Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
20.2°C23.5°C
2 BF 43%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
20 °C
16.6°C22.9°C
2 BF 45%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
17.1°C21.5°C
2 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C21.1°C
1 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
17.9°C17.9°C
0 BF 59%
Ιράν / Ιράν: Κλεψύδρα με ουράνιο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ιράν / Ιράν: Κλεψύδρα με ουράνιο

Πριν από λίγες μέρες η αμερικανική κυβέρνηση παρουσίαζε με τυμπανοκρουσίες στο Μπαχρέιν το σχέδιό της για την επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης. Η "συμφωνία του αιώνα", όπως τη χαρακτήρισε ο Ντόναλντ Τραμπ, υποσχόταν περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε διεθνή βοήθεια και ιδιωτικές επενδύσεις προς τους Παλαιστινίους χωρίς η Ουάσιγκτον να χρειάζεται να βάλει το χέρι στην τσέπη.

Οι Παλαιστίνιοι απέρριψαν το σχέδιο ως προσβλητικό - και όχι μόνο για τον τελευταίο λόγο. Η "συμφωνία του αιώνα" παραμέριζε κάθε ουσιαστικό στοιχείο της αντιπαράθεσης, την ίδρυση του παλαιστινιακού κράτους, το εδαφικό, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, την επιστροφή των προσφύγων. Ίσως ο Τραμπ να ήλπιζε ότι οι Παλαιστίνιοι θα τα ξεχνούσαν όλα αυτά θαμπωμένοι από τα πετροδολάρια.

Είναι ένας τρόπος σκέψης που διαποτίζει την πολιτική Τραμπ για τη Μέση Ανατολή. Σχέδια με βαρύγδουπα ονόματα και μηδενική ουσία που γράφονται στο πόδι. Οικονομικά "κίνητρα" και απειλές για τον "αφανισμό" όσων δεν πείθονται. Τον πρώτο λόγο έχουν οι ιδεοληψίες. Κάθε σχέδιο θα πρέπει να κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που ακολουθούσε η κυβέρνηση Ομπάμα και βεβαίως να ικανοποιεί τους συμμάχους σε Ριάντ και Τελ Αβίβ.

Το αποτέλεσμα είναι συχνά τραγελαφικό καθώς οι εμμονές τυφλώνουν. "Δεν υπάρχουν αμφιβολίες ότι ακόμα και πριν από τη συμφωνία (σ.σ.: για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης) το Ιράν παραβίαζε τους όρους της" αποκάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Στέφανι Γκρίσαμ σχολιάζοντας την ανακοίνωση της ιρανικής κυβέρνησης ότι για πρώτη φορά ξεπέρασε το όριο των 300 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου.

Εκτός από την αποσταθεροποίηση της περιοχής και την υπόθαλψη της διεθνούς τρομοκρατίας, η Τεχεράνη κατηγορείται τώρα και για την προκαταβολική παραβίαση μιας συμφωνίας την οποία η Ουάσιγκτον έκανε και κάνει ό,τι μπορεί για να καταστρέψει. Όλα αυτά θα ήταν για γέλια αν δεν αφορούσαν μια αντιπαράθεση στην πιο ευφλεκτη ζώνη του πλανήτη.

Ο εμπλουτισμός ουρανίου ως μέσο διπλωματικής πίεσης

Τον Μάιο του 2018 η κυβέρνηση Τραμπ αποσύρθηκε από την πολυμερή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (μια συμφωνία που είχε επιτευχθεί επί προεδρίας Ομπάμα και είχε συνυπογραφεί από Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Κίνα και Ρωσία) επιβάλλοντας στη συνέχεια ακόμη χειρότερες οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της Τεχεράνης.

Πραγματικός στόχος ήταν φυσικά η εκμηδένιση των πετρελαϊκών εξαγωγών του Ιράν και η διακοπή των ευρωπαϊκών επενδύσεων στη χώρα. Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις που υπέγραψαν τη συμφωνία του 2015 υποσχέθηκαν αρχικά να κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να την κρατήσουν ζωντανή, αλλά απέτυχαν μέχρι στιγμής να βρουν κάποια φόρμουλα για την παράκαμψη των αμερικανικών κυρώσεων. Τη Δευτέρα, 8 Ιουλίου εκπνέει η σχετική προθεσμία που έχει δώσει η Τεχεράνη στους Ευρωπαίους.

Αν δεν υπάρξει λύση, το Ιράν θα συνεχίσει να πιέζει με βασικό όπλο τον εμπλουτισμό ουρανίου. Ο εμπλουτισμός φτάνει σήμερα το επίπεδο του 3,6%, ένα επίπεδο που είναι απαραίτητο για την παραγωγή καυσίμων για το πυρηνικό εργοστάσιο του Μπουσέχρ. Η κατασκευή πυρηνικών όπλων προϋποθέτει εμπλουτισμό σε επίπεδα άνω του 90%, κάτι που η Τεχεράνη δεν έχει επιχειρήσει ποτέ μέχρι σήμερα.

Η υπέρβαση της ποσότητας εμπλουτισμένου ουρανίου ήταν επομένως κατά βάση μια συμβολική κίνηση. Κάτι που δεν εμπόδισε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εκδώσει μια ακόμη πολεμοχαρή ανακοίνωση. "Το ιρανικό καθεστώς, οπλισμένο με πυρηνικά όπλα, θα έθετε ακόμη μεγαλύτερη απειλή για την περιοχή και τον υπόλοιπο κόσμο" τόνιζε αξιώνοντας από την Τεχεράνη να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου "σε οποιοδήποτε επίπεδο", κάτι που φυσικά θα σήμαινε στην πράξη την οριστική εγκατάλειψη του πυρηνικού του προγράμματος.

Αυτός όμως φαίνεται να είναι και ο απώτερος στόχος της "νέας, συνολικής συμφωνίας" που η Ουάσιγκτον καλεί την Τεχεράνη να διαπραγματευτεί, μια συμφωνία που για το Ιράν θα ισοδυναμούσε με πλήρη συνθηκολόγηση. Έχει το Ιράν λόγους να υποχωρήσει; Έχει η Ουάσιγκτον τη δυνατότητα να συνεχίσει επ' αόριστον την τακτική της "μέγιστης πίεσης";

Παίζοντας με τη φωτιά

Αμερικανικά πολεμικά πλοία, βομβαρδιστικά Β-52 και συστοιχίες πυραύλων Patriot βρίσκονται ήδη στον Περσικό Κόλπο ενώ ο πρόεδρος Τραμπ έχει απειλήσει περισσότερο από μία φορά το Ιράν με "αφανισμό" αν τα πράγματα καταλήξουν σε στρατιωτική σύγκρουση. Πριν από λίγες μέρες σχεδόν έφτασαν σε αυτό το σημείο.

Στις 21 Ιουνίου, μια μέρα αφότου το Ιράν είχε καταρρίψει αμερικανικό κατασκοπευτικό drone, o Τραμπ διέταξε το Πεντάγωνο να επιτεθεί σε ιρανική συστοιχία πυραύλων για να ανακαλέσει το χτύπημα την τελευταία στιγμή. Ήταν πιθανότατα μια προσπάθεια να αποδείξει ότι δεν μπλοφάρει. Από την άλλη όμως έδειξε πόσο περιορισμένα είναι τα όρια της τακτικής του.

Δεν μπορεί να απειλεί με πόλεμο επ' αόριστον. Και μάλλον έχει αρκετή σύνεση για να γνωρίζει ότι το κόστος ενός πολέμου με το Ιράν θα ήταν αστρονομικό. Οι κυρώσεις παραμένουν επομένως το βασικό όπλο. Τα γεράκια και οι ακροδεξιοί σύμβουλοι του Τραμπ πιστεύουν ότι, αν η οικονομία "ουρλιάξει", θα έλθει κάποια στιγμή και η πολυπόθητη λαϊκή εξέγερση κατά του θεοκρατικού καθεστώτος. Τα ίδια φυσικά πίστευαν και για την περίπτωση της Βενεζουέλας χωρίς η εξέλιξη της υπόθεσης Γκουαϊδό να επιβεβαιώσει τις προσδοκίες τους.

Ο πραγματικός κίνδυνος ίσως να βρίσκεται αλλού. Στις αρχές της εβδομάδας η ισραηλινή πολεμική αεροπορία έπληξε στόχους της φιλοϊρανικής Χεζμπολάχ στη Συρία με αδέσποτα πυρά της σύγκρουσης να φτάνουν μέχρι και στην Κύπρο. Η εφημερίδα “Jerusalem Post” αναφερόταν παράλληλα σε μια υπόγεια διαμάχη στις τάξεις των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, υπάρχει μια πλευρά που πιστεύει ότι το Ισραήλ "θα μπορούσε να διατάξει ένα χειρουργικό χτύπημα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις αποφεύγοντας πιθανότατα μια μείζονα σύγκρουση με τους συμμάχους της Τεχεράνης".

Υπογραμμίζεται πως η επίθεση θα πρέπει να σημειωθεί προτού η Τεχεράνη αποκτήσει αρκετό εμπλουτισμένο ουράνιο καθώς και ότι οι υποστηρικτές του προληπτικού χτυπήματος φαίνεται "να έχουν προσωρινά το πάνω χέρι". Από αυτή την άποψη, η "κλεψύδρα" με τον εμπλουτισμό ουρανίου, που αρχίζει να τρέχει από αυτή την εβδομάδα, ίσως τελικά να μην έχει μόνο συμβολική σημασία.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL