αναφορά τους τον «Αγώνα» του Χίτλερ.

*Μόνο που ο Σαλβίνι έχει μαζί του ένα μεγάλο τμήμα του ιταλικού λαού, που στις δημοσκοπήσεις φτάνει έως και το 40%...

Ας είμαστε λίγο αισιόδοξοι, γιατί ο Σαλβίνι παίρνει στις δημοσκοπήσεις το ένα τρίτο από το 50% αυτών που πάνε να ψηφίσουν. Ας πούμε ότι στην πραγματικότητα εκπροσωπεί το ένα τέταρτο των Ιταλών, που είναι ένα τεράστιο ποσοστό γι’ αυτά που υποστηρίζει. Υπάρχει όμως το άλλο 50% που δεν πάει να ψηφίσει. Κάποιοι πάνε να ψηφίσουν για να αποτρέψουν τα χειρότερα. Οι περισσότεροι Ιταλοί πολίτες βρίσκονται σε μια δραματική κατάσταση όταν θα πρέπει να εκλέξουν τους εκπροσώπους τους.

*Ο Σαλβίνι όμως κυβερνούσε ή θα συνεχίσει να κυβερνά με το Κίνημα Πέντε Αστέρων...

Το Κ5Α αποτέλεσε ένα από τα πολλά ευρωπαϊκά λαϊκιστικά κόμματα που δημιουργήθηκε λέγοντας ότι «δεν ανήκει ούτε στη Δεξιά ούτε στην Αριστερά». Με εξαίρεση το Podemos, που δήλωσε αργότερα ότι ανήκει στην Αριστερά, όλα τα άλλα λαϊκίστικα κόμματα κατέληξαν στη Δεξιά. Στο τέλος είσαι αναγκασμένος να πας δεξιά ή αριστερά.

Το Κ5Α πήρε πάρα πολλές ψήφους από αυτούς που αποτελούσαν τη βάση της Αριστεράς, τους ανθρώπους που αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης, τους φτωχούς, τους απλούς εργαζόμενους και μισθωτούς. Μέσα στα εκατομμύρια άτομα που ψήφισαν το Κ5Α βρίσκονται μέλη και στελέχη του μεγαλύτερου συνδικάτου εργατών μετάλλου FIOM, του μεγαλύτερου ιταλικού συνομοσπονδιακού συνδικάτου CGIL, πολλών και μεγάλων συλλόγων και οργανώσεων της Αριστεράς και του δημοκρατικού προοδευτικού χώρου.

Το Κ5Α πρόδωσε στην κυριολεξία την ψήφο τους. Ο Ντι Μάιο με είχε καλέσει στο γραφείο του ως αντιπρόεδρος της Βουλής για να μου προτείνει λίγο καιρό πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου του 2018 να αναλάβω υπουργός Πολιτισμού στην κυβέρνηση που θα σχηματιζόταν μετά τις εκλογές. Μου είχε εγγυηθεί προσωπικά ότι δεν θα έκανε ποτέ κυβέρνηση με τη Λέγκα. Μου είχε πει μάλιστα: «Είμαι ναπολιτάνος και ο Σαλβίνι είπε πως πρέπει να μας κάψει ο Βεζούβιος. Δεν μπορώ να πάω ποτέ σε μια κυβέρνηση με τη Λέγκα». Μετά τις εκλογές πρόδωσαν στην κυριολεξία πολλούς από τους ανθρώπους που τους ψήφισαν.

Από την άλλη πλευρά, και το Δημοκρατικό Κόμμα έκανε λάθη, όπως με τον Ρέντζι που δήλωσε ότι, αντί να συνεργαστεί με το Κ5Α και να σχηματίσει κυβέρνηση μαζί του, θα τρώει ποπ κορν και θα βλέπει στην τηλεόραση την αποτυχία της κυβέρνησής του. Αυτό οδήγησε το Κ5Α να έχει ως μοναδικό συνομιλητή για τον σχηματισμό κυβέρνησης τη Λέγκα. Το Κ5Α το αποδέχθηκε αντί να οδηγηθεί σε νέες εκλογές.

*Στο τέλος ποιος κυβερνούσε; Το Κ5Α ή η Λέγκα;

Δυστυχώς, το Κ5Α όχι μόνο δέχθηκε την κυβερνητική συνεργασία με τη Λέγκα, αλλά υποχώρησε κατά κράτος σε όλα τα επίμαχα σημεία που αντιμετώπισε η κυβέρνηση. Το παράδοξο είναι ότι η Λέγκα με το 17% των φήφων κυβερνούσε λες και είχε την απόλυτη πλειοψηφία του 51%. Η ακροδεξιά Λέγκα έκανε στην κυριολεξία ό,τι ήθελε, υιοθετώντας ακόμη και παράνομα και αντισυνταγματικά μέτρα. Στη μεταπολεμική Ιστορία της χώρας μας ο Σαλβίνι ήταν ο μοναδικός ή ένας από τους ελάχιστους που είχαν ελεύθερα τα χέρια τους να κάνουν ό,τι θέλουν.

Το χειρότερο είναι πως το Κ5Α έσωσε τον Σαλβίνι στο Κοινοβούλιο εναντίον των διώξεων για τη σύλληψη, κατακράτηση και ομηρεία των προσφύγων στο πλοίο Ντιτσιότι, μια πρακτική που ήταν εναντίον των λίγων και αμφισβητήσιμων αρχών του Κ5Α, που αφορούν τη διαφάνεια και τον αγώνα του εναντίον της κάστας και των προνομίων στην πολιτική. Αυτή ήταν μια ρήξη με τα ιδανικά του Κ5Α και του κόσμου του.

*Το Κ5Α ψήφισε επίσης τα διατάγματα του Σαλβίνι για την ασφάλεια...

Αυτό ήταν το χειρότερο που έκανε το Κ5Α, γιατί είναι και αντισυνταγματικά. Δυστυχώς, τα υπέγραψε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ματατέλα, που ήταν και καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου και πρώην μέλος του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Αυτή ήταν η μεγάλη προδοσία του ιταλικού δημοκρατικού κόσμου, γιατί δεν υπερασπίστηκε τις συνταγματικές αρχές και τη νομιμότητα μπροστά στα απαράδεκτα διατάγματα του Σαλβίνι.

Το Κ5Α ψήφισε, υποτίθεται, εναντίον του τρένου υψηλής ταχύτητας TAV Τορίνου - Λυών, λέγοντας ότι δεν είναι υπέρ της κατασκευής της σιδηροδρομικής γραμμής, αλλά θα την ολοκληρώσει από τη στιγμή που ψηφίστηκε στη Γερουσία από τη Λέγκα, το Δημοκρατικό Κόμμα, τον Μπερλουσκόνι και τους ακροδεξιούς Αδελφούς της Ιταλίας. Το κίνημα εναντίον του TAV αποτέλεσε σημαία για το Κ5Α και ιδρυτικό στοιχείο του. Στο τέλος επέτρεψαν στον Σαλβίνι να ανοίξει την κρίση από την ψήφο στη Γερουσία κατά του TAV, με αποτέλεσμα το Κ5Α να εξαφανιστεί κυριολεκτικά από την πολιτική σκηνή της χώρας. Εάν γίνουν εκλογές, θα δούμε εάν από το 33% θα φτάσει στο 15% ή στο 10%. Το Κ5Α αυτοκτόνησε πολιτικά.

*Τι κάνει όμως το Δημοκρατικό Κόμμα; Ανήκει στον Ρέντζι ή τον Τζινγκαρέτι; Τι αντιπροσωπεύει;

Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι ένα φιλελεύθερο και νεοφιλελεύθερο κόμμα, ένα μετριοπαθές, συντηρητικό και κεντρώο κόμμα, και έχει στην ουσία τις ίδιες θέσεις που ενστερνίζονται ο Μαρκόν και η Μέρκελ.

*Τι προτείνει σήμερα το Δημοκρατικό Κόμμα;

Δεν το ξέρουν ούτε οι ίδιοι. Το πρώτο και μεγαλύτερο θύμα της κυβερνητικής κρίσης είναι το Δημοκρατικό Κόμμα. Πριν ακόμη από την κυβέρνηση και τα κυβερνητικά κόμματα. Διασπάστηκε de facto αμέσως, με τον Ρέντζι ουσιαστικά να το ελέγχει μαζί με τις κοινοβουλευτικές ομάδες του. Ο γραμματέας του, ο Τζινγκαρέτι, δεν ξέρει τι να κάνει. Το κόμμα αυτό είναι βαθιά διασπασμένο.

Το είπε πολύ καλά ο πρώην υπουργός και σήμερα ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος Καλέντα: «Το Δημοκρατικό Κόμμα τελείωσε». Πιστεύω ότι αυτό ισχύει και ότι ανοίγει ένα μεγάλο πρόβλημα για το ποια πολιτική θα ακολουθήσει ο δημοκρατικός και προοδευτικός κόσμος, ο κόσμος της Αριστεράς που δεν πάει να ψηφίσει εδώ και χρόνια, ο μισός ιταλικός λαός που δεν εκπροσωπείται. Οι δεξιοί, οι ακροδεξιοί, οι φασίστες και οι μετριοπαθείς και συντηρητικοί έχουν από τη Λέγκα μέχρι και το Δημοκρατικό Κόμμα κάτι να ψηφίσουν και να εκπροσωπηθούν. Δεν υπάρχει μια εναλλακτική πρόταση, δεν υπάρχει κανενός είδους πολιτική Αριστερά με κάποια βαρύτητα, όραμα, αξιόπιστη πρόταση. Η πρόκληση είναι πώς θα οδηγήσουμε στις κάλπες το άλλο μισό της χώρας και τον κόσμο της Αριστεράς.

*Γιατί στην Ιταλία δεν είναι δυνατή η δημιουργίας μιας ισχυρής Αριστεράς αν λάβουμε υπόψιν τα τεράστια οικονομικά, κοινωνικά, εργασιακά και άλλα προβλήματα της χώρας;

Στην Ιταλία υπάρχει μια μεγάλη κοινωνική Αριστερά, μια Αριστερά που αγωνίζεται καθημερινά σε όλη τη χώρα για να υπερασπιστεί τους αδύναμους, τα θύματα της κρίσης, τους μετανάστες, τις γυναίκες καθώς και κάθε είδος διαφορετικότητας, ξεκινώντας από τα κινήματα των ομοφυλοφίλων. Υπάρχει ένα μεγάλο συνδικάτο της Αριστεράς, η CGIL, που, παρά τις αντιφάσεις της, αγωνίζεται για τα δικαιώματα των εργαζομένων, υπάρχουν πάρα πολλοί σύλλογοι που αποτελούν την Αριστερά μέσα στην κοινωνία. Το παράδοξο είναι ότι πολλά από αυτά τα άτομα δεν ψηφίζουν. Στο Κοινοβούλιο τα μικρά κόμματα της Αριστεράς κάνουν διαρκώς λάθη και δεν αντιπροσωπεύουν σχεδόν κανέναν. Εάν η σημερινή κρίση οδηγήσει σε μια κυβέρνηση Κ5Α και Δημοκρατικού Κόμματος, θα συμπεριληφθούν σε αυτήν και οι βουλευτές και γερουσιαστές των ανύπαρκτων Ελεύθερων και Ίσων και της Ιταλικής Αριστεράς, που ο επικεφαλής της Φρατοϊάνι παραιτήθηκε μετά το νέο ράπισμα στις ευρωεκλογές. Δεν υπάρχει στην πράξη κανενός είδους κοινοβουλευτική και πολιτική Αριστερά. Η πρόκληση είναι πώς θα μετατρέψουμε αυτή τη μεγάλη κοινωνική Αριστερά σε πολιτική Αριστερά, αποφεύγοντας μάλιστα και το γεγονός ότι ορισμένες ομάδες της Αριστεράς ζουν μόνο με την αυτοαναφορά τους.

Για τον λόγο αυτό χρειαζόμαστε την απλή αναλογική. Με αυτόν τον τρόπο θα αποτρέψουμε τον κίνδυνο ο Σαλβίνι να αλλάξει το δημοκρατικό μας σύνταγμα, που είναι φτιαγμένο για την απλή και ανόθευτη αναλογική, για να μην επιτραπεί ποτέ σε κανέναν να σφετεριστεί την εξουσία με βάση τις εκλογικές αλχημείες. Από το 1948 έως σήμερα η απλή αναλογική αποτελεί την εγγύηση για τη δημοκρατία εναντίον του αυταρχισμού.

Η αναλογική θα απελευθερώσει τον κόσμο από τη λογική της χρήσιμης ή χαμένης ψήφου και θα διευκολύνει την επανίδρυση μιας πραγματικής και μεγάλης Αριστεράς στην Ιταλία. Θα βγούμε από το δίλημμα εάν πρέπει να είμαστε με ή εκτός ή κατά του Δημοκρατικού Κόμματος. Χρειάζεται και ένα πολιτιστικό ποιοτικό άλμα για να ανακαλύψουμε ξανά τις θεμελιώδεις αρχές και αξίες της Αριστεράς. Αυτό προσπαθώ να γράψω και στο νέο βιβλίο που ετοιμάζω, πώς δηλαδή θα ανακτήσουμε την πολιτιστική ηγεμονία πριν από την πολιτική ηγεμονία. Πρέπει να ξεκινήσουμε από το μηδέν και θα χρειαστεί χρόνος. Αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει με εκλογικές αλχημείες, βάζοντας μαζί τα μικρά κόμματα της Αριστεράς που εκπροσωπούν πλέον εντελώς μειοψηφικές τάσεις.

* Ο Τομάζο Μοντανάρι είναι ακαδημαϊκός και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σιένα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL