“Habemus presidentum”! Η 60χρονη Γερμανίδα Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιαν θα είναι αυτή που θα διαδεχθεί τον Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφού έλαβε τελικά χθες την ψήφο εμπιστοσύνης της Ευρωβουλής, με μικρή όμως πλειοψηφία. Η Φον Ντερ Λάιαν, με 383 ψήφους υπέρ (χρειαζόταν τουλάχιστον 374), 327 κατά, 22 αποχές και 1 λευκό, θα είναι η πρώτη γυναίκα σε αυτό το πόστο, το οποίο επιστρέφει μετά από μισό αιώνα σε γερμανικά χέρια.
Αν και πολλοί ευρωβουλευτές -συμπεριλαμβανομένων αρκετών κεντροδεξιών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος- εξέφρασαν θυμό για τον τρόπο με τον οποίο επιλέχθηκε, έπειτα από απευθείας ανάθεση από τους Ευρωπαίους ηγέτες και παρακάμπτοντας τη διαδικασία των “spitzenkanditaten”, η Φον Ντερ Λάιαν τελικά κατάφερε να πείσει αρκετούς επικριτές της και να αποφευχθεί έτσι μια θεσμική κρίση εν μέσω καλοκαιριού.
Στη χθεσινή της ομιλία της ενώπιον της Ολομέλειας του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, εμφανίστηκε αρκετά πιο προετοιμασμένη και γνωρίζοντας πλέον τις βασικές απαιτήσεις των κομμάτων, φάνηκε να ανταποκρίνεται θετικά σε πολλές από αυτές. Μετά μάλιστα από την κριτική που δέχθηκε από τον Τύπο, ότι κράτησε “ανοιχτή” την πόρτα απέναντι στα ευρωσκεπτικιστικά και ακροδεξιά μέρη της Ευρωβουλής, όταν πιέστηκε “εξ αριστερών”, η υποψήφια πρόεδρος χθες πήρε σαφή θέση.
“Είμαι ανακουφισμένη που δεν θα πάρω ούτε μια ψήφο από σας, γιατί όσα είπατε έρχονται ενάντια στις βαθύτερες αρχές μου” είπε, απαντώντας στην παρέμβαση του συμπατριώτη της Γιορκ Μάιτεν από το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, ενώ θέλησε να εμφανιστεί πιο ξεκάθαρη και στα ζητήματα κράτους δίκαιου. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν “γλίτωσε” από τις θετικές ψήφους των ευρωβουλευτών που προέρχονται από τα κυβερνώντα κόμματα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας.
H Γερμανίδα συντηρητική, μητέρα επτά παιδιών και πρώην υπουργός Άμυνας, κατάφερε όμως να πείσει την πλειοψηφία των απογοητευμένων από την απόρριψη Τίμερμανς Σοσιαλδημοκρατών, “ντύνοντας” με έναν πιο προοδευτικό αέρα το πρόγραμμά της. Πράσινοι και Αριστερά επέμειναν στην αρνητική τους ψήφο, παρότι υπήρξαν μέλη τους -με ιδιαιτέρως ενθουσιώδη τον συνεπικεφαλής των Πρασίνων, Φιλίπ Λαμπέρτς- που χειροκρότησαν θερμά κάποιες από τις “υποσχέσεις” της.
Ανάμεσα σε αυτές, μια “πράσινη συμφωνία” για την Ευρωπαϊκή Ένωση τις πρώτες 100 ημέρες της θητείας της. Η Φον Ντερ Λάιαν δεσμεύτηκε για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050, η οποία θα εγγραφεί “στον πρώτο ευρωπαϊκό νόμο για το κλίμα”, και υποστήριξε έναν περισσότερο φιλόδοξο στόχο για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 50%, έως και 55%, το 2030. Ταυτόχρονα, μίλησε για ένα “ταμείο μετάβασης” που θα βοηθήσει τις χώρες που είναι πιο πίσω στον εν λόγω τομέα και επηρεάζονται περισσότερο από την αλλαγή πολιτικής.
Υποσχέθηκε επίσης “ευελιξία” στην εφαρμογή του Πακέτου Σταθερότητας καθώς και ένα ευρωπαϊκό σύστημα επιδόματος ανεργίας για τις χώρες που αντιμετωπίζουν “εξωτερικά σοκ”, κάτι που, επί της ουσίας, έχει “κολλήσει” μέχρι σήμερα στις αντιρρήσεις του κόμματός της. “Δεν είναι οι άνθρωποι που υπηρετούν την οικονομία, αλλά η οικονομία τους ανθρώπους” είπε.
Στο προσφυγικό, υπογράμμισε την ανάγκη μιας κοινής πολιτικής ασύλου και της επίδειξης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών, ενώ σημείωσε πως είναι “καθήκον” της Ε.Ε. να διατηρήσει το δικαίωμα στο άσυλο, να αντιμετωπίσει τους θανάτους στα σύνορα αλλά και να ενισχύσει την προστασία των εξωτερικών συνόρων.
Εξάλλου, δεσμεύτηκε ότι στη νέα Επιτροπή θα υπάρχει πλήρης “ισοτιμία των φύλων” και ότι εάν δεν λάβει αρκετές προτάσεις γυναικών, δεν θα διστάσει να ζητήσει νέα ονόματα. Μίλησε επίσης για τη διοργάνωση μιας διετούς συνδιάσκεψης για την Ευρώπη όπου θα ακουστεί η φωνή των πολιτών και υποσχέθηκε αναγνώριση του δικαιώματος πρωτοβουλίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς και την ενδυνάμωση της διαδικασίας των spitzenkandidaten.
Τέλος, δήλωσε έτοιμη για νέα παράταση της προθεσμίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ενωση, που λήγει την 31η Οκτωβρίου, κάτι που έγινε δεκτό με γιουχαΐσματα από την πτέρυγα των Βρετανών brexiteers ευρωβουλευτών.
Μπορεί η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιαν να μην ήταν σε θέση να υποσχεθεί και “την κεφαλήν επί πίνακι” του γενικού γραμματέα της Επιτροπής Μάρτιν Ζεμάιερ, ωστόσο τα νέα της παραίτησής του λειτούργησαν σίγουρα υπέρ της.
Ο Ζελμάιερ, Γερμανός δικηγόρος και κορυφαίος συνεργάτης του απερχόμενου προέδρου της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, προήχθη πέρυσι σε γενικό γραμματέα μέσω μιας αμφιλεγόμενης διαδικασίας που προκάλεσε την οργή των ευρωβουλευτών και τις επικρίσεις της Ευρωπαίας διαμεσολαβήτριας. Σύμφωνα όμως με έναν άγραφο νόμο της Ε.Ε., ο γενικός γραμματέας της Επιτροπής δεν μπορεί να είναι της ίδιας εθνικότητας με τον επικεφαλής της Επιτροπής και επομένως χθες επιβεβαίωσε το περιβάλλον του ότι θα παραιτηθεί την ερχόμενη εβδομάδα.
